Euskal Pentatloi Saria
Euskal Pentatloi Saria herri kirol proba konbinatua da, bost ariketaz osatzen dena. Harri-jasotzea, giza proba, aizkora proba, txinga eramatea eta korrika egiten dute partehartzaileek.
| Euskal Pentatloi Saria | |
|---|---|
| Antolatzailea | Aiztondo-Oarso Herri Kirol Kluba |
| Sorrera | 1982 |
| Eremua |  Euskal Herria
|
| Tokia | Azpeitiko zezen plaza (aro berrian) Tolosako zezen plaza |
| Lana | bost herri kirol: |
| Errekorra | Gizonezkoak: 27:20.08 (1990) 30:53 (2024) Emakumezkoak: 18:57 (2021) |
| Garaipen gehien | "Izeta VI.a" (4) |
| Txapelduna | Gizonezkoak: "Izeta VI.a" (2024) Emakumezkoak: Nerea Arruti (2022) |
1980ko hamarkadan hainbat edizio jokatu ziren eta Joxe Mari Olasagasti izan zen garaipen gehien lortu zituena. 2018an ekin zitzaion berriz txapelketari eta arrakasta handiz urtero jokatu da[1]. Xabier Zaldua (3) eta Izeta VI.a (4) izan dira garaileak. 2021etik aurrera gizonezkoen eta emakumezkoen txapelketak jokatzen dira. Emakumezkoetan Zelai III.a izan zen lehenengo irabazlea[2].
2020an Binakako Pentatloi Saria antolatu zen eta hau ere urtero jokatzen da.
2024an Bigarren Mailako Euskal Pentatloi Saria jokatu zen lehenengo aldiz, proba izaten ari den arrakastaren erakusgarri[3].
Txapelketa ofiziala
aldatuHistoria
aldatu1980ko hamarkadan jokatu zituzten lehenengo bost pentatloi txapelketak. Aurreneko laurak lau urtez jarraian egin zituzten, 1982tik 1985era, eta etenaldi baten ondoren 1990ean jokatu zuten bosgarrena. Arria II.ak irabazi zuen 1982koa, baina Joxe Mari Olasagasti da txapel gehien dituena: 1983an, 1984an eta 1990ean garaile izan zen Igeldokoa. Errekorra ere berak du, 1990ean lorturiko 27:30.08 denbora. 1985eko ekitaldia Anjel Arrospidek irabazi zuen.[4]
Ia bi hamarkada pasa ziren Euskal Pentatloi Saririk antolatu gabe. Aro berriko lehenengo txapelketa (guztira seigarrena) 2018ko irailean egin zen, eta Xabier Zaldua izan zen irabazlea[5]. Arria V.a, Txapartegi, Zelai, Maiza, Zaldua eta Arria VI.a. ziren parte hartzekoak baina Arria V.a lesionatu egin zen eta bost partaideko finala izan zen beraz. Zalduak egindako denbora errekorretik urruti gelditu zen, 9 minututara[5].
2019ko txapelketan[6][7] eta 2020koan ere Xabier Zaldua izan zen irabazle[8]. 2021ean Zaldua ez zen aurkeztu laugarren txapelketa jokatzera eta Izeta VI.a izan zen txapelduna[9]. 2022an txapeldun biak elkartu ziren finalean eta Izeta VI.a nagusitu zen. Aurreneko hirurek gainera aro modernoko marka onena zena hobetu zuten[10]. 2023an hirugarrenez irabazi zuen Izeta IV.ak, Olasagastirekin eta Zalduarekin batera hiruna txapel eskuratuz[11]. 2024ko garaipenarekin Izeta IV.a sailkapen buru ageri da[12]. 2025ean etenaldia izango du eta 2026an itzuliko da.
Emakumezkoen lehian hiru partehartzaile izan ziren 2021ean eta Karmele Gisasola Zelai III.a izan zen txapelduna. 2022an ere hiru izan ziren lehiakideak eta Nerea Arruti nagusitu zen.
