Sean Connery

Sir Thomas Sean Connery (Fountainbridge, Edinburgh, 1930eko abuztuaren 25a - Lyford Cay, Nassau, Bahamak, 2020ko urriaren 31) eskoziar zinema aktore eta ekoizlea izan zen, James Bonden rola jokatzeagatik famatu egin zena.

Sean Connery
(1983) Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Thomas Sean Connery
Jaiotza	Fountainbridge eta Edinburgo, 1930eko abuztuaren 25a
Herrialdea	Erresuma Batua
Bizilekua	Lyford Cay (en) Domaine de Terre Blanche (en) Kranidi (en) Marbella Edinburgo
Lehen hizkuntza	ingelesa
Heriotza	Lyford Cay (en) , 2020ko urriaren 31 (90 urte)
Heriotza modua	berezko heriotza: arnas gutxiegitasuna Aurikulako fibrilazioa
Familia
Aita	Joseph Connery
Ama	Euphemia McLean
Ezkontidea(k)	Diane Cilento  (1962 -  1973) Micheline Roquebrune (en)  (1975eko maiatzaren 6a -  2020ko urriaren 31)
Seme-alabak	ikusi Jason Connery
Haurrideak	ikusi Neil Connery (en)
Hezkuntza
Heziketa	Tollcross Primary School (en)
Hizkuntzak	ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	zinema aktorea, karaktere aktorea, aktorea, zinema ekoizlea, antzerki aktorea, gidoilaria, telebista-aktorea, ahots-aktorea, milkman (en) , futbolaria eta film-zuzendaria
Posizio edo espezialitatea	erdilaria
Altuera	1,89 metro
Lantokia(k)	Erresuma Batua
Enplegatzailea(k)	St. Cuthbert's Co-operative Society (en)  (1944 -  1950)
Jasotako sariak	ikusi Henrietta Award  (1971) London Film Critics Circle Award for Actor of the Year  (1987) : The Untouchables National Board of Review Award for Best Supporting Actor  (1987) : The Untouchables German Film Award for Best Actor  (1987) : Der Name der Rose Kansas City Film Critics Circle Award for Best Supporting Actor  (1987) : The Untouchables Arte eta letren komendadorea  (1987) Ohorezko Legioko zalduna  (1987) BAFTA Award for Best Actor in a Leading Role  (1988) : Der Name der Rose Golden Globe Award for Best Supporting Actor – Motion Picture  (1988) : The Untouchables Taldeko gizonezko aktore onenaren Oscar Saria  (1988) : The Untouchables Cecil B. DeMille Saria  (1995) MTV Movie Award for Best On-Screen Duo  (1997) : The Rock Academy Fellowship Award  (1998) Kennedy Center Honors  (1999) Jameson People's Choice Award for Best Actor  (1999) : Entrapment Knight Bachelor  (2000) Grand Officer of Order of Manuel Amador Guerrero  (2003ko martxoaren 11) European Film Academy Lifetime Achievement Award  (2005) AFI Life Achievement Award  (2006) Britainiar Inperioko Ordenaren komendadorea honorary doctor of the University of St Andrews Order of Manuel Amador Guerrero Urrezko Globo Sariak  (1972) Urrezko Lehoia  (1998) Saturn Award  (1995)
Zerbitzu militarra
Adar militarra	Royal Navy
Gradua	able seaman (en)
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	katolizismoa
Alderdi politikoa	Eskoziako Alderdi Nazionala
seanconnery.com

Oscar Sari bat, bi BAFTA sari, hiru Urrezko Globo eta Henrietta sari bat irabazi zituen. 1989an, "Bizirik zegoen gizonik sexiena" izendatu zuen People aldizkariak, eta "Mendeko gizonik sexiena" 1999an. Elisabet II.ak eskoziar zaldun izendatu zuen 2000ko uztailean.

Biografia

Thomas Sean Connery Edinburghen jaio zen 1930eko abuztuaren 25ean. Aita kamioilaria zuen eta ama garbitzailea: maiz onartu izan zuenez, umetan pobrezia pairatua zen. Hamahiru urterekin eskola utzi eta esne banatzaile aritu zen eta armadan zazpi urtean ibili, harik eta Mister Unibertso lehiaketan izena eman, eta Londresera egindako bidaia hura antzerkian lehen saiakerak egiteko baliatu zuen arte.

