Pieter Bruegel la pliaĝa

Pieter Bruegel la pliaĝa aŭ foje ankaŭ "Brueghel" kaj "Breugel" (pr. nl : brøːɣəl) (naskiĝis ĉirkaŭ 1525, mortis la 9-an de septembro 1569 en Bruselo) estis flandra renesanca pentristo kaj presisto konata pro siaj pejzaĝoj kaj scenoj de bienuloj. Li pentris vastajn, panoramajn pejzaĝojn, la ĉiutagan vivon de kamparanoj kaj rakontojn el la Biblio, kun referencoj al la tiutempa politika situacio.

Pieter Bruegel la pliaĝa
Memportreto, ĉirkaŭ 1565
Persona informo
Pieter Bruegel de Oude
Naskiĝo	ĉirkaŭ 1525 en Breda
Morto	9-an de septembro 1569 en Bruselo
Tombo	Church of Our Lady of the Chapel (en) vd
Nacieco	flandro
Etno	Flandroj vd
Lingvoj	franca • nederlanda vd
Ŝtataneco	Duklando Brabanto vd
Subskribo
Familio
Dinastio	Brueghel vd
Edz(in)o	Mayken Coecke (en) (1563–) vd
Infanoj	Jan Brueghel la pliaĝa, Pieter Brueghel la juna vd
Parencoj	Pieter Coecke van Aelst (bopatro) Pauwels Coecke van Aelst (en) (bofrato aŭ bofratino) vd
Profesio
Okupo	pentristo gravuristo desegnisto vd
Laborkampo	Renesanca pentrarto vd
Aktiva en	Antverpeno • Italio • Antverpeno • Bruselo • Meĥleno • Romo vd
Verkado
Verkoj	Two Chained Monkeys ❦ Dull Gret ❦ The Peasant Dance vd
Membrecoj Membrecoj Antwerp Guild of Saint Luke (en) vd
Sukcesis kiel	artpentristo
Reprezentaj verkoj	Konstruo de la Babela turo (1563)
Kromnomita	Bienulo Bruegel
Ekspoziciejoj Muzeo Boijmans van Beuningen, Instituto de Arto de Minneapolis, Prado-Muzeo, Muzeo de Arto “Nelson-Atkins”, Arta Galerio Auckland, Nacia Galerio de Viktorio, Nacia Galerio de Arto, Nationalmuseum, Kolekto Frick, Metropolita Muzeo de Arto, Reĝaj muzeoj por Belaj Artoj de Belgio, Reĝa Muzeo pri Belarto ĉe Antverpeno, Musée et Jardins van Buuren (en) , Muzeo Mayer van den Bergh, Reĝa Biblioteko de Belgio, Noordbrabants Museum (en) , Antverpeno, Hessian State Museum Darmstadt (en) , Arta Muzeo de Seattle, Arthistoria Muzeo, Gemäldegalerie, Belarta Muzeo, Old Masters Museum (en) , Bavaria Ŝtata Pentraĵaro, Muzeo Albertina, Muzeo Kapodimonte, Timken Museum of Art (en) , Museum collection Am Römerholz (en) , Courtauld Gallery (en) , Detrojta Instituto de Artoj, Upton House (en) , Galerio Doria Pamphilj, Nacia Galerio, Ermitejo, Nacia Artmuzeo de Danio, Filadelfia Muzeo de Arto, Muzeo de Israelo, Muzeo Fitzwilliam, Malnova pinakoteko, Gvidantomuzeo, Kunsthalle, Nacia Galerio ĉe Prago, Palaco de Belartoj, Kupferstichkabinett Berlin (en) , Walker Art Gallery, Perth Art Gallery (en) , Muzeo Städel, Muzeo Plantin-Moretus, Musea Brugge (en) , Belarta muzeo de Rennes, The Lobkowicz Collections (en) , Wellcome Collection (en) kaj Nacia Muzeo pri Arto, Arkitekturo, kaj Dezajno vd
vd	Fonto: Vikidatumoj

Li estis karesnomita kiel 'Bienulo Bruegel' por distingi lin de la aliaj membroj de lia familio, tamen li estis la plej fama el ĉiuj el la familio Brueghel. Ekde 1559 li forigis la 'h' de sia nomo kaj subskribis siajn pentraĵojn kiel Bruegel.

