Natur Historia (Plinio)
Natur Historia, Historia Naturala edo Izadi-historia[1], latinez Naturalis Historia, Plinio Zaharra erromatar idazle eta militarrak latinez idazlan bat da, gaur egun arte ezagutzen den Antzinako Erromako garaiko idazlan bakar handiena, honetan garai hartan zen jakintza guztia biltzea helburu izan zen.
Natur Historia (Plinio) | |
---|---|
Datuak | |
Idazlea | Plinio Zaharra |
Jatorrizko izenburua | Naturalis historia |
Herrialdea | Erromatar Inperioa |
Natur Historia idazlana ondorengo entziklopedien eta eskola-lanen eredutzat hartu zen, bai bere aurkibidea, nahiz jorratutako arlo kopurua eta jatorrizko idazleei egindako erreferentziengatik ere.
Idazlan hau Tito enperadoreari eskainia dago.
Testuingurua
aldatuGaurdaino biziraun duen Plinio Zaharraren idazlan bakarra da eta hark idatzitako azkena. Idazlanaren lehen hamar liburuak K.o. 77. urtean argitaratu zituen, baina K.o. 79. urtean Vesubio sumendiaren erupzio batean hil zenerako bildumaren gainontzeko liburuak oraindik errebisatzeke eta argitaratzeke zituen, lan hori hura zendu ostean Plinio Gaztea ilobak burutu zuen.
Idazlana
aldatuIdazlan erraldoi hau 37 liburuetan banatua dago, eta bere gaia ez da gaur egun historia naturala gisa ezagutzen dugun esparrura mugatua; idazleak adierazten duen bezala, "natur mundua, edo bizitza" barne hartu nahi ditu. Jorratzen dituen zientzien artean honakoak daude: astronomia, matematika, geografia, etnografia, antropologia, giza fisiologia, zoologia, botanika, nekazaritza, baratzezaintza, farmakologia, meatzaritza, mineralogia, eskultura, margolaritza eta harribitxiak.
Erreferentziak
aldatu- ↑ Bilbao Telletxea, Gidor. (2002). Latin-Literaturarako sarbidea. Idazleak eta idazlanak. Bilbo: Udako Euskal Unibertsitatea, 64 or..