1951n, South Pacific izan zuen lehenbiziko antzerki obra, eta 1956an egin zuen lehen filma, Lewis Allenen Another Time, Another Place. James Bond agentea gorpuzteak ekarri zion ospea; 1962an egin zuen munduko espioi famatuena bihurtu zenaren lehen filma, Dr. No. 1962-1971 bitartean, serieko sei filmetako protagonista izan zen. Horiek filmatu bitartean, Alfred Hitchcockek zuzendutako Marnie filmean (1964) parte hartu zuen.

1970eko hamarkadan, hainbat genero eta estilotako filmetara eraman zuen bere talentua. Sidney Lumet zinemagilearekin hainbatetan egin zuen lan (The Anderson tapes, 1971; The Offence, 1972; Murder on the Orient Express, 1974), Michael Cainerekin eta John Hustonen aginduetara Rudyard Kiplingen Indiara joan zen (Errege nahi zuen gizona, 1975), John Miliusekin The Wind and the Lion (1975) egin zuen, eta bertan buruzagi berberea izan zen, eta iraultza aurreko Kuban ere izan zen Richard Lesterren Cuba-n. Euskal Herriarekin ere izan zuen nolabaiteko harremana, 1976an Robin and Marian Nafarroan filmatu baitzuten parte handi batean, Artaxoan, hain zuzen ere.

James Bond agentearena beste behin egin zuen 1983an: Never Say Never Again. 1988an, Taldeko gizonezko aktore onenaren Oscar Saria eman zioten The Untouchables filmagatik. Aipagarriak ditu beste film hauek ere: Der Name der Rose (1986), Highlander (1986), Indiana Jones and the Last Crusade (1989), The Hunt for Red October (1990), Dragonheart (1996), The Rock (1996), eta Forrester agerira (2000).

Bizitza personala

Babes argia azaldu zion beti Eskoziaren independentziari eta, 2014. urtean egindako erreferendumean lehen lerroko garrantzirik hartu ez bazuen ere, kanpaina egin zuen baiezkoaren alde. Abertzaletasun hori bera igar daiteke 2008an argitaratu zuen autobiografiaren tituluan ere: Being a Scot ("Eskoziarra izanik").

Diane Cilento emazte ohiak, esaterako, elkarrekin egon ziren aldian, aktoreak behin baino gehiagotan kolpatu zuela salatu zuen bere memorietan. Aktoreak akusazioei pisua kendu nahi izan zien, eta beren harremanaren haustura ez gainditzeagatik mendeku hartzen saiatzea aurpegiratu zion.

Horrez gainera, zergak ordaintzeari izkin egin izanaren akusazioa ere beti izan zuen gainean. Suitzan egindako negozio batzuengatik ere izan zen epaitegietan, eta Espainiak ere deklaratzera deitu zuen 1999an Marbellan zuen etxearen salmentagatik. Gaixo zegoela argudiatuz saihestu zuen epaitegira joatea eta, azkenean, haren aurkako kargurik gabe itxi zuten kasua.

Filmografia hautatua

Urtea	Filma	Pertsonaia	Oharrak
2003	The League of Extraordinary Gentlemen	Allan Quatermain
2000	Finding Forrester	William Forrester
1999	Entrapment	Robert MacDougal	Ekoizlea ere
1998	Playing by Heart	Paul
1998	The Avengers	Sir August de Wynter
1996	The Rock	John Patrick Mason	Ekoizle zuzendaria ere
	Dragonheart	Draco	Dragoiaren ahotsa
1995	First Knight	King Arthur
	Just Cause	Paul Armstrong
1994	A Good Man in Africa	Alex Murray doktorea
1993	Rising Sun	John Connor kapitaina	Ekoizle zuzendaria ere
1992	Medicine Man	Robert Campbell doktorea
1991	Robin Hood: Prince of Thieves	Rikardo Lehoi Bihotza	Krediturik gabe
	Highlander II: The Quickening	Juan Sanchez Vila-Lobos Ramirez
1990	The Russia House	Bartholomew 'Barley' Scott Blair
	The Hunt for Red October	Marko Ramius kapitaina
1989	Family Business	Jessie McMullen
	Indiana Jones and the Last Crusade	Henry Jones prefesorea
1988	The Presidio	Alan Caldwell eniente kolonela
1987	The Untouchables	Jim Malone
1986	Der Name der Rose	William Baskervillegoa
	Highlander	Juan Sanchez Vila-Lobos Ramirez
1984	Sword of the Valiant: The Legend of Sir Gawain and the Green Knight	Zaldun Orlegia
1983	Never Say Never Again	James Bond
	Sean Connery's Edinburgh	Bere burua antzeztuz	Agerpen laburra
1982	Wrong Is Right	Patrick Ale
	Five Days One Summer	Douglas Meredith
	G'ole!	Narratzailea	Dokumentala
1981	Time Bandits	Agamemnon erregea/Suhiltzailea
	Outland	O'Niel
1979	Cuba	Robert Dapes maiorra
	Meteor	Paul Bradley profesorea
	The First Great Train Robbery	Edward Pierce/John Simms/Geoffrey
1977	A Bridge Too Far	Roy Urquhart jeneral maiorra
1976	The Next Man	Khalil Abdul-Muhsen
	Robin and Marian	Robin Hood
1975	Errege nahi zuen gizona	Daniel Dravot
	The Wind and the Lion	Mulay Achmed Mohammed o-Raisuli Bikaina
	The Dream Factory	Bere burua antzeztuz	Dokumentala
	Ransom	Nils Tahlvik
1974	Murder on the Orient Express	Arbuthnot koronela
	Zardoz	Zed
1973	The Offence	Johnson detektibe sarjentua
1972	A Spain Golf Course	Bere beurua antzeztuz	Agerpen laburra
1971	Diamonds Are Forever	James Bond
	The Anderson Tapes	John Anderson
	Krasnaya palatka	Roald Amundsen
1970	The Molly Maguires	Jack Kehoe
1969	The Bowler and the Bonnet	Bere burua antzeztuz	Dokumentalaren zuzendaria
1968	Shalako	Moises Zebulon 'Shalako' Carlin
1967	You Only Live Twice	James Bond
1966	A Fine Madness	Samson Shillitoe
	A New World	Bere burua antzeztuz	Kameoa
1965	Thunderball	James Bond
	The Hill	Trooper Joe Roberts
1964	Goldfinger	James Bond
	Marnie	Mark Rutland
1963	From Russia with Love	James Bond
1962	Dr. No	James Bond

