Santa Maria del Fiore

Santa Maria del Fiore basilika Florentziako goi elizbarruti katoliko erromatarreko katedrala da (italieraz duomo, latinezko Domus dei izenetik datorrena, Jainkoaren Etxea), bere kupulagatik nabarmentzen dena. Arte gotikoaren eta Pizkunde italiarraren hasierako maisu lanetako bat da. Toskanako hiriburuaren botere eta aberastasunaren ikur XIII. eta XIV. mendean, florentziar katedrala kristautasunaren eraikinik handienetako bat da. Bere izenak ("Santa Maria Loreetakoa" bezala itzultzen dena) liliari erreferentzia egiten dio, Florentziako ikurra dena, edo agian hiriaren antzinako izena den Fiorenzari. Baina, beste alde batetik, XV. mendeko dokumentu batek "lorea"k Jesusi erreferentzia egiten diola dio.

Santa Maria del Fiore
Florentziako erdigune historikoa Piazza del Duomo
eta Florentziako katedralaren ikuspegia. Irudi gehiago
Kokapena
Herrialdea	Italia
Italiako eskualdeak	Toscana
Italiako hiri metropolitarra	Metropolitan City of Florence
Italiako udalerri	Florentzia
Koordenatuak	43°46′23″N 11°15′25″E
Historia eta erabilera
Irekiera	1296ko irailaren 8a
Izenaren jatorria	Maria
Erlijioa	katolizismoa
Elizbarrutia	Roman Catholic Archdiocese of Florence (en)
Izena	Maria
Arkitektura
Arkitektoa	Arnolfo di Cambio Filippo Brunelleschi Andrea Pisano Francesco Talenti (en) Giotto di Bondone Emilio De Fabris (en) Giovanni di Lapo Ghini (en) Andrea di Bonaiuto Taddeo Gaddi (en) Benci di Cione Dami (en) Neri di Fioravante (en) Antonio Ciaccheri (en)
Materiala(k)	haitzurdina eta adreilua
Estiloa	pizkundetar arkitektura Italian Gothic architecture (en)
Dimentsioak	114,5 () × 90 () × 153 () m
Azalera	8.600 m²
Ondarea
Kontaktua
Helbidea	Piazza del Duomo, 50122 Firenze FI, Italy
E-posta	mailto:opera@operaduomo.firenze.it
Telefonoa	tel:+39-055-230-2885
Webgune ofiziala

Bereziki Brunelleschik eginiko kupula, 100 metroko barne altuera, 114,5 metroko kanpo altuera, 41 metroko barne diametroa eta 45,5 metroko kanpo diametroa dituena, Giottoren kanpandorre independentea, 82 metroko altuera duena eta San Joan bataiategia, Florentzian Gurutze Santuaren Basilika eta Santa Maria Novellaren ondoren eraikia Lorenzo Ghibertik eginiko brontzezko ate ospetsuekin. Multzoa, elizak, kanpandorreak eta San Joan bataiategiak osatua, hiriaren erdian, Florentziako bitxi artistiko eta arkitektonikorik bikainenetako bat da.

Historia

Santa Reparata izeneko antzinako elizak bete zuen toki berean eraiki zen, bere eraikuntza Pisa eta Sienako katedral berrien handitasunaren ondorioz bultzatua izan zelarik. XIII. mendearen amaieran Santa Reparataren antzinako eliza, jada 900 urte zituena, behera bota zen, dokumentuek aipatzen duten bezala. Are gehiago, txikiegia zen biztanleriaren hazkuntza azkarreko garai batean. Florentzia oparoak bere arerio toskanarrak ziren Pisa eta Sienaren handitasuna eta bikaintasuna gainditu nahi zituen eliza bikain batekin, askoz handiagoa tamainaz eta kanpoaldetik askoz modu aberatsagoan apaindua. Katedral hau, amaitu zenean, Europako handiena bihurtu zen, 30.000 pertsonarentzako tokia zuena. Gaur egun lau katedralek baino ez dute gainditzen tamainari dagokionez: Vatikanoko San Petri basilika, Londresko San Paulo katedrala, Sevillako katedrala eta Milango katedralak.

Kanpo estekak

• Datuak: Q191739
• Multimedia: Santa Maria del Fiore (Florence) / Q191739