Txirrindularitza Olinpiar Jokoetan

Txirrindularitza Olinpiar Jokoetan
Mota	kirol lehiaketa errepikakor
Honen parte da	Udako Olinpiar Jokoak
Gertaeraren maiztasuna	4 urte
Antolatzailea	Nazioarteko Olinpiar Batzordea
Kirola	txirrindularitza

Txirrindularitza Olinpiar Jokoetan lehen ediziotik egiten da (Atenas 1896). Mosku 1980ra arte, gizonezkoek bakarrik parte hartu ahal izan zuten, bai errepideko zein pistako ekitaldietan; Los Angelesen 1984an, emakumezkoen errepideko proba egin zen lehen aldiz; Seul 1988an, lehen aldiz lehiatu ziren emakumeak pistako proba batean. Atlanta 1996an, mendiko bizikletaren diziplina gehitu zitzaion programari (cross country probarekin), eta, azkenik, Pekin 2008an, BMX diziplina gehitu zen.

Mundu Txapelketaren ostean, nazioarteko txirrindularitza-lehiaketa gorena da. Nazioarteko Olinpiar Batzordeak (NOB) antolatzen du, Nazioarteko Txirrindularitza Batasunarekin (UCI) batera.

Lehiaketak

Lehiaketa-programak, gaur egun, 22 proba ditu, txirrindularitza olinpikoko lau modalitatetan banatuta: errepideko 4 proba, 12 pistako, 2 mendiko eta 4 BMXeko.

Errepidea
G	E
Errepidea bakarka	Errepidea bakarka
Erlojupekoa bakarka	Erlojupekoa bakarka
Mendia
G	E
Ziklo-krosa	Ziklo-krosa
BMX
G	E
lasterketa bakarra	lasterketa bakarra
Estilo librea	Estilo librea

Pista
G	E
Abiadura bakarka	Abiadura bakarka
Abiadura taldeka	Abiadura taldeka
Jazarpena taldeka	Jazarpena taldeka
Keirin	Keirin
Omnium	Omnium
Madison	Madison

