Malvacoj

La malvacoj^[2] (latine Malvaceae) estas planta familio el la dukotiledonaj angiospermoj. Tiu familio apartenas al la ordo malvaloj (Malvales). Ĝi enhavas ĉirkaŭ 250 genrojn kaj preskaŭ 4500 speciojn^[1]^,^[3]. Ĝia tipa genro estas malvo^[2].

Kiel legi la taksonomion

Malvacoj

arbara malvo (Malva sylvestris)

Biologia klasado

Regno:	plantoj Plantae
Subregno:	trakeofitoj Tracheophyta
Superdivizio:	spermatofitoj Spermatophyta
Divizio:	angiospermoj Angiospermae
Klaso:	dukotiledonoj Magnoliopsida
Subklaso:	rozedoj Rosidae malvedoj Malvidae
Ordo:	malvaloj Malvales
Familio:	malvacoj Malvaceae Juss. ^[1]

Tipa genro

malvo Malva
L.

Subfamilioj

Aliaj Vikimediaj projektoj

Sistematiko en Vikispecioj

Komunejo pri Malvacoj

v • d • r

Tiuj plantoj estas arboj (tropike) aŭ moltigaj plantoj (ĝenerale en la kontinenta klimato), kun segmentumitaj folioj. Oftas la pseŭdokaliko (el superaj arbaraj folioj; trifolia epikaliko), la stamenoj kunkreskitaj al fasko. La floroj estas 5-nombraj, 4-ciklaj. La frukto estas ofte kapsulo (fendofrukto) kun nuksoj kiel frukteroj. La antero estas unuĉambra. La multaj specioj estas tutmonde disvastiĝantaj.

floroformulo: K₍₅₎C₅A_ooG_(3-oo)

Taksonomio

Laŭ World Flora Online kaj The Plant List (6 jun. 2020)^[1]^,^[3], jen ĉi-sube la listo de la akceptitaj taksonoj, kaj ties Esperantaj nomoj^[4]:

Angiospermae - angiospermoj
- Malvales Juss. - malvaloj
  - Malvaceae Juss. - malvacoj
    - Abelmoschus Medik. - abelmosko
    - Abroma Jacq. - abromo
    - Abutilon Mill. - abutilo^[5]
    - Acaulimalva Krapov. - akaŭlimalvo
    - Acropogon Schltr. - akropogono
    - Adansonia L. - baobabo^[6]
    - Aguiaria Ducke - agviario
    - Akrosida Fryxell & Fuertes - akrosidao
    - Alcea L. - alceo^[7]
    - Allosidastrum (Hochr.) Krapov., Fryxell & D.M. Bates - alosidastro
    - Allowissadula D.M. Bates - alovisadulo
    - Althaea L. - alteo^[8]
    - Alyogyne Alef. - aliogino
    - Ambroma L. f. - ambromo**
    - Ancistrocarpus Oliv. - ancistrokarpo
    - Andeimalva J.A. Tate - andeimalvo
    - Anisodontea C. Presl - anizodonteo
    - Anoda Cav. - anodao
    - Anotea (DC.) Kunth - anoteo
    - Apeiba Aubl. - apeibo
    - Asterotrichion Link, Klotzsch & Otto - asterotrikio
    - Astiria Lindl. - astirio
    - Ayenia L. - ajenio
    - Azanza Alef. - azanzo
    - Bakeridesia Hochr. - bakeridezio
    - Basiloxylon K. Schum. - baziloksilo
    - Bastardia Kunth - bastardio
    - Bastardiastrum (Rose) D.M. Bates - bastardiastro
    - Bastardiopsis (K. Schum.) Hassl. - bastardiopso
    - Batesimalva Fryxell - batezimalvo
    - Bernoullia Oliv. - bernulio
    - Berrya Roxb. - berio
    - Billieturnera Fryxell - bilieturnero
    - Blanchetiastrum Hassl. - blanketiastro
    - Bombax L. - bombako^[9]
    - Bombycidendron Zoll. & Moritzi - bombicidendro
    - Bordasia Krapov. - bordazio
    - Boschia Korth. - boskio
    - Brachychiton Schott & Endl. - brakikitono
    - Briquetia Hochr. - briketio
    - Brownlowia Roxb. - bronlovio
    - Burretiodendron Rehder - buretiodendro
    - Byttneria Loefl. - bitnerio
    - Callirhoe Nutt. - kaliroo
    - Calyculogygas Krapov. - kalikulogigaso
    - Calyptraemalva Krapov. - kaliptremalvo
    - Camptostemon Mast. - kamptostemono
    - Campylanthera Schott & Endl. - kampilantero*
    - Carpodiptera Griseb. - karpodiptero
    - Catostemma Benth. - katostemo
    - Cavanillesia Ruiz & Pav. - kavanilezio
    - Ceiba Mill. - ceibo^[10]
    - Cenocentrum Gagnep. - cenocentro
    - Cephalohibiscus Ulbr. - cefalohibisko
    - Cheirolaena Benth. - keiroleno
    - Chiranthodendron Larreat. - kirantodendro
    - Christiana DC. - kristiano
    - Cienfuegosia Cav. - cienfuegozio
    - Clappertonia Meisn. - klapertonio
    - Codonochlamys Ulbr. - kodonoklamido*
    - Coelostegia Benth. - celostegio
    - Cola Schott & Endl. - kolao^[11]
    - Colona Cav. - kolonao
    - Commersonia J.R. Forst. & G. Forst. - komersonio
    - Corchoropsis Siebold & Zucc. - korkoropso
    - Corchorus L. - korkoro^[12]
    - Corynabutilon (K. Schum.) Kearney - korinabutilo
    - Craigia W.W. Sm. & W.E. Evans - kraigio
    - Cristaria Cav. - kristario
    - Decaschistia Wight & Arn. - dekarskistio
    - Dendrosida Fryxell - dendrosidao
    - Desplatsia Bocq. - desplacio
    - Dicarpidium F. Muell. - dikarpidio
    - Dicellostyles Benth. - dicelostilo
    - Diplodiscus Turcz. - diplodisko
    - Dirhamphis Krapov. - diramfo
    - Dombeya Cav. - dombejo
    - Duboscia Bocq. - duboskio
    - Durio Adans. - durio^[13]
    - Eleutherostylis Burret - eleŭterostilido
    - Entelea R. Br. - enteleo
    - Eremalche Greene - eremalko
    - Erinocarpus Nimmo ex J. Graham - erinokarpo
    - Eriolaena DC. - erioleno
    - Eriotheca Schott & Endl. - erioteko
    - Erioxylum Rose & Standl. - erioksilo*
    - Erythropsis Lindl. - eritropso**
    - Excentrodendron H.T. Chang & R.H. Miao - ekscentrodendro**
    - Fioria Mattei - fiorio**
    - Firmiana Marsili - firmiano
    - Franciscodendron B. Hyland & Steenis - franciskodendro
    - Fremontodendron Coville - fremontodendro
    - Fryxellia D.M. Bates - frikselio
    - Fuertesimalva Fryxell - fuertezimalvo
    - Gaya Kunth - gajao
    - Gilesia F. Muell. - gilezio
    - Glossostemon Desf. - glosostemono
    - Glyphaea Hook. f. - glifeo
    - Goethalsia Pittier - getalsio
    - Gossypioides Skovst. ex J.B. Hutch. - gosipioido
    - Gossypium L. - gosipio^[14]
    - Grewia L. - grevio
    - Guazuma Mill. - gvazumo
    - Guichenotia J. Gay - giĉenotio
    - Gyranthera Pittier - girantero
    - Hampea Schltdl. - hampeo
    - Harmsia K. Schum. - harmsio
    - Helicteres L. - heliktero
    - Helicteropsis Hochr. - helikteropso
    - Heliocarpus L. - heliokarpo
    - Helmiopsiella Arènes - helmiopsielo
    - Helmiopsis H. Perrier - helmiopso
    - Herissantia Medik. - herisantio
    - Heritiera Aiton - heritiero
    - Hermannia L. - hermanio
    - Herrania Goudot - heranio
    - Hesperalcea Greene - hesperalceo
    - Hibiscadelphus Rock - hibiskadelfo
    - Hibiscus L. - hibisko^[15]
    - Hildegardia Schott & Endl. - hildegardio
