Militfilmo
Militfilmo estas filmo kiu apartenas al la kina ĝenro pri milito, tio estas filmo kies intrigo aŭ fono temas pri milito. Tiu povas esti reala (Dua Mondmilito) aŭ fikcia (fantasta kino, sciencfikcio ktp.).
Historio
redaktiMilitaj filmoj ebligis atingi la publikon rapide kaj relative facile. Tia kino tuj iĝis privilegia informa kaj propaganda ilo; tiom frue kiom ĉe 1916 jam oni realigis la klasikan dokumentan filmon The Battle of the Somme en la Unua Mondmilito; tiuj filmoj estis uzitaj tuje kiel instrumento je la servo de la registaroj kaj ties propagando ĉu naciisma ĉu patriota (Guadalcanal Diary, 1943, kaj Back to Bataan, 1945, jam en la Dua Mondmilito), sed tia kino jam iĝis formo de kritiko fare de pacismaj intencoj (All Quiet on the Western Front, de Lewis Milestone, 1930) aŭ de epika branĉo de la historia kino (Napoléon, de Abel Gance, 1927, kaj Waterloo, 1970, de Sergej Bondarĉuk), aŭ de aventuroj de epika kaj heroa tono (Objective, Burma!, 1945, de Raoul Walsh).
Dum la Hispana Enlanda Milito, ambaŭ tendaroj uzis artistojn por komunikado, propagando kaj plifortigo de la militmoralo, dekomence pli vigle en la respublika flanko, ĉar plimulto de grandurboj estis en tiu teritorio; tamen dum la insurekcia partio plifortiĝis, danke al la germanaj influo kaj apogo, estis tiu kiu uzis filmojn por la disvastigo de sia ideologio, eĉ dum jardekoj post la milito. Ekde la 1970-aj jaroj je la fino de la frankisma reĝimo, startis nova tendenco produkti malpli dekstremajn militfilmojn.
Dum la Dua Mondmilito Usono uzis la enorman povon de Holivudo, kiel giganta reklamagentejon. Tiamaj filmoj plenplenas je propaganda enhavo kiu montras la heroecon de la usonaj militistoj (kaj nur duarange ankaŭ de ties aliancanoj) kontraŭ malbonegaj reprezentantoj de la potencoj de la Akso, kiel malamikaj de paco, demokratio kaj libereco. Post la milito, tiu kinĝenro perdis utilon kaj forton; tamen oni ne apogis la kritikajn montrojn de milito, kaj foje ili estis malhelpitaj aŭ rekte malpermesitaj kiel ĉe Paths of Glory (1957), de Stanley Kubrick, malpermesita dum pli ol du dek jaroj en militemaj landoj kiel Francio aŭ Hispanio. Estis kontraŭmilitismaj filmoj Johnny Got His Gun (1971) de Dalton Trumbo kaj King & Country (1964) de la brita Joseph Losey. En la 1960-aj jaroj pere de pli modernaj rimedoj oni revivigis la ĝenroj pere de grandaj superproduktoraĵoj fokusitaj al grandaj bataloj kiel The Longest Day (1962) pri la Elŝipiĝo en Normandio.
Laŭ jardekoj la sekvaj militoj entreprenitaj ĉefe de la okcidenta mondo rezultis en respektivaj ondoj de militfilmoj (propagando, poste montro de teruraĵoj, poste pli bonkvalitaj filmoj), kiel okazis je la Korea milito, la Vjetnama milito, la diversaj militoj de okcidento kontraŭ sektoroj de la Islama mondo ktp., dum aliaj militoj kaj konfliktoj for de la okcidentaj influsferoj kaj interesoj restis ne tiom uzataj de la kinindustrio, kiel ĉe afrikaj militoj, sendependigaj militoj, inter Ĉinio kaj Barato, inter Barato kaj Pakistano ktp.
Ĉiuokaze ĝenerale la postuloj de la publiko kondukis al pli alta nivelo de kinkvalito kaj malpli da propagando en filmoj kiel (Apocalypse Now (1979), de Francis Ford Coppola; The Big Red One (1980), de Samuel Fuller; Das Boot (1981) de Wolfgang Petersen; Gallipoli (1981) de Peter Weir; Platoon (1986) de Oliver Stone; Stalingrado (1993), de Joseph Vilsmaier; Schindler's List (1993) kaj Saving Private Ryan (1998), de Steven Spielberg; The Patriot (2000), de Roland Emmerich; La floroj de Harrison (2000), de Elie Chouraqui; Black Hawk Down (2001), de Ridley Scott; La pianisto (2002), de Roman Polanski; Der Untergang (2004), de Oliver Hirschbiegel; La militfloroj (2011) de Zhang Yimou; Dunkirk (2017) de Christopher Nolan; 1917 (2019) de Sam Mendes, Im Westen nichts Neues (2022) de Edward Berger kaj Civil War (2024) de Alex Garland)
Eksteraj ligiloj
redakti- La 20 plej bonaj militfilmoj de la historio Arkivigite je 2022-12-06 per la retarkivo Wayback Machine
- Blogo pri milita kaj historia kino
- Portalo pri milita kino
- En tiu ĉi artikolo estas uzita traduko de teksto el la artikolo Cine bélico en la hispana Vikipedio.