Provinco Gilano
La provinco Gilano - perse گيلان - estas unu el tridek provincoj en la nuntempa ŝtato Irano. Ĝia administra centro estas la urbo Raŝt. La provinco kovras areon de 14 042 kvadrataj kilometroj kaj laŭ la stato de oktobro 2006 havis 2 404 861 loĝantojn. Parto el ili, la giloj, parolas la gilan lingvon kaj per sia etna nomo kaŭzis la nomon de la regiono. La provinca teritorio troviĝas en la nordo de la ŝtato kaj norde havas vastan bordon al la Kaspia Maro.
| Provinco Gilano | ||||
|---|---|---|---|---|
| گيلان | ||||
| Provinco | ||||
 | ||||
| provinco de Irano [+] | ||||
| Lando | Irano | |||
| Ĉefurbo | Raŝt | |||
| - koordinatoj | 37° N, 50° O (mapo)37.277449.589Koordinatoj: 37° N, 50° O (mapo) [+] | |||
| Akvokolektejo | 14 042 km² (1 404 200 ha) [+] | |||
| Areo | 14 042 km² (1 404 200 ha) [+] | |||
| Loĝantaro | 2 530 696 [+] (2016) | |||
| ISO 3166-2 | IR-01 (IR-19 ĝis 2020) | |||
|
||||
|
||||
 |
||||
| Provinco Gilano | ||||
 Vikimedia Komunejo: Gilan Province [+] |
||||
| En TTT: Oficiala retejo [+] | ||||
Famaj urboj de Gilano estas: Raŝto – Astara – Lahiĝan – Langerud – Fuman – Taleŝ – Laŝte Neŝa – Anzali – Ĥomam – Ĥoŝke Biĝar – Rudsar – Manĝil – Loŭŝan – Rudbar.
 |
 |
La apuda montaro, kovrita per arbaroj, estis konata de la antikvaj Grekoj sub nomo de Hirkanio, kaj fama pro ties arbaroj kaj tigroj. Aparte en tiu regiono parolatas la gila lingvo.
En jaro 1990 granda tertremo kaŭzis 50 - 100.000 mortintojn. Inspirita de tio estis produktita la filmo de Abbas Kiarostami "Tra la olivarboj".
Administra divido
redaktiLa provinco konsistas el 12 distriktoj:
| mapo | mallongigo | distrikto |
|---|---|---|
| ||
| A | Astara | |
| AA | Astaneh-e Aŝrafijeh | |
| BA | Bandar Anzali | |
| F | Fuman | |
| H | Haŝtpar | |
| Lh | Lahiĝan | |
| Lr | Langarud | |
| R | Raŝt | |
| Rs | Rudsar | |
| Rb | Rudbar | |
| S | Some'e Sara | |
| Sh | Ŝaft |
Loĝantaro
redaktiEl la loĝantoj dum la jaro 1996 46,8 % loĝis en urboj kaj 53,2 % en la malurba karmparo. La plej multaj loĝantoj denaske parolas la lingvon Gilaki. Krome en la nordokcidento de la provinco paroliĝas la lingvo Taleŝi. Ekde pluraj jardekoj en iuj partoj de la nordokcidento tamen dominas la azerbajĝana lingvo, la kun la turka parenca lingvo de la azerbajĝana loĝantaro de nordokcidenta Irano (la provincoj Ardabil, okcidenta kaj orienta Azerbajĝano de Irano).
Historio
redaktiKune kun "Irana Azerbajĝano" la provinco Gilan kaj sia ĉefurbo Raŝt estis plurfoje okupita de la Rusa Imperio respektive de Sovetunio: inter 1723 kaj 1736, 1909/11 kaj 1912, 1915 kaj 1918, 1920 kaj 1921, 1941 kaj 1946. Ĉi-tie instaliĝis la Irana Soveta Respubliko.
Vidu ankaŭ
redaktiEksteraj ligiloj
redakti- provinca turisma retejo Arkivigite je 2005-08-26 per la retarkivo Wayback Machine
Alborzo | Ardabilo | Buŝehro | Farso | Gilano | Golestano | Hamadano | Hormozgano | Ĥomo | Ĥuzestano | Ilamo | Isfahano | Jazdo | Kazvino | Kermano | Kermanŝaho | Kohkilujeh kaj Bujer Ahmad | Kurdistano | Lorestano | Markazi | Mazandarano | Norda Ĥorasano | Okcidenta Azerbajĝano | Orienta Azerbajĝano | Razavi-Ĥorasano | Semnano | Sistano kaj Baluĉistano | Suda Ĥorasano | Teherano | Ĉahar Mahal kaj Baĥtijari | Zanĝano