Finala
aldatu2018an seikotea osatzeko lanak izan baziren ere hurrengo ekitaldietan izen emate handia izan da eta aurrez sailkapen probak egin behar izan dira. Sailkapen proba horietan finalean egin beharreko lanen erdiak (gutxi gorabehera) egin behar ditu parte hartzaile bakoitzak. 2022an esate baterako sailkapen probarako aurrekanporaketa bat egin zen maiatzean eta 13 kirolaritatik 4 sailkatu ziren azken sailkapen probarako. Bertan 2021ean parte hartu zuten zortzi kirolari zituzten zain[13].
Finala Azpeitiko zezen plazan jokatzen da gauez. Sei partaide izaten dituenez hiruko bi txandatan jokatzen da eta denboraren araberako sailkapena egiten da amaieran. 2020an euri zaparrada handiak zirela jokatu zen pentatloia[8].
2021eko finalean bi txapelketa jokatu ziren: gizonezkoena eta emakumezkoena[14].
Lanak
aldatuGizonezkoak
aldatu1990eko txapelketan finkatu zen egin beharreko lana. Honako hauek dira bost probak:[4]
- 25 aldiz 100 kiloko bola jaso.
- Giza proban bi untze osatu, 400 kiloko harriarekin.
- Kanaerdiko hiru enbor moztu.
- 50na kiloko txingekin sei untze osatu.
- 3 kilometroko korrika saioa.
Emakumezkoak
aldatu2021ean jokatu zen lehenengo ekitaldia eta hau izan zen egin beharreko lana[14]:
- 15 aldiz 63 kiloko bola jaso.
- Giza proban untze bat osatu, 250 kiloko harriarekin.
- 36 ontzako bi enbor moztu.
- 35na kiloko txingekin sei untze osatu.
- 1,5 kilometroko korrika saioa.
Gizonezkoen banakako palmaresa
aldatu
Irabazleak
aldatu| Urtea | Txapelduna | Bigarrena | Hirugarrena | Irabazlearen denbora |
|---|---|---|---|---|
| 1982 | Arria II.a | ? | ? | ? |
| 1983 | Joxe Mari Olasagasti | ? | ? | ? |
| 1984 | Joxe Mari Olasagasti | ? | ? | ? |
| 1985 | Anjel Arrospide | ? | ? | ? |
| 1986- 1989 |
ez zen jokatu | |||
| 1990 | Joxe Mari Olasagasti | ? | ? | 27:20.08[15] |
| 1991- 2017 |
ez zen jokatu | |||
| 2018 | Xabier Zaldua | "Txapartegi II.a" | "Mugertza III.a" | 36:26 |
| 2019 | Xabier Zaldua | Joseba Otaegi | "Arria V.a" | 38:30 |
| 2020 | Xabier Zaldua | Julen Gabirondo | "Arria V.a" | 36:06 |
| 2021 | "Izeta VI.a" | Joseba Otaegi | Julen Gabirondo | 33:29 |
| 2022 | "Izeta VI.a" | Julen Gabirondo | Xabier Zaldua | 31:36 |
| 2023 | "Izeta VI.a" | Xabat Olaizola | Xabier Zaldua | 31:55 |
| 2024 | "Izeta VI.a" | Xabat Olaizola | "Telleria IV.a" | 30:53 |
Garaipenak
aldatu| Herri kirolaria | Garaipenak | Urteak |
|---|---|---|
| "Izeta VI.a" | 4 | 2021, 2022, 2023, 2024 |
| Joxe Mari Olasagasti | 3 | 1983, 1984, 1990 |
| Xabier Zaldua | 3 | 2018, 2019, 2020 |
| "Arria II.a" | 1 | 1982 |
| Anjel Arrospide | 1 | 1985 |
Finalistak (aro berrian) (bakarkako norgehiagoketan)
aldatu| Herri kirolaria | Sailkapena | Urteak |