Biografio

La preciza naskiĝdato, eĉ la naskiĝjaro, ne estas konata. Oni retrovis nur tekstojn laŭ kiuj li mortis medio aetatis flore, do en la floro de sia vivo. Ankaŭ pri lia naskiĝloko ekzistis dubo dum longa tempo. Oni retrovis tekstojn, laŭ kiuj li naskiĝis "iom ekster Breda". Multaj tuj pensis, ke oni celis la brabantan urbon Breda (nuna Nederlando), sed poste oni eksciis, ke ekzistas ankoraŭ alia urbo kun la latina nomo Breda, nome la nuna Bree, kaj ke apud tiu Breda/Bree ekzistis iu vilaĝo kiu en la 16-a jarcento nomiĝis Brueghel (kaj nun nomiĝas Brogel, distrikto de la municipo Peer. Tion ŝajnas konfirmi ankaŭ la fakto, ke li estis jen kaj jen nomata "Breugel el Breugel", do Bruegel el la loko kiu nomiĝas Bruegel.

En 1551 Bruegel fariĝis membro de la pentrista gildo en Antverpeno. En 1552-1555 li travojaĝis Italion kaj impresojn el tiu vojaĝo li prezentis en siaj bildoj. En 1563 li edziĝis kun Mayken Coecke van Aelst, filino de lia majstro, ĉe kiu li lernis la metion, kaj transloĝiĝis al Bruselo. Ili havis kune 2 filojn - Jan Brueghel la pliaĝa kaj Pieter Brueghel la malpliaĝa.

Li estas entombigita en la brusela preĝejo Kapellekerk/Église de la Chapelle.

Verkaro

La konstruo de la Babela turo (1563).

Komence de sia kariero Bruegel okupiĝis plejparte pri pentrado de pejzaĝoj. Li kapablis unike prezenti precipe etoson de la naturo. Li preferis pentri vastajn malproksimen etendiĝantajn pejzaĝojn kun bibliaj aŭ mitologiaj rakontoj. Li kreis ankaŭ grandan kvanton de kuprogravuraĵoj, inter la plej famaj apartenas "Sep mortpekoj" kaj "Sep virtoj" (1557). Konataj estas ankaŭ liaj moralismaj didaktikaj pentraĵoj.

Ĝis nun konserviĝis nur 45 originalaj pentraĵoj, unu triono el ili troviĝas en Arthistoria muzeo en Vieno. Krome konserviĝis granda kvanto de desegnaĵoj kaj gravuraĵoj.

Lia eble plej konata pentraĵo estas la supra "Konstruo de la Babela turo" el 1563, konsiderata kiel lia idea testamento. La giganta konstruaĵo kreita el miksaĵo de diversaj arkitekturaj stiloj aspektas absurde dank' al medio, al kiu ĝi estas lokita - al simpla mezeŭropa pejzaĝo.

Galerio

• 
  Fojnorikolto
• 
  Nederlandaj proverboj (ekzistas traduko en Esperanton).
• 
  Murdado de senkulpuletoj
• 
  Vintra pejzaĝo kun birdokaptilo

Literaturo

• Roger H. Marijnissen: Bruegel. Das vollständige Werk. Köln 2003. ISBN 3-89340-046-X.
• Rainald Grosshans: Pieter Bruegel d. Ä.: Die niederländischen Sprichwörter. Berlin: Gemäldegalerie 2003. ISBN 3-88609-484-7.

Vidu ankaŭ

Vidu ankaŭ la aliajn pentristojn de la familio Brueghel.

Eksteraj ligiloj

• Biografio kaj fotogalerio de verkoj Arkivigite je 2020-11-14 per la retarkivo Wayback Machine angle
• Biografio kaj kompleta listo de verkoj Arkivigite je 2020-08-13 per la retarkivo Wayback Machine france
• Pieter Bruegel en Artencyclopedia