    - Hochreutinera Krapov. - hokreŭtinero
    - Hoheria A. Cunn. - hoherio
    - Horsfordia A. Gray - horsfordio
    - Huberodendron Ducke - huberodendro
    - Humbertiella Hochr. - humbertielo
    - Hydrogaster Kuhlm. - hidrogastero
    - Icosinia Raf. - ikozinio
    - Iliamna Greene - iliamno
    - Kavalama Raf. - kavalamo
    - Kearnemalvastrum D.M. Bates - kernemalvastro
    - Keraudrenia J. Gay - keraŭdrenio*
    - Kitaibelia - kitaibelio
    - Kleinhovia L. - klejnhovio
    - Kokia Lewton - kokio
    - Kosteletzkya C. Presl - kosteleckio
    - Krapovickasia Fryxell - krapovikazio
    - Kydia Roxb. - kidio
    - Lagunaria (DC.) Rchb. - lagunario
    - Lasiopetalum Sm. - laziopetalo
    - Lavatera L. - lavatero
    - Lecanophora Speg. - lekanoforo
    - Leptonychia Turcz. - leptonikio
    - Luehea Willd. - luheo
    - Lueheopsis Burret - luheopso
    - Macrostelia Hochr. - makrostelio
    - Malache - malakeo
    - Malachra L. - malakro
    - Malacothamnus Greene - malakotamno
    - Malope L. - malopo
    - Malva L. - malvo^[2]
    - Malvalthaea Iljin - malvalteo
    - Malvastrum A. Gray - malvastro
    - Malvaviscus Fabr. - malvavisko
    - Malvella Jaub. & Spach - malvelo
    - Mansonia J.R. Drumm. ex Prain - mansonio
    - Matisia Bonpl. - matizio
    - Megatritheca Cristóbal - megatriteko
    - Megistostegium Hochr. - megistostegio
    - Melhania Forssk. - melhanio
    - Melochia L. - melokio
    - Meximalva Fryxell - meksimalvo
    - Microcos L. - mikroko
    - Modiola Moench - modiolo
    - Modiolastrum K. Schum. - modiolastro
    - Mollia Mart. - moljao
    - Monteiroa Krapov. - monteiroo
    - Mortoniodendron Standl. & Steyerm. - mortoniodendro
    - Napaea L. - napeo
    - Nayariophyton T.K. Paul - najariofito
    - Neesia Blume - nesio
    - Neobaclea Hochr. - neobakleo
    - Neobrittonia Hochr. - neobritonio
    - Nesogordonia Baill. - nezogordonio
    - Nototriche Turcz. - nototriko
    - Ochroma Sw. - okromo^[16]
    - Octolobus Welw. - oktolobo
    - Pachira Aubl. - pakiro
    - Palaua Cav. - palaŭao
    - Paradombeya Stapf - paradombejo
    - Paramelhania Arènes - paramelhanio
    - Paritium A. Juss. - paritio*
    - Patinoa Cuatrec. - patinoo
    - Pavonia Cav. - pavonio
    - Peltaea (C. Presl) Standl. - pelteo
    - Pentapetes L. - pentapeto
    - Pentaplaris L.O. Williams & Standl. - pentaplaro
    - Periptera DC. - periptero
    - Perrierophytum Hochr. - perierofito
    - Phragmocarpidium Krapov. - fragmokarpidio
    - Phragmotheca Cuatrec. - fragmoteko
    - Phymosia Desv. ex Ham. - fimozio
    - Physodium C. Presl - fizodio*
    - Plagianthus J.R. Forst. & G. Forst. - plagianto
    - Pseudabutilon R.E. Fr. - pseŭdabutilo
    - Pseudobombax Dugand - pseŭdobombako
    - Pseudocorchorus Capuron - pseŭdokorkoro
    - Pseudomalachra (K. Schum.) Monteiro - pseŭdomalakro**
    - Pterospermum Schreb. - pterospermo
    - Pterygota Schott & Endl. - pterigoto
    - Quararibea Aubl. - kvaribeo
    - Radyera Bullock - radiero
    - Rayleya Cristóbal - rajlejo
    - Reevesia Lindl. - rivezio
    - Rhodognaphalon (Ulbr.) Roberty - rodognafalo
    - Rhynchosida Fryxell - rinkosidao
    - Riedlea - riedleo
    - Robinsonella Rose & Baker f. - robinsonelo
    - Rojasimalva Fryxell - roĵasimalvo
    - Rulingia R. Br. - rulingio*
    - Scaphium Schott & Endl. - skafio
    - Scaphopetalum Mast. - skafopetalo
    - Scleronema Benth. - skleronemo
    - Selera Ulbr. - selero*
    - Senra Cav. - senro
    - Septotheca Ulbr. - septoteko
    - Seringia J. Gay - seringio
    - Sida L. - sidao
    - Sidalcea A. Gray - sidalceo
    - Sidasodes Fryxell & Fuertes - sidazodo
    - Sidastrum Baker f. - sidastro
    - Sparmannia - sparmanio
    - Sparrmannia L. f. - sparemanio
    - Sphaeralcea A. St.-Hil. - sferalceo
    - Spirotheca Ulbr. - spiroteko
    - Sterculia L. - sterkulio^[17]
    - Talipariti Fryxell - taliparito
    - Tarasa Phil. - tarazo
    - Tarrietia Blume - tarietio*
    - Tetradia R. Br. - tetradiao
    - Tetrasida Ulbr. - tetrasidao
    - Theobroma L. - teobromo^[18]
    - Thespesia Sol. ex Corrêa - tespezio
    - Thomasia J. Gay - tomazio
    - Tilia L. - tilio^[19]
    - Trichospermum Blume - trikospermo
    - Triplochiton K. Schum. - triplokitono
    - Triumfetta L. - triumfetao
    - Trochetia DC. - troketio
    - Trochetiopsis Marais - troketiopso
    - Tropidococcus Krapov. - tropidokoko
    - Typhalea (DC.) C. Presl - tifaleo*
    - Uladendron Marc.-Berti - uladendro
    - Urena L. - ureno
    - Urocarpidium Ulbr. - urokarpidio
    - Vasivaea Baill. - vaziveo
    - Veeresia Monach. & Moldenke - verezio
    - Waltheria L. - valterio
    - Wercklea Pittier & Standl. - verkleo
    - Wissadula Medik. - visadulo
    - Xylosterculia Kosterm. - ksilosterkulio*

