Emma Bonino
Emma Bonino (Bra, 1948ko martxoaren 9a) politikari italiarra da; parlamentaria.
Italiako parlamentuan egindako lanagatik, emakumeen eskubideen alde borrokatzeagatik eta Etnia minorizatuak bizi duten egoera salatzeagatik da ezaguna.
Biografia
aldatu1948ko martxoaren 9an jaio zen, Bra-n, Cuneoko probintzian. Bere jaioterrian hasi zituen ikasketak eta Hizkuntza eta Literatura modernoan lizentziatu zen Milaneko Bocconi Unibertsitatean(Italia). Malcom X autobiografiari buruzko tesia defendatu zuen.[1]
Bizitza politikoa
aldatuPolitika Italian
aldatu1975ean Esterilizazioa eta abortuari buruzko informazio zentroa sortu zuen, eta abortuaren legalizazioaren aldeko erreferenduma sustatu zuen. Desobedientzia zibilagatik atxilotu zuten.
Hurrengo urtean Italiako Alderdi Erradikala lehenengo aldiz hauteskundegai aurkeztu zen eta Bonino Italiako diputatu ganberan sartu zen[2]. Berriro hautatu zuten hurrengo 6 legealdietan: 1979,1983, 1987, 1992, 1994 eta 2006.
1986an, energia nuklearraren kontrako erreferendumaren bultzatzaile nagusia izan zen. Italiako programa nuklearra bertan behera utzi zen.
1994an italiako gobernuak Nazio Batuen biltzar orokorraren delegazio nazionalaren buru izendatu zuen, heriotza zigorraren gaia jorratzeko.
2006ko martxoaren 17an Bonino Europako eta komertzio internazionaleko ministro izendatu zuten .
2013 apirilaren 27an Bonino atzerri-ministro izendatu zuten. Matteo Renzi boterea lortu zuenenean atzerri-ministerioa utzi zuen.
Europa mailako politika
aldatu1979an, 1984an eta 1999an Europako parlamentari hautatu zuten.[2] Hasieratik emakumeen eta etnia oprimituen aldeko lanak ekin zituen eta gobernu autoritarioen kontra azaldu zen.
1980 eta 1981 bitartean Ekialdeko Europako herritarren eskubide zibilen aldeko hainbat kanpaina sustatu zituen. Urte horretan Korte Penal Internazionalaren ezarpenean ere lan egin zuen. 1981an "Food and Disarmament International"[1] erakundea sortu zuen mundu mailan dagoen gosearen berri emateko. Erakundearen idazkaria izan da 1985tik.
Emma Bonino bere pro europeartasunagatik da ezaguna. Izan ere, bere jarrera sendotu zuen George Soros-ek idatzitako gutun bat zinatzean. Gutunean integrazio europar handiago bat eskatzen zen.
Europako Komisario
aldatu1994an Bonino Europako arrantza eta kontsumoaren eta Europako Batzordearen laguntza humanitarioaren komisario izendatu zuten.
1995ko urtarrilaren 26an Sarajevora joan zen Balkanetan zegoen gatazkaren aurrean Europar Batasunak eta Nazio Batuen Erakundeak erakutsitako desinteresa salatzera. Hurrengo urtean, Ruandak Tutsi eta Hutu etniak jasandako genozidioaren aurrean komunitate internazionalaren uztea salatu zuen.
1995eko otsailean, Kanadako itsas armada militarrak Espainiako arrantza-ontzi bat geldiarazi eta tripulazio osoarekin portura eraman ondoren, Emma Boninok Kanadari "nazioarteko pirateria ekintza" bat leporatu zion, eta apirilean Brusela eta Kanadaren arteko akordio batekin amaituko zen negoziazioari hasiera eman zion. Horrek estimazio handia sortu zuen Espainian.
Boninok, Europako Batzordearen laguntza humanitarioaren arduradun gisa, hainbat bidaia egin zituen gatazkak zeuden zonaldeetara: Somalia, Gerrako jaunen erregimena salatuz; Sudan; Kurdistan, Sadam Huseinen erregimenari ezarritako zigorren ondorioz kaltetua; Afganistan, talibanen erregimena salatzeko, herritarrei eta, bereziki, emakumeei ezarritako murrizketengatik; Ginea Bisáu, non gobernuaren eta gerrillariaren artean kokatzen den.
1998an Nazioarteko Lankidetzako Asturiasko Printzea Saria jaso zuen, Fatiha Boudiaf, Rigoberta Menchu, Fatana Ishaq Gailani, Somaly Mam, Graça Machel eta Olayinka Koso-Thomasekin batera, emakumearen defentsan eta duintasunaren alde egindako lanagatik.
1999ko martxoaren 15ean dimisioa eman zuen, Jacques Santerren batzordeko gainerako kideek bezala, Édith Cresson komisarioari iruzur egiteagatik eta dirua bidegabe erabiltzeagatik.
Urte bereko ekainean, Europako hauteskundeetara berriro aurkeztu zen bere alderdiarekin, Bonino Zerrendarekin, eta Italiako botoen% 8,5 eta 7 eurodiputatu lortu zituen. 2004an Bonino zerrenda Europako Liberalen eta Demokraten Aliantzara batu zen.
