Hormono luteiga (LH aŭ HL) estas hormono gonadotropina de naturo glikoproteina, kiu same kiel la hormono foliklostimulantaFSH, estas produktata de la antaŭa lobo de hipofizo. En homoj estas la hormono kiu regulas la sekrecion de testosterono, agante sur la ĉeloj de Leydig en la testikoj; kaj en virinoj kontrolas la maturiĝon de folikloj, la ovolado, la komenco de la korpo lutea (latine corpus luteum) kaj la sekrecio de progesterono. LH stimulas la ovolon inan kaj la produktadon de testosterono vira.

Luteiga hormono
Indikoj
Simbolo ?
Entrez 3972
HUGO 6584
OMIM 152780
RefSeq NM_000894
UniProt P01229
Alia datumo
vdr

LH, same kiel FSH, estas reguligata de retroefiko kaŭzita de la ago de steroidoj seksaj kaj aliaj hormonoj sur la hipofizo.

Strukturo

redakti

LH estas glokoproteina dimera, tio estas kun du unuoj polipeptidaj, en kiu ĉiu unueco estas molekulo de proteino kun sukero kunigita al ĝi. Lia strukturo similas al tiu de aliaj glucoproteinoj—FSH, TSH, hCG—en kiu ĉiu polipeptido ricevas la nomon de alfo (α) kaj beto (β) kaj estas konektitaj unu la alian per disulfidpontoj.[1]

  • La unuo alfa de la LH, FSH, TSH, kaj hCG estas identaj, kaj enhavas 92 aminoacidojn.
  • La uno beta varias: LH havas unuon betan kun 121 aminoacidoj kaj asignas al ĝi sian specifan biologian funkcion, pro tio estas respondeca de la interago de la hormono kun sia ĉela ricevilo. La unuo beta de ĉi tiu hormono havas la saman sekvencon de aminoacidoj ol la hormono hCG, kaj kunigas la saman ricevilon, tamen, β-hCG enhavas 24 pliajn aminoacidojn kaj diferencas de LH pro sia komponado de sukeroj.

La diferenco en la kompono de la oligosakaridoj tuŝas la bioaktivon kaj la rapidon de degrado. La biologia vivdaŭro de la LH estas de 20 minutoj, multe pli mallonga ol la vivdaŭro de 3-4 horoj de la FSH aŭ la 24 horoj de la HCG.

Funkcio

redakti

Entute kun aliaj gonadotropinoj de la hipofizo, la hormono luteiniga estas necesa por funkcioj reproduktadaj (formado de la korpo lutea) de mamuloj, tiel en la viro kiel en la ino. La liberigo de la LH de la glando hipofiza estas reguligita de la produktado prema de la hormono liberiga de gonadotropinoj (GnRH) el la hipotalamo.[2] Ĉi tiuj impulsoj siavice estas tenataj al la retroefiko de la oestrogeno el la gonadoj.

En virinoj

redakti

Havas gravan rolon en la procezo ovola.[3] Ĝia ago manifestiĝas sur la ĉeloj de la granula de la foliklo de Graaf de ovolo. Por la momento de la menstruo, FSH komencas la kreskon folikla en la ovolo, specife tuŝante la ĉelojn granulaj.[2] Kun la alteco de estrogenoj, ĝi komencas la esprimo de riceviloj por la LH sur la evoluantaj folikloj, kiuj komencas sintezi kreskantan kvanton de oestradiolo. Eventuale, por la tempo de maturiĝo de foliklo, la niveloj de estrogeno kunportas—pere de la partopreno de la hipotalamo—al la efekto de pozitiva retroefiko, kun la kontinua liberigo de LH dum periodo de 24-48 horoj. La LH induktas la rapidan sekrecion de hormonoj esteroidaj foliklaj, kiuj inkludas malgrandan kvanton da progesterono—por la preparado de la endometrio por ebla enplantado—kio igas ke la foliklo rompiĝu kaj transformiĝu en korpon lutean postrestanta kaj, sekve, okazas elpelo ovola. La LH estas necesa por teni la funkcion de la korpo lutea en la unuaj du semajnoj. En kazo de gravedeco, la funkcio lutea daŭros tenita de la ago de la hCG el la antaŭ nelonge establita gravedeco.[2] La LH tenas ankaŭ ĉelojn tekajn de la ovujo kun la celo produkti androgenoj kaj anoncantoj hormonaj por la produktado de estradiolo.

En viroj

redakti

En viroj, la hormono luteiga portas la nomon de Hormono Stimulanta de Ĉeloj Intersticaj, ĝi stimulas al ĉeloj de Leydig en la produktado de testosterono, kiu havas funkciojn endokrinaj kaj entestikaj, kiel la spermatozogenezo.[4]

Aliaj funkcioj de la LH

redakti
  • Stimulas la eniron de kolesterolo en la mitokondrioj kaj sia konvertiĝo en pregnenolono, unua pioniro de la seksaj hormonoj.
  • Intervenas en la kresko de la koncentriĝoj de enzimoj de steroidgenezo, precipe androgenoj, pliiginte la esprimon de siaj genoj.

Referencoj

redakti
  1. CASTELLANOS PUERTO, Edelis, ARRANZ CALZADO, María Celeste, RODRIGUEZ PENDAS, Bertha V. et al.
  2. 2,0 2,1 2,2 [1] Capítulo 232: Hormonas y reproducción 3a de januaro de 2007 Manual Merck de Información Médica para el Hogar 2005 Problemas de salud de la mujer [2] 30a de novembro de 2015
  3. Manual Merck de Información Médica para el Hogar (2005). «Capítulo 232: Hormonas y reproducción». Problemas de salud de la mujer. Arkivita el la originalo en la 30-a de novembro de 2015. [3] Konsultita en la 15a de januaro de 2017.
  4. Male Medical Fertility Treatment: HCG + LH + Recombinant FSH To Increase Sperm Count Through Spermatogenisis (angle). Arkivita el la originalo je February 19, 2015. Alirita 6 April 2015 . Arkivigite je 2015-02-19 per la retarkivo Wayback Machine Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2015-02-19. Alirita 2019-02-23 .
  NODES