|---|---|---|
| Xabier Zaldua | 5 | 2018, 2019, 2020, 2022, 2023 |
| Julen Gabirondo | 3 | 2020, 2021, 2022 |
| Joseba Otaegi | 3 | 2019, 2021, 2022 |
| Andoni Iruretagoiena "Izeta VI.a" | 3 | 2021, 2022, 2023 |
| Aritz Irazabal | 3 | 2021, 2022, 2023 |
| Luis "Txapartegi II.a" | 2 | 2018, 2019 |
| Aratz "Mugertza III.a" | 2 | 2018, 2019 |
| Xabier Orbegozo "Arria V.a" | 2 | 2019, 2020 |
| Kepa Peñagarikano | 2 | 2020, 2021 |
| Iñaki Errazkin | 2 | 2020, 2021 |
| Julen "Kañamares III.a" | 2 | 2020, 2023 |
| Ioritz Gisasola "Zelai VI.a" | 2 | 2022, 2023 |
| Jon Gisasola "Zelai V.a" | 1 | 2018 |
| Aritz Azpiazu "Arria VI.a" | 1 | 2018 |
| Joxean Olaskoaga "Aizperro" | 1 | 2019 |
| Xabat Olaizola | 1 | 2023 |
Emakumezkoen banakako palmaresa
aldatu
Irabazleak
aldatu| Urtea | Txapelduna | Bigarrena | Hirugarrena | Irabazlearen denbora |
|---|---|---|---|---|
| 2021 | Karmele Gisasola Zelai III.a | Lucia Orbe | Garazi Arruti | 18:57 |
| 2022 | Nerea Arruti | Karmele Gisasola Zelai III.a | Lucia Orbe | 21:09 |
| 2023 | ez zen jokatu |
Garaipenak
aldatu| Herri kirolaria | Garaipenak | Urteak |
|---|---|---|
| Karmele Gisasola Zelai III.a | 1 | 2021 |
| Nerea Arruti | 1 | 2022 |
Finalistak
aldatu| Herri kirolaria | Sailkapena | Urteak |
|---|---|---|
| Karmele Gisasola Zelai III.a | 2 | 2021, 2022 |
| Lucia Orbe | 2 | 2021, 2022 |
| Garazi Arruti | 1 | 2021 |
| Nerea Arruti | 1 | 2022 |
Binakako Pentatloi Saria
aldatuGizonezkoak
aldatu| Urtea | Txapeldunak | Bigarrenak | Hirugarrenak | Irabazleen denbora |
|---|---|---|---|---|
| 2020 | "Arria V.a" "Izeta VI.a" |
Kepa Peñagarikano Joxe Antonio Olaskoaga "Aizperro" |
Xabier Zaldua "Zelai V.a" |
40'58" |
| 2021 | "Izeta III.a" "Izeta VI.a" |
"Zelai IV.a" "Zelai V.a" |
"Goenatxo III.a" Mikel Larrañaga |
40'24" |
| 2022 | "Izeta VI.a" Gorka Etxeberria |
Xabier Zaldua Joseba Otaegi |
Beñat Amade Aritz Irazabal |
39'44" |
| 2023 | Julen Gabirondo Beñat Telleria "Telleria IV.a" |
"Izeta VI.a" Xabat Olaizola |
Beñat Amade Aritz Irazabal |
36'15" |
Emakumezkoak
aldatu| Urtea | Txapeldunak | Bigarrenak | Hirugarrenak | Irabazleen denbora |
|---|---|---|---|---|
| 2021 | Lucia Orbe Garazi Arruti |
"Zelai III.a" Uxue Ansorregi |
Bi bikote bakarrik aritu ziren. | 29'45" |
| 2022 | Nerea Arruti Amalur Arbelaitz |
Lucia Orbe Garazi Arruti |
"Zelai III.a" Uxue Ansorregi |
24'01" |
| 2023 | Nerea Arruti Amalur Arbelaitz |
Lur Errekondo Oihana Fernandez de Barrena |
Lucia Orbe Julia Martinez |
23`24`` |
Beste pentatloi txapelketa batzuk
aldatuEuskal Pentatloia berriz abiatu zenean arrakasta handiko ekitaldiak izan zituen eta beste herri batzuetan ere antzeko probak antolatzen hasi ziren.
