Ogasawara uharteak

Ogasawara uharteak
Bertako izena	小笠原群島
Geografia
Kokapena	Ozeano Barea
Azalera	84 km²
Politika
Herrialdea	Japonia
Prefetura	Tokio
Gizartea
Biztanleria	2.440 bizt.

Ogasawara uharteak^[1] (japonieraz: 小笠原群島, Ogasawara Guntō^?, lehen Bonin uharteak zirenak) ekialdeko Ozeano Barean dagoen uhartedi da, Tokioko Ogasawara suprefeturan dagoena.

Bere ezaugarri naturalak zirela eta, 1972an Parke Nazionala izendatu zuten eta UNESCOk 2011n Gizateriaren Ondare izendatu zituzten.

Uharteak

Ogasawara uharteak hiru multzotan banaturik daude:

Muko-jima taldea (聟島列島 Muko-jima Rettō);
- Muko-jima (聟島);
- Yome-jima (嫁島);
- Nakōdo-jima edo Nakadachi-jima (媒島);
- Kita-no-jima (北ノ島 edo 北島);
- Mae-jima;
Chichi-jima taldea (父島列島 Chichi-jima Rettō);
- Chichi-jima (父島);
- Ani-jima (兄島);
- Otōto-jima (弟島);
- Mago-jima (孫島);
- Higashi-jima (東島)
- Nishi-jima (西島);
- Minami-jima (南島);
Haha-jima taldea (母島列島 Haha-jima Rettō);
- Haha-jima (母島);
- Mukō-jima (向島);
- Hira-jima or Taira-jima (平島)
- Ane-jima (姉島);
- Imōto-jima (妹島);
- Mei-jima (姪島)

Historia

Ogasawara uharteak¹ UNESCOren gizateriaren ondarea
Minami-jima uhartea
Mota	Naturala
Irizpideak	ix
Erreferentzia	1362
Kokalekua	Japonia
Eskualdea²	Asia eta Ozeania
Izen ematea	2011 (XXXV. bilkura)
¹ UNESCOk jarritako izen ofiziala (euskaratua) ² UNESCOren sailkapena

Iwo-jima eta Chichi-jima uharteetan aurrehistoriako tresna eta harri landuak aurkitu dira, honek argi erakiusten du aintzinatik populaturiko uharteak direla.

1543an Bernardo de la Torre espainiarra izan zen uharteetara iritsi zen lehenengo europarra eta garai hartan uharteak populaturik ez zeudela idatzi zuen. Japoniarrak 1670 eta 1675ean egindako bi espediziotan iritsi ziren. Buninjima izena jarri zioten (biztanle gabeko uharteak) eta horregatik ingelesek Bonin izena eman zioten. Espainiarrek ordea Islas del Arzobispo deitu zieten.

1830an Nathaniel Savory iparramerikarra Chichi-jimara iritsi eta bertan uharteetako lehenengo kolonia ezarri zuen. Guztira 29 pertsona bizi ziren bertan, gehienak hawaiitarrak. 1846 urtean Howard baleuntziak kolonia berria sortu zuten hegoaldeko uhartean.

Japoniak sarritan eskatu zuen uharteen jabetza eta horretarako 1875ean Ogasawara izena eman zien.

Bigarren Mundu Gerran uhartediko biztanleak ebakuatu egin zituzten eta base militar japoniarra ezarri zen Chichijiman. Bertan nagusi zen Suebo Matoba majorrak kanibalismoa praktikatu omen zuen gerra presoekin eta Gerra bukatzean exekutatua izan zen. Iwo Jimako gudua famatu bihurtu zen mundu mailan izan ere Ozeano Bareko gerrako bortitzenetakoa izan baitzen. Gerra bukatzean Estatu Batuetako Armadaren kontrolpean gelditu zen 1968an japoniarrei itzuli zien arte.

2013ko azaroan erupzio gogor baten ondoren uharte berria azaleratu zen eta Niijima izena eman zioten.

Flora eta fauna

Uharte bakoitzeko florak bere bideari jarraituz eboluzionatu du eta horregatik sarritan "Ekialdeko Galapagoak" ezizenaz ezagutzen dira. Landaretza subtropikal heze hostozabala da eta 500 espezie inguru biltzen dira, %43a endemikoa.

Aipagarriak diren hainbat espezie agertzen dira bertan, Pterodroma hypoleuca, Columba janthina eta Apalopteron familiare. Pteropus pselaphon saguzaharra ere uharte hauetako endemikoa da.

Klima

Datu klimatikoak (Bonin uharteak)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	20	19	21	23	24	27	29	29	29	28	25	22	24.7
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	16	16	17	19	22	24	26	26	26	24	22	18	21.3
Pilatutako prezipitazioa (mm)	89	81	89	135	188	137	109	147	142	163	142	132	1554.5
Iturria: Weatherbase ^[2]