Nonano

Vidu ankaŭ: Heptano, Oktano, Dekano (kemio), Undekano, Dodekano, kaj Tridekano

Nonano

Bastona kemia strukturo de la Nonano

Tridimensia kemia strukturo de la Nonano

C₉H₂₀

Fizikaj proprecoj

Aspekto

senkolora brulema likvaĵo kun benzinodoro

128,259 g·mol^-1

0,724g cm⁻³^[1]

-53°C^[2]

151,7°C^[3]

n_{761}^{20}

1,4070

Ekflama temperaturo

31,1 °C^[4]

Solvebleco

Akvo:0,0122 g/L

Mortiga dozo (LD50)

218 mg/kg (buŝe)

Sekurecaj Indikoj

Riskoj

R10 R20 R36/36/38 R53 R65 R67

Sekureco

S24/25 S23/26 S62

Pridanĝeraj indikoj

Danĝero

Xn
Noca por la sano

F
Brulema

GHS Damaĝo Piktogramo

GHS Signalvorto

Averto

GHS Deklaroj pri damaĝoj

H226, H304, H315, H319, H332, H336, H410, H411

GHS Deklaroj pri antaŭgardoj

P210, P233, P240, P241, P242, P243, P261, P264, P271, P273, P280, P301+310, P302+352, P303+361+353, P304+312, P304+340, P305+351+338, P321, P331, P332+313, P337+313, P362, P370+378, P391, P403+233, P403+235, P405, P501^[5]

Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)

Nonano aŭ C₉H₂₀ estas rektoĉena alkana hidrokarbonido kun naŭ karbonatomoj. Ĝi estas senkolora brulema likvaĵo okazanta ĉefe kiel komponado en la petrola distilado ordinare konata kiel keroseno, kiu ĝiavice estas uzata kiel varmigaĵo aŭ aviadbrulaĵo. Nonano estas miksebla kun etanolo, duetila etero, acetono, benzeno, kloroformo kaj hidrogena peroksido. Ĝi estas nesolvebla en akvo, tre stabila substanco kaj neakordigebla kun forte oksidigantaj agentoj.

Sintezoj

Sintezo 1

Preparado per reduktigo de la pelargonata acido:

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{LiAlH_{4}}}\,}}$

Sintezo 2

Preparado per reduktigo de la nonila alkoholo:

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{LiAlH_{4}}}\,}}$

Sintezo 3

Preparado reduktigo de la nonila aldehido:

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{LiAlH_{4}}}\,}}$

Sintezo 4

Preparado ekde la nonilamino:

${\mathsf {{\xrightarrow[{-HCl}]{+NH_{2}Cl}}\,}}$

Sintezo 5

Preparado ekde la pelargonamido:

+3 ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$ + +

Sintezo 6

Preparado ekde la nonila acetato:

${\mathsf {{\xrightarrow[{-HAc}]{+H_{2}O}}\,}}$ ${\mathsf {{\xrightarrow[{-H_{2}O}]{LiAlH_{4}}}\,}}$

Reakcioj

Reakcio 1

Konvertado per oksidigo al pelargonata acido:

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{K_{2}Cr_{2}O_{7}}}\,}}$

Reakcio 2

Konvertado per nekompleta oksidigo al nonila alkoholo:

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{K_{2}Cr_{2}O_{7}}}\,}}$

Reakcio 3

Konvertado per milda oksidigo nonila aldehido:

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{K_{2}Cr_{2}O_{7}}}\,}}$

Reakcio 4

Konvertado al nonilamino:

${\mathsf {{\xrightarrow[{-HCl}]{NH_{2}Cl}}\,}}$

Reakcio 5

Konvertado al pelargonamido:

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{K_{2}Cr_{2}O_{7}}}\,}}$ ${\mathsf {{\xrightarrow[{-H_{2}O}]{NH_{3}}}\,}}$

Reakcio 6

Konvertado al nonila acetato:

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{K_{2}Cr_{2}O_{7}}}\,}}$ ${\mathsf {{\xrightarrow[{-H_{2}O}]{+HAc}}\,}}$

Literaturo

Vidu ankaŭ

Referencoj

Ne provu fari ĉi-eksperimentojn hejme. La sintezoj kaj reakcioj ĉi-tie montrataj celas nur la disvastigadon pri la konado de la kemio kaj klarigi la mekanismojn pri la kondutoj de la substancoj. Bonvolu konsulti fakulon se vi celas realigi ajnan el la eksperimentoj ĉi-tie prezentataj.

Kategorio Nonano en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

[1] Chemnet

[2] Chemical Book

[3] Chemsrc

[4] Chembk

[5] PubChem

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]