Voĉa glotala frikativo

Voĉa glotala frikativo
	ɦ
Priskribo de la signo de la IFA	latina minusklo h kun la supra hoko dekstren
IPA-numero	147
Kodoj
HTML, dekume	ɦ
Unikodo, deksesume	U+0266
X-SAMPA	h\
Kirshenbaum	keine
Brajlo de IFA
Sono
	Sona ekzemplo
	[ɦa ʔaɦa]
	Ĉu problemoj aŭdigi ĉi tiun dosieron? Vidu helpon.
	v • d • r

La voĉa glotala frikativo estas voĉa konsonanto uzata en kelkaj lingvoj. Ĝia IFA-simbolo estas [ɦ]; en SAMPA, h\.

Priskribo

Ĝi estas pulma (la aerfluon produktas la pulmoj).
Ĝi estas frota, produktata per froto de la aerfluo en mallarĝigita gloto.
Ĝi estas glota, la bruo estiĝas dum la paso tra la gloto.
Ĝi estas voĉa, la voĉkordoj vibras (la responda senvoĉa parolsono estas la glota frotsono senvoĉa [h]).
Ĝi estas buŝa (la aero eliras nur per la buŝo).
Ĝi estas centra (la aerfluo pasas meze super la lango, ne flanke).

Plej evidente [ɦ] aperas en la lingvoj ĉeĥa, slovaka (en kiuj ĝi estas signata per la litero h) kaj ukraina. En tiuj lingvoj ĝi funkcias kiel realigo de la praslava fonemo /g/, kaj povas aperi en diversaj pozicioj (ekz-e hlava [ˈɦla.va]). La izogloso [g]/[ɦ] estas unu el la plej antikvaj en la slava lingvaro.
En la norma Esperanto la parolsono [ɦ] ne ekzistas.
La slavaj lingvoj malhavas la sonon [h], sed ĝenerale la slavlingvanoj konas la sonon [ɦ] (kiel parolsonon ordinaran aŭ dialektan). Tial iuj esperantaj lerniloj (mis)rekomendas la sonon [ɦ] kiel surogaton por [h].
En kelkaj lingvoj (ekz-e en Brazilaj dialektoj de la portugala lingvo) [ɦ] povas aperi kiel alofono de /ʁ/.