Filmen zuzendaria eta izenburuak

Filmen zuzendaria eta itzuli bada beste hizkuntza batera (gaztelania, frantsesa, euskara, katalana edo galiziera) beste izenburu batekin taula honetan ikus daiteke:

Urtea	Filma	Zuzendaria	Beste izenburu batzuk
1954	Lilacs in the Spring	Herbert Wilcox	gaztelaniaz: La reconciliación frantsesez: Voyage en Birmanie
1957	Time Lock	Gerald Thomas	gaztelaniaz: Tumba de acero
1957	Hell Drivers	Cy Endfield	gaztelaniaz: Ruta infernal frantsesez: Train d'enfer katalanez: Ruta infernal
1957	Action of the Tiger	Terence Young	gaztelaniaz: La frontera del terror frantsesez: Au bord du volcan
1957	No Road Back	Montgomery Tully
1958	Another Time, Another Place	Lewis Allen	gaztelaniaz: Brumas de inquietud frantsesez: Je pleure mon amour
1958	A Night to Remember	Roy Ward Baker	gaztelaniaz: La última noche del Titanic frantsesez: Atlantique, latitude 41° katalanez: L'última nit del Titanic
1959	Darby O'Gill and the Little People	Robert Stevenson	gaztelaniaz: Darby O'Gill y el rey de los duendes frantsesez: Darby O'Gill et les Farfadets
1959	Tarzan's Greatest Adventure	John Guillermin	gaztelaniaz: La gran aventura de Tarzán frantsesez: La Plus Grande Aventure de Tarzan
1961	The Frightened City	John Lemont	gaztelaniaz: La ciudad bajo el terror frantsesez: L'Enquête mystérieuse
1961	On the Fiddle	Cyril Frankel	gaztelaniaz: Operación Snafu frantsesez: Deux des commandos
1961	Anna Karenina	Rudolph Cartier	katalanez: Anna Karènina
1961	Macbeth	Paul Almond
1962	Dr. No	Terence Young	frantsesez: James Bond 007 contre Dr No katalanez: Agent 007 contra el Dr. No galizieraz: 007 contra o doutor No
1962	The Longest Day	Ken Annakin	gaztelaniaz: El día más largo frantsesez: Le Jour le plus long
1963	From Russia with Love	Terence Young	gaztelaniaz: Desde Rusia con amor frantsesez: Bons Baisers de Russie katalanez: Des de Rússia amb amor galizieraz: Desde Rusia con amor
1964	Woman of Straw	Basil Dearden	gaztelaniaz: La mujer de paja frantsesez: La Femme de paille
1964	Marnie	Alfred Hitchcock	frantsesez: Pas de printemps pour Marnie
1965	The Hill	Sidney Lumet	gaztelaniaz: La colina frantsesez: La Colline des hommes perdus
1965	Thunderball	Terence Young	gaztelaniaz: Operación Trueno frantsesez: Opération Tonnerre katalanez: Operació Tro galizieraz: Operación Trono
1965	Goldfinger	Guy Hamilton	galizieraz: James Bond contra Goldfinger
1966	A Fine Madness	Irvin Kershner	gaztelaniaz: Un loco maravilloso frantsesez: L'Homme à la tête fêlée
1966	Un monde nouveau	Vittorio De Sica	gaztelaniaz: El mundo joven
1967	The Bowler and the Bunnet	Sean Connery
1967	You Only Live Twice	Lewis Gilbert	gaztelaniaz: Sólo se vive dos veces frantsesez: On ne vit que deux fois katalanez: Només es viu dues vegades galizieraz: Só se vive dúas veces
1968	Shalako	Edward Dmytryk
1969	The Red Tent	Mikhail Kalatozov	gaztelaniaz: La tienda roja frantsesez: La Tente rouge
1970	The Molly Maguires	Martin Ritt	gaztelaniaz: Odio en las entrañas frantsesez: Traître sur commande katalanez: Odi a les entranyes
1971	The Anderson Tapes	Sidney Lumet	gaztelaniaz: Supergolpe en Manhattan frantsesez: Le Dossier Anderson katalanez: Gran robatori a Manhattan
