Utreĥto (urbo)

Ĝemelurboj
	Brno ; Kinŝaso ; Juanjuí (en) vd

Utreĥto
nederlanda municipo (1812–); biciklada urbo vd
Flago	Blazono
Administrado
Ĝemelurboj
	Brno ; Kinŝaso ; Juanjuí (en) vd
Poŝtkodo	3450–3455 • 3546 • 3500–3585
En TTT	Oficiala retejo [+]
Demografio
Loĝantaro	359 370 (2021) [+]
Loĝdenso	3 618 loĝ./km²
Geografio
Geografia situo	52° 5′ N, 5° 7′ O (mapo)52.0908333333335.1216666666667Koordinatoj: 52° 5′ N, 5° 7′ O (mapo) [+]
Alto	5 m [+]
Areo	99,32 km² (9 932 ha) [+]
Horzono	Mezeŭropa tempo [+]
	Utreĥto (Nederlando)
	Situo de Utreĥto
Alia projekto
	Vikimedia Komunejo Utrecht (city) [+]
	v • d • r

Utreĥto (nederlande Utrecht, pron. [ütreĥt], urbutreĥte Utreg aŭ Utereg) estas la ĉefurbo de la provinco Utreĥto kaj la kvara plej granda urbo de Nederlando.

Loĝantaro: 301 632 (31-a de majo 2009, fonto: CBS)

Utreĥto estas unu el la urboj de la regiono Randstad. Ĝi situas en centra loko de la lando kaj estas nodo de (fer-)vojoj kaj kanaloj kaj pro tio grava urbo por foiroj kaj konferencoj.

La urbo enhavas la plej grandan universitaton de Nederlando kaj la ĉefoficejon de la Nederlandaj Fervojoj (Nederlandse Spoorwegen). Ankaŭ troviĝas tie la plej grava konferencejo de la lando, nomita "Jaarbeurs Utrecht".

Utreĥto estas la sidejo de la roma katolika ĉefepiskopo de Nederlando.

Ĝi estas unu de la plej antikvaj urboj de Nederlando kun grava historia centro. Pro la turo Domtoren ("katedrala turo"), simbolo de la urbo, 112,32 metrojn alta, do la plej alta preĝejo-turo de Nederlando, la urbo estas ankaŭ nomata Domstad aŭ "katedrala urbo".

Historio

La sodomiaj procesoj de Utreĥto estis granda serio de persekutoj de samseksemuloj inter 1730 kaj 1731 en la urbo Utreĥto. En tiu urbo okazis pli ol kvardek persekutoj.

Notindaj homoj de Utreĥto

Naskiĝloko de Papo Adriano la 6-a

Frederiko de Utreĥto (ĉ. 790-838)
Adriano la 6-a (1459–1523) – papo de la katolika eklezio
Johannes Ruysch (1460–1533) - esploristo, kartografo, astronomo, ilustraciisto de manuskriptoj kaj pentristo
C.H.D. Buys Ballot (1817–1890) – meteorologo (Leĝoj de Buys-Ballot)
Theo van Doesburg (1883–1931) – pentristo, artisto (movado "De Stijl")
Gerrit Rietveld (1888–1964) – dezajnisto, arĥitekto (movado "De Stijl")
Karel Doorman (1889–1942) – Admiralo (Batalo de la Java maro)
Dick Bruna (1927 - 2017) – verkisto, ilustristo (kunikleto "Miffy")
Louis Andriessen (1939) – komponisto
Sylvia Kristel (1952-2012) - modelo, aktorino
Marco van Basten (1964) – futbalisto

Esperanto en Utreĥto

En Utreĥto Cornelis Jacob Baart de la Faille kaj siaj kunuloj fondis Esperanto-grupon en 1903. Ĝi gastigis la kongreson de Sennacieca Asocio Tutmonda (SAT) en 1968.

Estas Zamenhofdreef (aleo de Zamenhof) en la urbo kun statuo.

Esperantistoj de Utreĥto

Jan Th. de Goeij
Douwe Beerda (eksprezidanto de Nederlanda Esperanto-Junularo (NEJ))
Robert von dem Borne (eksprezidento de NEJ)
Daniel Svejda
Saskia Idzerda (eksprezidento de NEJ)

Vidu ankaŭ

Utreĥto (urbo) en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Kategorio Utreĥto (urbo) en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo pri geografio.

Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton).

Provinco Utreĥto
Amersforto \| Baarn \| Bunnik \| Bunschoten \| De Bilt \| De Ronde Venen \| Eemnes \| Houten \| IJsselstein \| Leusden \| Lopik \| Montfoort \| Nieuwegein \| Oudewater \| Renswoude \| Rhenen \| Soest \| Stichtse Vecht \| Utrechtse Heuvelrug \| Utreĥto \| Veenendaal \| Vijfheerenlanden \| Wijk bij Duurstede \| Woerden \| Woudenberg \| Zeist
Nederlando \| Provincoj \| Municipoj