Emakumeen eskubideen aldeko borroka
aldatuBonino bereziki nabarmendu da emakumeen giza eskubideen defentsan, eta hainbat sari jaso ditu horregatik:
1998ko urrian, Nazioarteko Lankidetzako Asturiasko Printzea saria jaso zuenean[3], Birmaniako oposizioko buru Aung San Suu Kyiri eskaini zion saria, eta giza eskubideen arloan bereziki aktiboak diren emakume talde batekin partekatzea eskatu zuen: Fatiha Boudiafekin, 1992an hildako Olayinka Koso-Thomas Aljeriako presidentearen alargunarekin, 15 urte baino gehiagoko borroka egiten duen nigeriarrarekin. Gerraren biktima izan diren haurren defentsarako NBE Batzordea, Rigoberta Menchй, 1992ko Bakearen Nobel Saria, Fatana Ishaq Gailani, Afganistango Emakumeen Kontseiluaren sortzailea, eta Somaly Mam, prostituzioari aurre egiten dion Kanboar elkarteko presidentea 2000ko hamarkadan, emakumeen mutilazio genitalen, Afganistango emakumeen eskubideen eta haurren prostituzioaren aurkako kanpainetan lan egin zuen bereziki.
2001ean Afganistango talibanen gobernu berrian emakumeak sartzeko borrokatu zuen eta "emakumeen eskubideen afganiar gutuna" babestu zuen, konstituzio berria idazteko ardura zuen buruzagi tradizionalen batzarrera proposatu behar zena.
Bizitza pertsonala
aldatu2015eko urtarrilean, Giorgio Napolitanoren ondorengoa izan zitekeela esaten zenean, minbizia zuela esan zuen[4], tumore bat ezkerreko birikan, tratamendu mediko gogorra beharko zuela eta bere lan erritmoa murriztuko zuela, baina ez zuela jarduera politikoa eteteko asmorik.[5] "Laburbilduz, ni ez naiz nire tumorea, ezta zuek zuen gaixotasuna ere; bakarrik pentsatu behar dugu aurkeztu zaien erronkari aurre egin behar dioten pertsonak garela "gaineratu zuen bere interbentzioan. 2015eko maiatzean, beste komunikatu batean, biriketako minbizia gainditu zuela eta erradioterapia prebentiboko tratamenduan zegoela iragarri zuen[6].
Sariak eta Aitorpenak
aldatu
- 1995 Gran Cruz de la Orden de Mayo (Argentina)
- 1996 "la vie" aldizkari frantsesak Urtearen izaera Europan
- 1997 "Pr Week" aldizkari britainiarraren Europako Urteko Komunikatzailea
- 1998 Asturiasko Printzearen Nazioarteko Lankidetza Saria
- 1999 Europako Kontseiluaren Iparralde-Hegoalde saria9
- 2002 emakumeen eskubideen defentsarako Alecrín saria3
- 2002 Branimir dukearen Gurutze Handiaren Dama (Kroazia)
- 2003 Repubblicako Presidentearen Saria
- 2004 Open Society Prize
- 2004 Prix Femmes d 'Europe Italiarako
- 2009 Ohorezko Legioaren komandantea (Frantzia)
- 2013 Award de la Italy-USA Foundation Amerika
- 2014 Leongo Ordenaren Ofizial Handia (Senegal)
- 2015 Italiako Errepublikako Merituaren Ordenaren Gurutze Handiaren zalduna, Errepublikako Presidentearen ekimenez
- 2016 Art.3 saria Art.3 elkartearen partez. (www.art3.it)
Publikazioak
aldatu- "Africa addio? La speranza è a Città del Capo" di Giovanni Negri (Ideazione, 1997). Prefacio de Emma Bonino.
- "Corea del Nord. Fame e atomica" de Pierre Rigoulot (Guerini e Associati, 2004). Prefacio de Emma Bonino.
- "Approvvigionamenti in India" de Guido Nassimbeni y Marco Sartor (Il Sole 24 ore, 2006). Prefacio de Emma Bonino.
- "Cittadine del Mediterraneo. Il Marocco delle donne" de Rita El Khayat (Castelvecchi, 2009). Prefacio de Emma Bonino.
- "La Chiesa del No. Indagine sugli italiani e la libertà di coscienza" de Marco Politi (Mondadori, 2009). Prefacio de Emma Bonino.
- "Pensionata sarà lei - Le donne, la parità e la crisi economica" (Rubbettino editore, marzo de 2009). Curado por Emma Bonino.
- "Alfabeto Bonino" (Bompiani editore, marzo de 2010). Emma Bonino eta Cristina Sivieri
- "I doveri della libertà" (Laterza editore, novembre 2011). Emma Bonino eta Giovanna Casadio.
- "L'eredità di Antigone. Storie di donne martiri per la libertà" de Riccardo Michelucci (Odoya edizioni, 2013). Prefacio de Emma Bonino.
Erreferentziak
aldatu- ↑ a b «Emma Bonino - Biography» www.emmabonino.it (Noiz kontsultatua: 2020-04-24).
- ↑ a b (Ingelesez) «Emma Bonino» Renew Europe (Noiz kontsultatua: 2020-04-24).[Betiko hautsitako esteka]
- ↑ (Gaztelaniaz) Cuartas, Javier. (1998-06-09). «Siete luchadoras en pro de la mujer logran el Príncipe de Asturias de Cooperación» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2020-04-24).
- ↑ (Gaztelaniaz) BARCELONA, EL PERIÓDICO /. (2015-01-12). «Emma Bonino anuncia que tiene cáncer de pulmón» elperiodico (Noiz kontsultatua: 2020-04-24).
- ↑ «Emma Bonino: «Ho un tumore al polmone» | Radio Radicale TV» web.archive.org 2015-01-13 (Noiz kontsultatua: 2020-04-24).
- ↑ (Italieraz) «La Bonino sta meglio: «Scomparsa ogni evidenza di cancro»» Corriere della Sera 2015-05-21 (Noiz kontsultatua: 2020-04-24).
Ikus, gainera
aldatuKanpo estekak
aldatu- Emma Boninoren webgune pertsonala (Italieraz)
- Elkarrizketa bat Emma Boninorekin (Ingelesez)
Datuak: Q50002
Multimedia: Emma Bonino / Q50002