Nizam al-Mulk
Abu Ali al-Hasan at-Tusi Nizam al-Mulk (1019 - 1092), sciencisto kaj veziro en ŝtato de Turko-Selĝukoj dum regado de sultanoj Alp Arslan kaj Malikŝaho. Adepto de centrigo de la ŝtato kaj plifortigo de administracio pere de organizado de spion-reto kaj regula poŝto. Siajn konvinkojn entenis en Libro de regado (Sijaset-name). Oni scias, ke li apogis sciencistojn, laŭ lia iniciato oni konstruis en la jaroj 1074-75 la unuan selĝukan steloobservatorion (ne estas tamen konata ĝia preciza loko). Plie, li ankaŭ fondis la unuajn grandajn islamajn universitatojn, en tio la plej bone konatan Nizamijja en Bagdado. Konata ankaŭ kiel kontraŭulo de nizaranoj, pereis kune kun la sultano ponardita de ili rezulte de terorisma atenco.
| Nizam al-Mulk | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Persona informo | |||||
| Naskonomo | الحسن بن علي بن إسحاق الطُوسي | ||||
| Naskiĝo | 10-an de aprilo 1018 en Tuso, Gaznavida Imperio | ||||
| Morto | 14-an de oktobro 1092 (74-jaraĝa) en Sahneh, Selĝuka Imperio | ||||
| Mortis pro | Hommortigo  vd
| ||||
| Mortis per | Pikvundo vd
| ||||
| Mortigita de | Abū Tāhir al-Arānī vd | ||||
| Tombo | Tomb of Nizam al-Mulk (en)  vd
| ||||
| Religio | sunaismo vd | ||||
| Lingvoj | persa vd | ||||
| Ŝtataneco | Gaznavida Imperio Abasida Kaliflando Selĝuka Imperio vd
| ||||
| Familio | |||||
| Patro | Ali ibn Ishak (en) vd
| ||||
| Infanoj | Fakhr al-Mulk (en) , Ahmad ibn Nizam al-Mulk (en) , Mu'ayyid al-Mulk (en) , Shams al-Mulk Uthman (en) vd
| ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | sciencisto ŝtatreprezentanto veziro politikisto verkisto batalanto vd
| ||||
| Verkado | |||||
| Verkoj | Siyasatnama vd | ||||
| |||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Fine de la regado Malikŝah Nizam al-Mulk verkis traktaton "Pri regado" (Sijāset name) eldonita jam post lia morto. Ĝi enhavas opiniojn pri la temo administri ŝtaton, ties organizado kaj agado de la plej superaj organoj.
Bibliografio
redakti- Historia powszechna: Od upadku cesarstwa rzymskiego do ekspansji islamu. Karol Wielki (Universala historio. De la falo de Romia Imperio ĝis ekspansio de islamo. Karolo la Granda), 7-a volumo, Mediaset Group SA, 2007, ISBN 978-84-9819-814-0
- Bogdan Składanek, Historia Persji (Historio de Persio), 2-a volumo, Dialog, Varsovio 2008, ISBN 978-83-61203-07-0