*genro akceptita en TPL sed ne en WFO, kiu tamen akceptas ĝiajn speciojn.

**genro akceptita en WFO sed ne en TPL. Tamen laŭ WFO, estas neniu akceptita specio en ĝi.

Gravaj genroj kaj specioj

baobabo el la subfamilio bombacoideoj - karakteriza arbo en la afrikaj savanoj sed ankaŭ en Aŭstralio
kotonujo (Gossypium)
kenafo aŭ fibromalvo (originas el Orient-Hindio: altas 2-3 m, unujara planto)
alteo (Althaea), kuracplanto: du aŭ plurjara herbo kun floroj, kiuj havas eksteran epikalikon, kies 6-9 folioj kunkreskis. Pluraj specioj estas ĝardene kulturataj;
- oficina alteo (Althaea officinalis) farmacie utiligita kiel kontraŭtusa drogo
- rozalteo (Althaea rosea) estas herbo kun rekta, fortika tigo kaj grandaj manforme lobaj folioj, kun multaj, grandaj silkecaj, funelformaj floroj. Ĝi estas tre kulturata en mezvarmaj regionoj.
arbara malvo (Malva sylvestris), kuracplanto
abutilo (Abutilon) estas unu el deciduaj arboj, arbedoj kaj unu aŭ plurjaraj herboj, el kiuj multaj estas kulturataj kiel ornamaj plantoj, dum el kelkaj specioj (A. avicennae) la fibroj estas utiligitaj por juto.

Bildaro

kotonujo (gosipio, Gossypium sp.)
Malva neglecta
Alcea rosea
Abutilon theophrasti

Petunidino

Petunidino aŭ petunidol estas natura organika komponaĵo el la familio de la antocianidinoj. Ĝi estas vegetala pigmento kiu donas la koloron malhelruĝan al la Malva sylvestris, al kelkaj specioj Schinus Molle kaj al certaj florpetaloj. Ĝia nomo devenas el la komenco de la 20-a jarcento kiam ĝi estis identigita en la floro de la petunio, kiam tri aliaj pigmentoj estis same identigitaj kiel cianidino, malvidino kaj la peonidino.

Eksteraj ligiloj

Portalo pri Biologio

Kategorio Malvacoj en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Malvacoj en Vikispecioj (Kolekto pri ĉiuj vivantaj estuloj)

http://delta-intkey.com/angio/www/malvacea.htm Arkivigite je 2020-11-20 per la retarkivo Wayback Machine

Referencoj

Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo pri botaniko.

Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton).

[WFO-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Malvaceae ĉe World Flora Online

[PIV-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 malvo en PIV ĉe vortaro.net

[TPL-3] 3,0 ^3,1 Malvaceae ĉe The Plant List

[4] Listo de plantoj baza ĉe Google Sheets

[5] abutilo en PIV ĉe vortaro.net

[6] baobabo en PIV ĉe vortaro.net

[7] alceo en PIV ĉe vortaro.net

[8] alteo en PIV ĉe vortaro.net

[9] bombako en PIV ĉe vortaro.net

[10] ceibo en PIV ĉe vortaro.net

[11] kolao en PIV ĉe vortaro.net

[12] korkoro en PIV ĉe vortaro.net

[13] durio en PIV ĉe vortaro.net

[14] gosipio en PIV ĉe vortaro.net

[15] hibisko en PIV ĉe vortaro.net

[16] okromo en PIV ĉe vortaro.net

[17] sterkulio en PIV ĉe vortaro.net

[18] teobromo en PIV ĉe vortaro.net

[19] tilio en PIV ĉe vortaro.net

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]