Patxi Zapiain

Francisco "Patxi" Zapian Sarasola (Hondarribia, 1935-2011), gipuzkoar ekintzaile kulturala izan zen.

Patxi Zapiain
Irungo Udalako zinegotzi 1982 - 1986
Bizitza
Jaiotza	Hondarribia, 1935
Herrialdea	Gipuzkoa, Euskal Herria
Heriotza	2011ko martxoaren 11 (75/76 urte)
Hezkuntza
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	bulegaria, ekintzailea eta politikaria

10 eta 16 urte bitartean, kaputxinoekin ikasi zuen: Altsasun, Lizarran eta, azkenik, Hondarribian, Amuteko komentuan. Behin fraideengandik aldendu ondoren, kontabilitate ikasketak egin zituen.

Lana

Bere lehenengo lanlekua Banco Bilbao izan zen; handik, Donostiako Aurrezki Kutxara aldatu zen, Munizipalera, alegia, gerora —Gipuzkoako Aurrezki Kutxarekin batu ondoren—, Kutxa izango zena. Bertan, lan egin zuen 1993an erretiroa hartu arte.

Familia

1963. urtean, Enkarni Agirre Peluagarekin ezkondu zen, eta lau seme-alaba izan zituzten: Iñaki, Jone, Ainara eta Markos

Politika

1982tik 1986ra bitartean, Irungo Udaleko zinegotzia izan zen, hirigintza sailean, EAJko zerrendan independente gisa aurkeztuta. Udalean zegoela, ez zuen euskararen aldeko grina albo batera utzi, eta Hezkuntza Administrazioarekin gogor negoziatu zuen ikastetxe publikoetan D eredua familia guztientzako aukera izan zedin. Ekimen horren lehen emaitza Toki-Alai ikastetxearen sorrera izan zen.

Ikastola

Ikastolarekin izan zuen harremana 1967an hasi zen, seme zaharrena bertan matrikulatu zuenean. Euskarari zion maitasunak eta hezkuntzari buruz zituen printzipioek eraman zuten ikastolaren proiektuarekin goitik behera lotzera. Dena emanik, bere baitatik ahal zuen guztia eskainiz, batere kalkulu xuhurrik egin gabe. Horretan ere, Enkarni emaztea bidaide leiala izan zuen. Ikastolako Juntaburu izan zen 1968tik 1975era arte, eta idatziz utzitako gogoetetan eta Ikastolako Batzarretako akten bitartez (1970-1977) bere ideien, iritzien eta proposamenen berri izan dezakegu. Haren kezkaren eta konpromisoaren neurriaren isla ere badira.

Ikastolan aritutako urteetan, bi izan ziren, nagusiki, bere lan esparruak. Batetik, Ikastolaren legeztapena eta Legeak (1970) eskatzen zuen azpiegitura osoa eraikitzea, eta, bestetik, ikastolaren idearioa adostea.

Iñaki Zubeldia apaizarekin harreman estua izan zuen, eta haren laguntza erabakigarria izan zen Irungo Elizaren babesa erakarrita Ikastolaren legeztatzea lortzeko orduan. Kudeaketarako zeukan senak, eta inguruko banketxe, aurrezki kutxa eta enpresekiko harremanek ahalbidetu zuten erabaki garrantzitsuak gauzatzen; besteak beste, Jaitzubiko orubeen erosketa eta eraikina altxatzea, eta hori guztia mamitu ahal izateko finantzaketa sistema antolatzea eta maileguak lortzea.

1973an Ikastolaren nortasun propioa garatzen laguntzeko, haren idearioa egiteko beharra adierazi zuen, baita horretarako ideia nagusiak proposatu ere, hala nola:

• Ikastola herrirako eskola eta euskal eskola izan behar zuela aldarrikatzen zuen. Denon eskura egon behar zuena. Inor ezin zen gelditu Ikastolatik kanpo diru arazoengatik. Arazo horiek gainditzeko, beka sistemak eta diru-laguntzak proposatu zituen.
• Ikastolako ikasleek euskal giroa behar zuten ikastolatik kanpo ere, eta inguruan murgildurik egon behar zuten. Horregatik, Irungo eta Hondarribiko gizartea euskalduntzeari heldu beharko zitzaion.
• Ikasleen, irakasleen eta gurasoen garapena lagunduko zuen Ikastola hezitzailea behar zen.
• Guraso eskola eratzea proposatu zuen: euskara ikasteaz gain, Euskal Herriko historia, guraso eta semeen arteko komunikazioaren trataera, garaiko egoera ekonomiko eta politikoari buruzko hausnarketa... lantzeko. Irungo Ikastolan gurasoak elkarrekin hezitzaile izan zitezen ekarpen handia egin zuen.

Aipaturiko ideiak 1977ko Batzar nagusian onartutako idearioan jaso ziren.

Patxi Zapiainek proposatutako eskola ereduak helburu izaten jarraitzen du gaur egun ere. Kontuan hartzeko modukoa da, dudarik gabe, lekuko hori Ikastolako belaunaldi berriko gizon eta emakumeek datozen urteetako ikastetxea berrasmatzeko orduan.

Erreferentziak

• Datuak: Q105644427