1971	Diamonds Are Forever	Guy Hamilton	frantsesez: Les diamants sont éternels katalanez: Diamants per a l'eternitat galizieraz: Diamantes para a eternidade
1973	The Offence	Sidney Lumet	gaztelaniaz: La ofensa katalanez: El delicte galizieraz: A ofensa
1974	Zardoz	John Boorman
1974	Ransom	Caspar Wrede	gaztelaniaz: Aeropuerto: S.O.S. vuelo secuestrado frantsesez: Un homme voit rouge
1974	Murder on the Orient Express	Sidney Lumet	gaztelaniaz: Asesinato en el Orient Express frantsesez: Le Crime de l'Orient-Express katalanez: Assassinat a l'Orient Express galizieraz: Asasinato no Orient Express
1975	The Wind and the Lion	John Milius	gaztelaniaz: El viento y el león frantsesez: Le Lion et le Vent katalanez: El vent i el lleó
1975	The Man Who Would Be King	John Huston	gaztelaniaz: The man who would be king frantsesez: L'Homme qui voulut être roi euskaraz: « Errege nahi zuen gizona » katalanez: L'home que volia ser rei galizieraz: O home que puido reinar
1976	The Next Man	Richard C. Sarafian	frantsesez: Meurtre pour un homme seul
1976	Robin and Marian	Richard Lester	gaztelaniaz: Robin y Marian frantsesez: La Rose et la Flèche katalanez: Robin i Marian
1977	A Bridge Too Far	Richard Attenborough	frantsesez: Un pont trop loin katalanez: Un pont massa llunyà
1978	The First Great Train Robbery	Michael Crichton	gaztelaniaz: El primer gran asalto al tren frantsesez: La Grande Attaque du train d'or katalanez: El gran robatori del tren
1979	Cuba	Richard Lester
1979	Meteor	Ronald Neame	gaztelaniaz: Meteoro
1981	Time Bandits	Terry Gilliam	frantsesez: Bandits, bandits katalanez: Els herois del temps galizieraz: Os heroes do tempo
1981	Outland	Peter Hyams	gaztelaniaz: Atmósfera cero katalanez: Atmosfera zero galizieraz: Atmosfera cero
1982	Five Days One Summer	Fred Zinnemann	gaztelaniaz: Cinco dias un verano frantsesez: Cinq Jours, ce printemps-là
1982	G'olé!	Tom Clegg
1982	Wrong Is Right	Richard Brooks	frantsesez: Meurtres en direct katalanez: Objectiu mortal
1983	Never Say Never Again	Irvin Kershner	gaztelaniaz: Nunca digas nunca jamás frantsesez: Jamais plus jamais katalanez: Mai diguis mai més galizieraz: 007: Nunca digas endexamais
1984	Sword of the Valiant	Stephen Weeks	gaztelaniaz: El caballero verde (1984) frantsesez: L'Épée du vaillant katalanez: L'espasa del cavaller
1986	The Name of the Rose	Jean-Jacques Annaud	gaztelaniaz: El nombre de la rosa frantsesez: Le Nom de la rose euskaraz: « Der Name der Rose » katalanez: El nom de la rosa galizieraz: O nome da rosa
1986	Highlander	Russell Mulcahy
1987	The Untouchables	Brian De Palma	frantsesez: Les Incorruptibles katalanez: Els intocables d'Elliot Ness galizieraz: Os intocables de Eliot Ness
1988	Memories of Me	Henry Winkler
1988	The Presidio	Peter Hyams	gaztelaniaz: Más fuerte que el odio frantsesez: Presidio, base militaire, San Francisco katalanez: Més fort que l'odi
1989	Indiana Jones and the Last Crusade	Steven Spielberg	gaztelaniaz: Indiana Jones y la última cruzada frantsesez: Indiana Jones et la Dernière Croisade katalanez: Indiana Jones i l'última croada galizieraz: Indiana Jones e a última cruzada
