Pezo
La pezo aŭ pezoforto estas la forto rezultanta de la gravita altiro. La SI-unuo de la pezo estas la neŭtono (N).
La pezo de objekto kalkuliĝas kiel produto de la maso m kaj la gravita akcelo g. Ĉar la gravito sur ĉiu loko sur la Tero estas pli-malpli konstanta, tial la maso de korpo en la ĉiutaga parolo multfoje estas nomata pezo.
La SI-sistemo, enkondukita en 1960, anstataŭigis la malnovan forto-unuon kilopondo (kp) per la nova neŭtono (1 kp = 9,806 N).
La gravito sur la Luno estas pli malgranda ol sur la Tero. Tio signifas, ke korpo, kiu estas mezurata sur la Tero, havas la saman mason sur la Luno, sed la pezoforto aganta sur ĝi estas malpli granda.
La gravito varias iomete sur la tersurfaco, je ĉirkaŭ 0,5% (ĉe ekvatoro meze de la Tero estas g=9,7803 m/s2, ĉe la polusoj g=9,8322 m/s2, kaj al tio aldoniĝas la vertikalgradiento de -3,05x10−3 m/s2 je radiusa km. Fakte, ne estas granda diferenco; ekzemple se homo pezas 80 kp-jn en iu loko, la diferenco (0,5%) estos nur ĝis 0,4 kgf, kiu estas vere nerimarkinda diferenco sur pesilo.
Vidu ankaŭ
redakti- Specifa pezo
- Filmo 21 gramoj
Proverbo
redaktiEkzistas proverboj pri pezo en la Proverbaro Esperanta de L. L. Zamenhof[1]:
„ Malgranda pezo, sed granda prezo. ” -
„ Sur ĉeval' de najbaro la ŝarĝo ne pezas. ”
Referencoj
redakti- ↑ Lernu. Arkivita el la originalo je 2011-12-25. Alirita 2009-03-20 .