Johan Galtung
Johan Galtung (naskita la 24-an de oktobro 1930 en Oslo - 17-an de februaro 2024) estis la inventisto de la pacoscienco[1] kaj fama norvega matematikisto, sociologo, historiisto, ekonomikisto kaj politikologo. Li estas konata kiel la fondinto de la politikscienca fako "paco kaj konflikto".
| Johan Galtung | |
|---|---|
| |
| Persona informo | |
| Naskiĝo | 24-an de oktobro 1930 en Oslo |
| Morto | 17-an de februaro 2024 (93-jaraĝa) en Bærum |
| Lingvoj | angla • germana • norvega |
| Ŝtataneco | Norvegio 
|
| Alma mater | Universitato de Oslo - sociologio
|
| Familio | |
| Patro | August Galtung (en) 
|
| Patrino | Helga Holmboe (en)
|
| Edz(in)o | Ingrid Eide (en) (1956–1968)
|
| Infano | Andreas Galtung (en)
|
| Okupo | |
| Okupo | matematikisto universitata instruisto sociologo politikologo verkisto
|
Li evoluigis plurajn gravajn teoriojn kiel pozitiva kaj negativa pacoj, struktura perforto[2], konfliktoteorio, konceptoj paco-konstruaĵo, same kiel edukita en la socio pro ŝanĝoj en la kontrolo de la socio, en kiu li priskribas la koncepton de la nova faŝismo[3][4][5] . Agnoski, kompreni, klarigi kaj venki perforton estas la rimedoj laŭ kiuj Galtun konceptas sian konstruan esploradon pri paco[6].
En 1959 li estis la plej grava fondinto de la Esplorinstituto pri Paco en Oslo (angle : Peace Research Institute of Oslo, PRIO). En 1964 li fondis la revuon Journal of Peace Research. En 1969 li estis nomumita la unua profesoro pri studoj de paco kaj konflikto (angle : peace and conflict studies) ĉe la universitato de Oslo, katedron kiun li en 1977 postlasis por esplori pri paco kaj konflikto kiel profesoro en dekoj da universitatoj ĉirkaŭ la mondo interalie ĉe la Internacia Islama Universitato de Malajzio (IIUM). Li jam peris en pli ol 150 konfliktoj inter ŝtatoj, religioj, komunumoj kaj homoj.
Johan Galtung estis Rektoro de la Transcend International Peace University, kiun li fondis en 1992, kaj estas membro de la Transcend-reto por Paco, Disvolviĝo kaj Medio[7].
Gvidaj ideoj
redaktiGaltung okupis plurajn gravajn poziciojn en internaciaj esplorkonsilioj kaj estis konsilisto de diversaj internaciaj organizaĵoj. Li ankaŭ estis membro de la Konsila Konsilio de la Komisiono pri Demokratio de la Unuiĝintaj Nacioj ekde 2004. Li ankaŭ skribis multajn eksperimentajn kaj teoriajn artikolojn, ofte traktante temojn rilataj al paco kaj konfliktesplorado. Li estas unu el la verkintoj de influa raporto pri novaĵvaloroj, la faktoroj kiuj determinas la informnovaĵojn. Galtung ankaŭ kreis koncepton de paca ĵurnalismo, kiu havas kreskantan influon sur la studoj komunikado kaj amaskomunikilaro.
Paco negativa kaj pozitiva
redaktiJohan Galtung dividis la pacopercepton en negativa kaj pozitiva paco. La negativa paco estas stato de milito en la foresto kaj pozitiva paco estas milito, eble kondukante al la strukturaj kaŭzoj de foresto. Tiel, ekzemple, homaj rajtoj subprema diktaturo povas plenigi la negativa paco difino (neniu grandskala perforto), sed ne por pozitiva paco difino, ĉar strukture, la diktaturo estas perforta.[8]
Premioj
redaktiEn 1987 Galtung ricevis la alternativan Nobelpremion "Premion de ĝusta vivmaniero" kaj en 1993 la premion Gandhi. En 2009 li fariĝis honora membro de la norvega verda partio.
Kritiko
redaktiGaltung ankaŭ estas polemika, parte pro siaj vidpunktoj kaj proponitaj solvoj kiujn multaj vidas kiel utopiaj[5]. En majo 2012, la israela ĵurnalo Ha'aretz akuzis lin de antisemitismo al kiu li donis replikon[6].
Literaturo (selekto)
redaktiSuperrigardo pri la libroeldonoj de Galtung ĝis 1990 troveblas en : Johan Galtung. Bibliografio 1951-90, 1990. Li publikigis pli ol 1600 artikolojn kaj pli ol 60 libroj.
- Global Glasnost: Toward a New World Information and Communication Order? (1992) (kun R. C. Vincent)
- Peace By Peaceful Means: Peace and Conflict, Development and Civilization (1996)
- Johan without land (2000) (aŭtobiografio)
- Peace, violence and imperialism (1974)
- The True Worlds. A transnational perspective, New York 1980
- There Are Alternatives!, Nottingham 1984
- Eurotopia, Wien/Vieno 1993
En Esperanto aperis
redakti- Flugoranĝo rakontas. Fabelo por infanoj kaj por aliaj homoj. Tradukis Anita Dagmarsdotter kun helpo de Douglas Draper. Stokholmo: Eldona Societo Esperanto, 2013. 37 paĝoj.
Referencoj
redakti- ↑ Noto : pacoscienco kombinas ĉiujn sciencojn kiuj havas rilaton al paco.
- ↑ John D. Brewer , Paco procezoj: a sociological approach, p. 7, Polity Press 2010
- ↑ Johan Galtung, The new fascism (La nova faŝismo), Inter Press Service, la 1-an de julio 2013, alirite la 21-an de decembro 2018.
- ↑ (angla) Thinking about peace and peace education (pensi pri paco kaj pacedukado) en : Peace education and refugee youth (pacedukando kaj rifuĝinta junularo), UNHCR, p. 6/54
- ↑ 5,0 5,1 (norvega) Johan Galtung, Sosiolog og Fredsforsker, Norsk Biografisk Leksikon
- ↑ 6,0 6,1 (germana) Stellungnahme :Professor Galtung zu den Vorwürfen des Antisemitismus Arkivigite je 2016-03-05 per la retarkivo Wayback Machine (pozicio de profesoro Galtung pri la akuzoj de antisemitismo), decembro 2012, alirite la 21-an de decembro 2018.
- ↑ http://www.transcend.org/
- ↑ Paco! Arkivigite je 2016-03-15 per la retarkivo Wayback Machine