Federico Mayor Zaragoza

Federico Mayor Zaragoza
	; Irudi gehiago
; Europarlamentaria
UNESCOren Zuzendari Nagusia
Hezkuntza ministroa
; Espainiako Diputatuen Kongresuko diputatua
; Gorte frankistetako prokuradorea
; Gorte frankistetako prokuradorea
ICDP commissioner and Vice president (en)
Rector of the University of Granada (en)
Bizitza
Jaiotza	Bartzelona, 1934ko urtarrilaren 27a
Herrialdea	Katalunia
Heriotza	Madril, 2024ko abenduaren 19a (90 urte)
Familia
Seme-alabak	ikusi Federico Mayor Menéndez;
Hezkuntza
Heziketa	Madrilgo Complutense Unibertsitatea 1958) Doctor of Sciences in Medicine (en) : medikuntza
Doktorego ikaslea(k)	María Cascales Angosto
Hizkuntzak	gaztelania; katalana
Jarduerak
Jarduerak	biokimikaria, politikaria, unibertsitateko irakaslea, diplomazialaria, farmazialaria, idazlea eta poeta
Lantokia(k)	Estrasburgo; Brusela eta Madril
Enplegatzailea(k)	Madrilgo Unibertsitate Autonomoa ; Granadako Unibertsitatea ; Nazio Batuen Erakundea
Jasotako sariak	ikusi Great Cross of the National Order of Scientific Merit ; Karlos III.aren Ordenaren Gurutze Handia (1982) ; Alfontso X.a Jakitunaren Ordenako Gurutze Handia (1969) ; Sant Jordiren gurutzea (2005) ; Officer of the National Order of Quebec (1995) ; honorary doctorate at the Laval University (2005) ; Kataluniako Generalitatearen Urrezko Domina ; Andaluziako seme-alaba kutun ; Abdus Salam Medal (1995) ; Medalla de Honor al Fomento de la Invención (1981) ; honorary doctorate of the University of Oviedo (1991) ; Osasuneko Ordena Zibileko Gurutze Handia (1970) ; Grand Cross of the Order of Grand Duke Gediminas ; Grand Cross of the Order of Merit of the Republic of Poland ; honorary doctorate of Seville University ; Grand Cross of the Order of the Sun of Peru‎ ; honorary doctor of the Autonomous University of Barcelona ; honorary doctor of the University Polytechnic of Catalonia (2000) ; Herrien arteko Adiskidetzaren Ordena ; Cisneros Ordenaren Gurutze Handia (1975) ; honorary doctorate of the University of La Rioja (2018) ; honorary doctorate of the University of Santiago de Compostela (1993) ; honorary doctorate of the University of Granada (2001) ; honorary doctorate of the University of Salamanca (1996) ; honorary doctorate of the University of Malaga (1996) ; honorary doctorate of the University of Murcia (1997) ; honorary doctorate of the University of Alcala (1994) ; honorary doctorate of the University of Las Palmas, Gran Canaria (2014) ; honorary doctorate of the University of Extramadura (1995) ; honorary doctor of the Moscow State Institute of International Relations ; Order of Friendship ; René Cassin Saria (2019) ; Order of Charles III ; Alfontso X.a Jakitunaren Ordena ; National Order of Quebec ; Peruko Eguzkiaren Ordena ; Order of Merit of the Republic of Poland ; Order of the Lithuanian Grand Duke Gediminas ; honorary doctorate from the University of Nice-Sophia Antipolis (1990) ; honorary doctor of Comenius University (1994ko uztailaren 4a) ;
Kidetza	Zientziaren eta Arteen Europar Akademia; Academy of Sciences of Moldova (en) ; Errumaniar Akademia; San Fernandoko Arte Ederren Errege Akademia; Zientzien Errusiar Akademia; Zientzia Ikerketen Kontseilu Nagusia; Severo Ochoa Molecular Biology Center (en) ; Ramón Areces Fundazioa; Erromako Kluba; Royal National Academy of Medicine (en) ; Farmaziako Errege Akademia; Section of Biological Sciences of the Institute for Catalan Studies (en) ; Spanish Association for the Advancement of Science (en) ; Academia Europaea (en) ; Doktoreen Europar Errege Akademia; Royal Academy of Medicine of Catalonia (en)
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	Zentro Demokratikoaren Batasuna; Zentro Demokratiko eta Soziala

Federico Mayor Zaragoza (Bartzelona, Katalunia, 1934ko urtarrilaren 27a - Madril, 2024ko abenduaren 19a) kataluniar zientzialari eta politikaria izan zen.

Biografia

Lehenengo ikasketak Bartzelonan egin zituen, baina Madrilgo Unibertsitatean eskuratu zuen doktoregoa, 1958an, farmaziako ikasketak egin ostean. 1959-1963 bitartean bertako irakasle-laguntzaile izan zen, eta Granadakoan biokimikako katedra eskuratu zuen 1963an. 1968an erretore izendatu zuten, eta Hezkuntzako Nazio Kontseilari izan zen 1969-1972 bitartean.

Politikaren eta zientziaren alorrean eskuratu izan dituen beste hainbat karguz gainera, Hezkuntza eta Zientzietako idazkariordea izan zen 1973tik 1975era. 1977an Espainiako gobernuan sartu zen, UCD alderdiaren zerrendetan, independente gisa, baina 1978an kargua utzi eta UNESCOren zuzendari-laguntzaile izendatu zuten. 1981ean Hezkuntza eta Zientziako ministro izan zen, 1982an PSOE alderdia gobernura iritsi zen arte. 1987an Europako Legebiltzarreko kide izendatu zuten CDS alderdiaren eskutik, eta urte hartan bertan egin zuten UNESCOren idazkari nagusi. 1993an zuzendari-karguan berretsi zuten. Lan handia egin zuen Estatu Batuak eta Erresuma Batua UNESCO erakundera erakartzeko, eta kargua hartu zuenetik, lan handia egin zuen Giza Eskubideen alde: gizabanakoaren formazioaren eta elkartasun intelektualaren ezaugarri nagusitzat azpimarratu ditu eskubide horiek.

Zientzietako zenbait lanez gainera, 1987an Mañana siempre es tarde liburua eman zuen argitara; hor, garapenaren kontzeptua eta ikerketa zientifikoaren eta hezkuntzaren etorkizuneko beharrak lotu zituen. Erakunde, akademia eta elkarte ugarietako kide da: Sociedad Española de Bioquímica (1964), Asociación Americana para el Fomento de la Ciencia (1965), Erresuma Batuko Biokimika Elkartea (1966), Real Academia Nacional de Farmacia (1975), Erromako Kluba (1981), Real Academia de Bellas Artes de San Fernando (1994), Txinako Zientzia Akademia (1994), Errusiar Zientzia Akademia (1999), Real Academia Nacional de Medicina (2002) eta Europar Zientzia eta Arte Akademia.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Federico Mayor Zaragoza

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Datuak: Q457158
Multimedia: Federico Mayor Zaragoza / Q457158