Euskal Pentatloi motza
aldatu2019ko maiatzaren 19an, Astigarragako Auzolan pilotalekuan, Zamalbide-Bentak auzo elkarteak antolatua, "Euskal Pentatloi Motza" jokatu zen; ondorengo lan hauek egin behar izan zituzten: 100 kiloko bola 15 aldiz jaso (harri-jasotzen), 400 kiloko harria arrastaka eramanez bi untze osatzea (giza proban), kana-erdiko enbor bakarra ebakitzea (aizkora beharretan), 50na kiloko txingekin sei untze egitea (txinga-eroateari dagokion disziplinan) eta, bukatzeko, 12 itzuli (1,2 kilometro) pilotalekuari korrika. Luis Txapartegik irabazi zuen (20'46"), Joseba Otaegiren aurretik[16].
Getxoko Pentatloi Sariketa
aldatu2019ko azaroaren 9an, larunbatean jokatu zen I. Getxoko "Pentatloi" Saria. Lau kirolarik hartu zuten parte: Jon Gisasola 'Zelai V.a' mallabitarrak, Ousmane Drame senegaldarrak, Unai Ardeo getxoztarrak eta Mikel Agirre ondarrutarrak.
Egin beharreko lana, berriz, ondorengo hauxe izan zuten: harri-jasotzeko frogan, 100 kiloko bolari 15 jasoaldi ematea; giza proban, 400 kiloko harriarekin arrastaka eginez bi untze osatzea (28 metro bakoitzak), aizkoran 4 enbor 45`` ontzako ebakitzea, txinga-eroatea modalitatean 100 kg-rekin (50 kg esku bakoitzean hartuta) 6 untze (28 m untze bakoitzak) eta, korrika 1,5 km (15 buelta enparantzari / bakoitzak 100 metro zeuzkalarik).
Mikel Agirrek bukatu zituen lanak aurrena (27:40), baina, harri-jasotzen, 88 kiloko pisua eman zuen bere bola harriak eta giza proban 500 kiloko harriarekin jardun zuen. Bigarren, bost segundora, Ousmane Drame (denbora: 27:45). Hirugarren postuan, Zelai sailkatu zen (29:07), azkena herritarrak egin zuen. Ardeoren denbora (45:27)[17].
Zarauzko Pentatloi Saioa (Arria V.a vs. Txapartegi)
aldatu2020ko otsailaren 8an, herri kirol jaialdi bat burutu zen Zarautz-ko herriko Aritzbatalde pilotalekuan, Hodei Iruretagoiena "Izeta IV.a" eta Udane Ostolaza "Ostolaza III.a"-ren harri jasotze marka saiakera ahaleginak ardatz hartuta. Jaialdi hori motz gera ez zedin, osagarri gisa, harri jasotze erakustaldi bat burutu zen eta horren ostean, Pentatloian jardun zuten Xabier Orbegozo "Arria V.a"-k eta Luis Mari Txapartegik.
Bost kirol burutu beharrean, lau egin zituzten; Zarauzko pilotalekuak ez baitu probalekurik. Lana hauxe zuten: harri jasotzen, 100 kiloko bolari 12 jasoaldi; aizkoran, 2 enbor ebakitzea (kana-erdiko neurrikoak), txinga-eroaten (50 kg hartuta esku bakoitzean), 4 untze osatzea eta korrika (frontoiari bueltak emanez, 1'2 kilometro).