Edizioak

Zenb.	Urtea	Lekua	Instalazioak
I	1896	Atenas ( Grezia)	Atenas–Maratón (errepidea) Faliroko Berria Belodromoa (pista)
II	1900	Paris ( Frantzia Frantzia)	Vincennesko Belodromoa (pista)
III	1904	San Luis ( AEB)	Francis Field (pista)
IV	1908	Londres ( Erresuma Batua)	White Cityko Estadioa (pista)
V	1912	Stockholm ( Suedia)	Lago Mälar (errepidea)
VI	1920	Anberes ( Belgika)	Merksem–Lier–Amberes (errepidea) Amberes Zuremborgeko Belodromoa (pista)
VII	1924	Paris ( Frantzia Frantzia)	Colombes–Pontoise–La Feuillieko Estadio Olinpikoa (errepidea) Vincennesko Belodromoa (pista)
VIII	1928	Amsterdam ( Herbehereak)	Amsterdam–Scheveningen (errepidea) Estadio Olinpikoa (pista)
IX	1932	Los Angeles ( AEB)	Roosevelt Highway (errepidea) Rose Bowl Estadioa (pista)
X	1936	Berlin ( Alemania)	AVUS–Spandauko eskualdea (errepidea) Berlin Sport-Klubaren Estadioa (pista)
XI	1948	Londres ( Erresuma Batua)	Windsor Great Park (errepidea) Herne Hill Belodromoa (pista)
XII	1952	Helsinki ( Finlandia)	Käpyläko Zirkuitua(errepidea) Helsinkiko Belodromoa (pista)
XIII	1956	Melbourne ( Australia)	Broadmeadowseko Zirkuitua(errepidea) Belodromo Olinpikoa (pista)
XIV	1960	Erroma ( Italia)	Grottarossako Zirkuituaeta Vía Cristoforo Colombo (errepidea) Belodromo Olinpikoa (pista)
XV	1964	Tokio ( Japon)	Hachiojiko Zirkuitua(errepidea) Hachiojiko Belodromoa (pista)
XVI	1968	Mexiko Hiria ( Mexiko)	Ciudad Sateliteko Zirkuitua(errepidea) Agustín Melgar Belodromo Olinpikoa (pista)
XVII	1972	Munich ( Alemania)	Grünwaldeko Zirkuitua eta Munich-Lindau autobidea (errepidea) Txirrindularitza Estadio Olinpikoa (pista)
XVIII	1976	Montreal ( Kanada)	Mont-Royaleko Zirkuitua eta 40 autobidea (errepidea) Belodromo Olinpikoa (pista)
XIX	1980	Mosku ( SESB)	Krylatskoyeko eskualdeko Zirkuitua eta Bielorrusiako autobidea (errepidea) Krylatskoyeko Belodromoa (pista)
XX	1984	Los Angeles( AEB)	Mission Viejo eta Artesia Freeway (errepidea) Carsoneko Belodromo Olinpikoa (pista)
XXI	1988	Seul ( Hego Korea)	Tongil-ro Txirrinda Zirkuitua(errepidea) Belodromo Olinpikoa (pista)
XXII	1992	Barcelona ( Katalunia)	Sant Sadurní d'Anoia eta Kataluniako Zirkuitua(errepidea) Hortako Belodromoa (pista)
XXIII	1996	Atlanta ( AEB)	Atlantako Zirkuitua eta inguruak (errepidea) Stone Mountain Parkeko Belodromoa (pista) Georgia International Horse Park (mendia)
XXIV	2000	Sydney ( Australia)	Parque Centennial (errepidea) Dunc Gray Belodromoa (pista) Fairfield City Farm (mendia)
XXV	2004	Atenas( Grezia)	Atenasko Zirkuitua eta inguruak (errepidea) Belodromo Olinpikoa (pista) Parnitha Mendiko Txirrinda Zirkuitu Olinpikoa (mendia)
XXVI	2008	Pekin ( Txina)	Yongdingmen plazatik Juyong pausu arteko Zirkuitua(errepidea) Laoshango Belodromoa (pista) Laoshango Mendiko Txirrinda Zirkuitua (mendia) BMXentzako Laoshan Pista (BMX)
XXVII	2012	Londres ( Erresuma Batua)	Londreseko eta Richmond Upon Thameseko zirkuituak (errepidea) Londreseko Belodromoa (pista) Hadleigh Farm (mendia) Veloparkeko BMX Zirkuitua (BMX)
XXVIII	2016	Río de Janeiro ( Brasil)	Copacabana–Grumari Fuertea eta Grumariko Zirkuitua(errepidea) Belodromo Olinpikoa (pista) Mendiko Txirrinda Parke Olinpikoa (mendia) BMXeko Zentro Olinpikoa (BMX)
XXIX	2020	Tokio ( Japon)	Tokio eta Shizuoka Prefekturetako ibilbidea eta Fujiko Nazioarteko Zirkuitua(errepidea) Izuko Belodromoa (pista) Izuko Mendiko Txirrinda Zentroa (mendia) Ariakeko Hiri Kirol Parkea (BMX)
XXIX	2024	Paris ( Frantzia Frantzia)	Jenako zubian irteera izango duen Zirkuitua(errepidea) Saint-Quentin-en-Yvelines Belodromoa (pista) Colline d'Élancourt (mendia) Saint-Quentin-en-Yvelineseko BMX Estadioa eta Concordia Plaza (BMX)

Domina-taula historikoak

Domina-taulak Tokio 2020rako eguneratu dira.

Guztira

Zenb.	Herrialdea	01 !	02 !	03 !	Guztira
1	Frantzia	41	27	25	93
2	Erresuma Batua	38	34	27	99
3	Italia	34	16	12	62
4	Alemania^{[Oh 1]}	26	30	27	83
5	Herbehereak	23	22	16	61
6	AEB	17	22	21	60
7	Errusia^{[Oh 2]}	16	9	20	45
8	Australia	15	19	20	54
9	Danimarka	8	11	10	29
10	Belgika	7	9	11	27
11	Suitza	6	11	8	25
12	Espainia	5	5	6	16
13	Suedia	4	5	8	17
14	Txekia^{[Oh 3]}	3	3	2	8
15	Kanada	2	5	9	16
16	Txina	2	3	3	8
17	Kolonbia	2	2	4	8
18	Austria	2	0	2	4
18	Norvegia	2	0	2	4
20	Letonia	2	0	1	3
21	Zeelanda Berria	1	5	4	10
22	Hegoafrika	1	4	3	8
23	Grezia	1	3	0	4
24	Kazakhstan	1	1	0	2
25	Eslovenia	1	0	1	2
26	Argentina	1	0	0	1
26	Ekuador	1	0	0	1
26	Estonia	1	0	0	1
29	Polonia	0	7	4	11
30	Japonia	0	2	3	5
31	Ukraina	0	2	2	4
32	Malaysia	0	1	1	2
32	Mexiko	0	1	1	2
32	Venezuela	0	1	1	2
35	Kuba	0	1	0	1
35	Portugal	0	1	0	1
35	Uruguai	0	1	0	1
38	Hong Kong	0	0	2	2
39	Bielorrusia	0	0	1	1
39	Jamaika	0	0	1	1
39	Lituania	0	0	1	1
Guztira		263	263	259	785