1989	Family Business	Sidney Lumet	gaztelaniaz: Negocios de familia katalanez: Negocis de família
1990	The Russia House	Fred Schepisi	gaztelaniaz: La casa Rusia frantsesez: La Maison Russie katalanez: La casa Rússia
1990	The Hunt for Red October	John McTiernan	gaztelaniaz: La caza del Octubre Rojo frantsesez: À la poursuite d'Octobre rouge katalanez: La caça de l'Octubre Roig
1991	Robin Hood: Prince of Thieves	Kevin Reynolds	gaztelaniaz: Robin Hood, príncipe de los ladrones frantsesez: Robin des Bois, prince des voleurs katalanez: Robin Hood: Príncep dels lladres galizieraz: Robin Hood, príncipe dos ladróns
1991	Highlander II: The Quickening	Russell Mulcahy	frantsesez: Highlander, le retour katalanez: Els immortals 2: El desafiament galizieraz: Os inmortais II
1992	Medicine Man	John McTiernan
1993	Rising Sun	Philip Kaufman	gaztelaniaz: Sol naciente frantsesez: Soleil levant katalanez: Sol naixent
1994	A Good Man in Africa	Bruce Beresford	gaztelaniaz: Un buen hombre en África frantsesez: Un Anglais sous les tropiques katalanez: Un bon home a l'Àfrica
1995	First Knight	Jerry Zucker	frantsesez: Lancelot, le premier chevalier
1995	Just Cause	Arne Glimcher	frantsesez: Juste Cause
1996	Dragonheart	Rob Cohen	frantsesez: Cœur de dragon
1996	The Rock	Michael Bay	gaztelaniaz: La Roca frantsesez: Rock
1998	Playing by Heart	Willard Carroll	gaztelaniaz: Jugando con el corazón frantsesez: La Carte du cœur
1998	The Avengers	Jeremiah S. Chechik	gaztelaniaz: Los vengadores frantsesez: Chapeau melon et bottes de cuir katalanez: Els venjadors
1998	Junket Whore	Debbie Melnyk
1999	Entrapment	Jon Amiel	gaztelaniaz: La trampa frantsesez: Haute Voltige
2000	Finding Forrester	Gus Van Sant	gaztelaniaz: Descubriendo a Forrester frantsesez: À la rencontre de Forrester katalanez: A la recerca d'en Forrester
2002	Catch Me If You Can	Steven Spielberg	gaztelaniaz: Atrápame si puedes frantsesez: Arrête-moi si tu peux
2003	The League of Extraordinary Gentlemen	Stephen Norrington	frantsesez: La Ligue des gentlemen extraordinaires katalanez: La lliga dels homes extraordinaris
2009	Massimo Spano
2011	Infinite Space: The Architecture of John Lautner	Murray Grigor

Sariak

Urtea	Saria	Kategoria	Filma		Erref.
1987	Oscar Sariak	Taldeko gizonezko aktore onena	The Untouchables	Irabazlea
1987	British Academy Film Awards	Gizonezko aktore onena	Der Name der Rose	Irabazlea
		Taldeko gizonezko aktore onena	The Untouchables	Proposatua
1989			Indiana Jones and the Last Crusade	Proposatua
1990		Gizonezko aktore protagonista onena	The Hunt for Red October	Proposatua
1998		BAFTA Fellowship		Jasotzailea
1965	Urrezko Globo Sariak	Henrietta Award (World Film Favorite – Gizonezkoa)		Proposatua
1968				Proposatua
1972				Irabazlea
1987		Taldeko gizonezko aktore onena	The Untouchables	Irabazlea
1989			Indiana Jones and the Last Crusade	Proposatua
1995		Cecil B. DeMille saria		Jasotzailea

Erreferentziak

• Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2020-10-31 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Kanpo estekak

• Sean Connery aktorearen IMDBko fitxa irakurgai (Ingelesez)
• Sean Connery aktorearen webgune ofiziala (Ingelesez)

• Datuak: Q4573
• Multimedia: Sean Connery / Q4573