Xabier Orbegozo izan zen garaile (15'25" % 70), Txapartegik segundo bat gehiago behar izan zuen (15'26" % 32)
Hendaiako Pentatloi Saria
aldatu2021eko abuztuaren 30ean jokatu zen banakako pentatloia eta Izeta VI.a izan zen garailea. Bigarren izan zen Julen Gabirondori hiru minutuko aldea atera zion[18].
Erreferentziak
aldatu- ↑ «Euskal pentatloi saria, gaur, ETB1en eta eitb.eus-en» EITB (Noiz kontsultatua: 2024-06-02).
- ↑ «Karmele Gisasolak Emakumezkoen Lehenengo Pentatloi Txapelketa irabazi du - Mallabia» Anboto.org (Noiz kontsultatua: 2024-06-02).
- ↑ «Telleria eta Zapirain, txapeldun Tolosan» EITB 2024-06-02 (Noiz kontsultatua: 2024-06-02).
- ↑ a b Euskal pentatloia jokatuko dute zezen-plazan irailaren 29an. uztarria.eus (Noiz kontsultatua: 2018-8-12).
- ↑ a b (Gaztelaniaz) «Xabier Zaldua, pentatleta txapelduna» Mundo Deportivo 2018-10-04 (Noiz kontsultatua: 2020-09-27).
- ↑ Zalduak irabazi du, bigarren aldiz, pentatloiko txapela. berria.eus (Noiz kontsultatua: 2019-9-23).
- ↑ «Emozio handiko lehia - Tolosaldea» Tolosaldeko ataria (Noiz kontsultatua: 2019-11-16).
- ↑ a b «Xabier Zalduak hirugarrenez irabazi du Euskal Pentatloi Txapelketa - Azpeitia» uztarria.eus (Noiz kontsultatua: 2020-09-27).
- ↑ Hitza, Urola Kostako. (2021-09-26). «Izeta VI.ak marka hautsita irabazi du banakako IV. Euskal Pentatloi Saria» Urola Kostako Hitza (Noiz kontsultatua: 2022-09-04).
- ↑ «Andoni Iruretagoiena 'Izeta VI' eta Nerea Arruti nagusi, Pentatloi Sariaren finalean - Azpeitia» uztarria.eus (Noiz kontsultatua: 2022-09-25).
- ↑ Hitza, Ihintza Elustondo-Urola Kostako. (2023-09-28). «Hirugarren urtez jarraian, Izeta VI.ak jantzi du Euskal Pentatloi Sariaren txapela» Berria (Noiz kontsultatua: 2023-09-28).
- ↑ «Izeta VI.ak laugarren aldiz irabazi du Euskal Pentatloia» Berria 2024-09-22 (Noiz kontsultatua: 2024-09-25).
- ↑ «Izeta VI.a V. Euskal Pentatloi Sariko bigarren kanporaketan ariko da larunbatean - Zarautz» Zarauzkohitza.eus (Noiz kontsultatua: 2022-09-04).
- ↑ a b Ugartemendia, Unai. «Aitzindariak dira» Berria (Noiz kontsultatua: 2021-09-25).
- ↑ «Euskal pentatloia berreskuratuko du Azpeitiak ia 30 urteren ostean» El Diario Vasco 2018-06-30 (Noiz kontsultatua: 2020-09-27).
- ↑ SA, Baigorri Argitaletxea. (2019-05-21). «Txapartegik irabazi du pentatloia» GARA (Noiz kontsultatua: 2019-11-16).
- ↑ «Getxoko I. Pentatloia irabazi du Mikel Agirre ondarrutarrak - Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza» Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza 2019-11-11 (Noiz kontsultatua: 2019-11-16).
- ↑ «Andoni Iruretagoiena 'Izeta VI.a' Euskal Pentatloiko hurrengo kanporaketan lehiatuko da - Zarautz» Zarauzkohitza.eus (Noiz kontsultatua: 2022-09-04).
Kanpo estekak
aldatu
Datuak: Q61070402