Errepide probak

Zenb.	Herrialdea	01 !	02 !	03 !	Guztira
1	Herbehereak	10	5	3	18
2	Italia	9	7	4	20
3	Frantzia	8	4	6	18
4	Errusia^{[Oh 2]}	8	1	7	16
5	AEB	5	4	4	13
6	Alemania^{[Oh 1]}	4	10	5	19
7	Belgika	4	4	6	14
8	Suedia	3	5	8	16
9	Suitza	3	4	3	10
10	Erresuma Batua	2	8	6	16
11	Danimarka	2	5	1	8
12	Australia	2	1	2	5
13	Espainia	2	1	0	3
14	Kazakhstan	1	1	0	2
14	Hegoafrika	1	1	0	2
16	Eslovenia	1	0	1	2
17	Austria	1	0	0	1
17	Ekuador	1	0	0	1
17	Grezia	1	0	0	1
20	Polonia	0	4	2	6
21	Kanada	0	1	2	3
22	Kolonbia	0	1	0	1
22	Portugal	0	1	0	1
24	Norvegia	0	0	2	2
25	Txekoslovakia	0	0	1	1
25	Letonia	0	0	1	1
25	Lituania	0	0	1	1
GUZTIRA		68	68	65	201

Pista probak

Zenb.	Herrialdea	01 !	02 !	03 !	Guztira
1	Erresuma Batua	33	25	20	78
2	Frantzia	28	21	18	67
3	Italia	23	9	7	39
4	Alemania^{[Oh 1]}	21	19	21	61
5	Australia	12	17	18	47
6	Herbehereak	11	16	10	37
7	AEB	11	15	13	39
8	Errusia^{[Oh 2]}	8	8	12	28
9	Danimarka	6	6	9	21
10	Belgika	3	4	5	12
11	Espainia	3	3	3	9
12	Txina	2	3	3	8
13	Kanada	2	2	6	10
14	Txekia^{[Oh 3]}	2	2	1	5
15	Zeelanda Berria	1	4	4	9
16	Suitza	1	2	1	4
17	Austria	1	0	2	3
18	Argentina	1	0	0	1
18	Estonia	1	0	0	1
18	Norvegia	1	0	0	1
21	Hegoafrika	0	3	3	6
22	Grezia	0	3	0	3
23	Japonia	0	2	3	5
24	Ukraina	0	2	2	4
25	Polonia	0	1	2	3
26	Malaysia	0	1	1	2
26	Mexiko	0	1	1	2
28	Kuba	0	1	0	1
28	Uruguai	0	1	0	1
30	Hong Kong	0	0	2	2
31	Bielorrusia	0	0	1	1
31	Kolonbia	0	0	1	1
31	Jamaika	0	0	1	1
GUZTIRA		171	171	170	512

Mendi probak

Zenb.	Herrialdea	01 !	02 !	03 !	Guztira
1	Frantzia	4	1	1	6
2	Suitza	2	6	3	10
3	Italia	2	0	1	3
4	Alemania	1	1	1	3
5	Txekia	1	1	0	2
6	Herbehereak	1	0	1	2
7	Norvegia	1	0	0	1
7	Erresuma Batua	1	0	0	1
7	Suedia	1	0	0	1
10	Kanada	0	2	1	3
11	Polonia	0	2	0	2
12	Espainia	0	1	3	4
13	Belgika	0	1	0	1
14	AEB	0	0	2	2
15	Errusia	0	0	1	1
GUZTIRA		14	14	14	42

