Sergei Novikov

Sergei Novikov
Bizitza
Jaiotza	Nizhni Novgorod, 1938ko martxoaren 20a
Herrialdea	Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna (1938 - 1991); Errusia (1991 - 2024)
Lehen hizkuntza	errusiera
Heriotza	Mosku, 2024ko ekainaren 6a (86 urte)
Familia
Aita	Pyotr Novikov
Ama	Lyudmila Keldysh
Hezkuntza
Heziketa	MSU Faculty of Mechanics and Mathematics (en) ; (1955 - 1960) Fisika eta Matematika zientzietan doktore
Tesi zuzendaria	Mikhail Postnikov
Doktorego ikaslea(k)	Viktor Buchstaber; Alexandr Sergeevich Mishchenko; Boris Dubrovin (en) ; Sabir Gusein-Zade (en) ; Gennadi Georgijewitsch Kasparow (en) ; Andrei Mal'tsev (en) ; V. Golo (en) ; Alexander Petrovich Veselov (en) ; Ivan K. Babenko (en) ; Roin Nadiradze (en) ; Mikhail Brodsky (en) ; S. Tsarev (en) ; Oleg Ivanovich Mokhov (en) ; Roman Novikov (en) ; P. Grinevich (en) ; A. Brakhman (en) ; V. Peresetski (en) ; A. Grigoryan (en) ; Theodore Voronov (en) ; Vyacheslav Panov (en) ; A. Lyskova (en) ; Maxim Pavlov (en) ; Levan A. Alania (en) ; Dmitry Millionshikov (en) ; S. Piounikhin (en) ; Vladimir Alexandrovich Sadov (en) ; Ivan Dynnikov (en) ; A. Lazarev (en) ; Roberto De Leo (en) ; Andrea Giacobbe (en) ; Oleg Igorevich Bogoyavlenskij (en) ; Oleg R. Musin (en) ; Thang Tu Quoc Le (en) ; Krishna Vinod Kaipa (en) ; Igor Krichever (en) ; Anton Zorich (en) ; Fedor Bogomolov (en)
Hizkuntzak	errusiera; ingelesa
Irakaslea(k)	Mikhail Postnikov
Ikaslea(k)	ikusi Viktor Buchstaber; Alexandr Sergeevich Mishchenko;
Jarduerak
Jarduerak	matematikaria eta unibertsitateko irakaslea
Enplegatzailea(k)	Marylandeko Unibertsitatea ; Steklov Institute of Mathematics (en) (1963 - 2024ko ekainaren 6a); MSU Faculty of Mechanics and Mathematics (en) (1964 - 2024ko ekainaren 6a); Landau Institute for Theoretical Physics (en) (1971 - 2024ko ekainaren 6a)
Lan nabarmenak	ikusi Pontryagin class (en) ; Novikov's compact leaf theorem (en) ; Novikov conjecture (en) ; Novikov ring (en) ; Wess–Zumino–Witten model (en) ; Novikov–Shubin invariant (en) ; Novikov–Veselov equation (en) ;
Jasotako sariak	ikusi Fields Domina (1970) ; Lenin Prize (1967) ; Lobachevsky Prize (1980) ; Bogolyubov Gold Medal (2009) ; Leonard Euler Gold Medal (2012) ; honorary doctor of Tel Aviv University ; honorary doctor of the University of Athens ; Matematiketako Wolf Saria (2005) ; Lomonosov Gold Medal (2020) ;
Kidetza	Linzeen Akademia; Ameriketako Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionala; Zientzien Errusiar Akademia; Sobietar Batasuneko Zientzien Akademia; Zientzien Pontifize-Akademia; Serbian Academy of Sciences and Arts (en) ; Academia Europaea (en) ; Montenegrin Academy of Sciences and Arts (en)

Sergei Petrovitx Novikov (errusieraz: Серге́й Петро́вич Но́виков; Gorki, gaur egun Nizhni Novgorod, SESB, 1938ko martxoaren 20a – 2024ko ekainaren 6) errusiar matematikaria izan zen.

Biografia

Bere gurasoak matematikari ezagunak ziren. Matematika-titulua Moskuko Unibertsitateko Matematika eta Mekanikako fakultatean atera zuen 1960ean. Gero ikerlanean hasi zen Moskuko Matematikako Steklov Institutuan, Postnikoven zuzendaritzapean, eta 1964an bukatu zuen doktoregoa.

Steklov Institutuan eta Moskuko Unibertsitatean aritu zen lanean hurrengo urteetan. 1971n Errusiako Zientzietako Akademiako Fisika Teorikorako L. D. Landau Institutuko zuzendari egin zuten. Moskuko Unibertsitateko hainbat sailetako zuzendari ere izan zen, eta 1985-1996 urteetan Moskuko Matematika Elkarteko lehendakaria.

1996tik aurrera Estatu Batuetako Marylandeko Unibertsitean dihardu lanean. 1971 arte topologia diferentzialaren alorra ikertu zuen Novikovek. 1965ean azaldu zuen gaur Novikoven aierua deitzen dena, topologiako problema garrantzitsuenetako bat; 1970eko Nizako Matematikarien Nazioarteko Kongresuan, Fields domina jaso zuen bere aieruari esker.

1971tik aurrera fisika matematikoa eta sistema dinamikoak lantzen hasi zen. Matematikaren aplikazio ugari ikertu zituen, besteak beste, eredu kosmologiko homogeneoak, solitonen teoria, eragile linealen teoria espektrala, kuantuen teoria eta korden teoria.

1981n Errusiako Zientzietako Akademiako kide egin zuten, eta urte berean Lobatxevski saria jaso zuen. Londresko Elkarte Matematikoko eta Accademia dei Linceiko kide da. 1994an Estatu Batuetako Zientzietako Akademia Nazionaleko kide aukeratu zuten. 2005. urtean Wolf saria irabazi zuen.

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Datuak: Q333975