BMX probak

Zenb.	Herrialdea	01 !	02 !	03 !	Guztira
1	Kolonbia	2	1	3	6
2	Erresuma Batua	2	1	1	4
3	Letonia	2	0	0	2
4	AEB	1	3	2	6
5	Herbehereak	1	1	2	4
6	Australia	1	1	0	2
6	Frantzia	1	1	0	2
8	Venezuela	0	1	1	2
9	Zeelanda Berria	0	1	0	1
10	Suitza	0	0	1	1
GUZTIRA		10	10	10	30

Domina gehien dituzten txirrindulariak

Rio 2016ra eguneratua

Gizonak

Zkia	Txirrindularia	Herrialdea	Urteak	01 !	02 !	03 !	Guztira
1	Chris Gaur	Erresuma Batua	2000–2012	6	1	0	7
1	Jason Kenny	Erresuma Batua	2008–2016	6	1	0	7
3	Bradley Wiggins	Erresuma Batua	2000–2016	5	1	2	8
4	Marcus Hurley	AEB	1904	4	0	1	5
5	Daniel Morelon	Frantzia	1964–1976	3	1	1	5
6	Florian Rousseau	Frantzia	1996–2000	3	1	0	4
7	Jens Fielder	Alemania	1992–2004	3	0	bi	5
8	Edward Clancy	Erresuma Batua	2008–2016	3	0	1	4
9	Paul Mason	Frantzia	1896	3	0	0	3
9	Robert Charpentier	Frantzia	1936	3	0	0	3
11	Burton-Downing	AEB	1904	2	3	1	6
12	Jens Lehman	Alemania	1992–2000	2	2	0	4
12	Joan Llaneras	España	2000–2008	2	2	0	4

Emakumeak

Zkia	Txirrindularia	Herrialdea	Urteak	01 !	02 !	03 !	Guztira
1	Leontien van Moorsel	Herbehereak	2000–2004	4	1	1	6
2	Laura Trott	Erresuma Batua	2012–2016	4	0	0	4
3	Kristin Armstrong	AEB	2008–2016	3	0	0	3
3	Félicia Ballanger	Frantzia	1996–2000	3	0	0	3
5	Anna Meares	Australia	2004–2016	2	1	3	6
6	Victoria Pendleton	Erresuma Batua	2008–2012	2	1	0	3
7	Kristina Vogel	Alemania	2012–2016	2	0	1	3
8	Erika Salumäe	Estonia	1988–1992	2	0	0	2
8	Antonella Bellutti	Italia	1996–2000	2	0	0	2
8	Paola Pezzo	Italia	1996–2000	2	0	0	2
8	Marianne Vos	Herbehereak	2008–2016	2	0	0	2
8	Mariana Pajón	Kolonbia	2012–2020	2	1	0	3
8	Joanna Rowsell-Shand	Erresuma Batua	2012–2016	2	0	0	2
14	Jeannie Longo-Ciprelli	Frantzia	1992–2000	1	2	1	4
15	Sabine Spitz	Alemania	1992–1996	1	1	1	3

Ikus ere

Kanpo estekak

IOC orriak: errepideko txirrindularitza, pistako txirrindularitza, mendiko bizikleta eta BMX txirrindularitza (Ingelesez)

P. The-Sport.org: errepideko txirrindularitza, pistako txirrindularitza, mendiko bizikleta eta BMX txirrindularitza (Ingelesez)
UCIren webgunea (ingelesez).
olympedia.org Datu-basea: errepideko txirrindularitza, pistako txirrindularitza, mendiko bizikleta eta BMX txirrindularitza (Ingelesez).

Erreferentziak eta Oharrak

↑ ^a ^b ^c Barruan du: Mendebaldeko Alemania, Alemaniako Errepublika Demokratikoa eta Alemaniako Talde Bateratua
↑ ^a ^b ^c Barruan du: SESB, Talde Bateratua eta ROC
↑ ^a ^b Barruan du: Txekoslovakia

[:1-1] Barruan du: Mendebaldeko Alemania, Alemaniako Errepublika Demokratikoa eta Alemaniako Talde Bateratua

[:0-2] Barruan du: SESB, Talde Bateratua eta ROC

[:2-3] Barruan du: Txekoslovakia

[Oh 1]

[Oh 2]

[Oh 3]