Ahmed Zewail

Ahmed Hassan Zewail (Damanhur, Egipto, 1946ko otsailaren 26a - Pasadena, Kalifornia, 2016ko abuztuaren 2a) egiptoar-estatubatuar kimikaria izan zen. 1999ko Kimikako Nobel Saria irabazi zuen femtokimiknn egindako lanagatik. Nobel zientzialari bat irabazi zuen lehen egiptoarra izan zen, eta Kimikako Nobel bat irabazi zuen bigarren afrikarra.

Ahmed Zewail
(2009) Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	أحمد حسن زويل
Jaiotza	Damanhur (en) , 1946ko otsailaren 26a
Herrialdea	Egipto Ameriketako Estatu Batuak
Bizilekua	Los Angeles konderria Desouk (en)
Heriotza	Pasadena, 2016ko abuztuaren 2a (70 urte)
Hobiratze lekua	6th of October City (en)
Heriotza modua	berezko heriotza: spinal cord lymphoma (en)
Hezkuntza
Heziketa	Alexandria University (en) gradu, master Pennsylvaniako Unibertsitatea (1969 - 1974) Doktoretza : kimika
Hezkuntza-maila	Doctor of Sciences in Chemistry (en)
Hizkuntzak	ingelesa arabiera
Jarduerak
Jarduerak	kimikaria, unibertsitateko irakaslea, asmatzailea eta fisikaria
Enplegatzailea(k)	Kaliforniako Teknologia Institutua
Jasotako sariak	ikusi John Simon Guggenheim Memorial Foundation beka  (1987) Kimikako Nobel Saria  (1999) Benjamin Franklin domina  (1998) Davy Medal  (2011) Kimikako Wolf Saria  (1993) NAS Award in Chemical Sciences  (1996) Albert Einstein World Award of Science  (2005) Priestley Domina  (2011) King Faisal International Prize in Science  (1989) Order of the Nile  (1999) Tolman Award  (1997) Carl Zeiss Research Award  (1992) Honorary doctor of the University of Lausanne  (1997) Mendel Medal  (2012) Fellow of the American Physical Society  (1982) Madrilgo Complutense Unibertsitateko honoris causa doktoregoa  (2008) E. Bright Wilson Award in Spectroscopy  (1997) Welch Award in Chemistry  (1997) Herbert P. Broida Prize  (1995) Earle K. Plyler Prize for Molecular Spectroscopy  (1993) Ohorezko Legioko zalduna  (2012ko ekainaren 30a) honorary doctor of the Peking University  (2004) Foreign Member of the Royal Society  (2001) honorary doctorate of Lund University  (2003) Grand Cordon of the National Order of the Cedar‎ Officer of the National Order of Merit Fellow of the African Academy of Sciences  (2001) Ernest Orlando Lawrence Award  (1998) honorary doctor of the Yale University  (2014ko maiatzaren 19a) Othmer Gold Medal  (2009) Linus Pauling Award  (1997) Peter Debye Award in Physical Chemistry  (1996) Great Immigrants Award  (2010) William H. Nichols Medal  (1998) Camille Dreyfus Teacher-Scholar Awards King Faisal Prize  (1989) Order of the Republic Order of Merit Order of the Republic National Order of the Cedar Order of Zayed National Order of Merit Order of the Republic Bi Niloen Ordena
Kidetza	Royal Society Suediako Zientzien Errege Akademia Zientzien Pontifize-Akademia Ameriketako Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionala Txinako Zientzien Akademia Frantziako Zientzien Akademia Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia Zientzien Errusiar Akademia Indiako Zientzien Akademia Nazionala Amerikako Sozietate Filosofikoa Zientziak Aurrera Egiteko Elkarte Amerikarra Ameriketako Fisika Elkartea Zientzien Mundu Akademia Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten (en)
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	islama
caltech.edu…

Alexandriako Unibertsitatean kimika ikasi zuen eta Pennsylvaniako Unibertsitatean ikasketak egitera joan zen Estatu Batuetara. Doktoretza ondoko lanak egin zituen Kaliforniako Unibertsitatea Berkeleyn eta 1976an Kaliforniako Teknologia Institutuan katedradun izendatu zuten. Institutuko Biologia Fisikoko eta Zientzia eta Teknologia Ultrarrazkarreko Zentroko zuzendaria izan zen. 1982an estatubatuar herritartasuna jaso zuen.

Femtokimikaren aitzindaria izan zen (femtosegundoetan erreakzio kimikoak aztertu zituen) eta "Femtokimikaren aita" deitu zioten.

Barack Obama presidentea bidali zuten islamiar munduarekin harreman zientifikoak hobetzeko eta Egiptoko militarren eta gazte iraultzaileen arteko bitartekaria izan zen.

Lanak

Lan zientifikoak

• Advances in Laser Spectroscopy I, ed. A. H. Zewail, SPIE, Bellingham, 1977
• Advances in Laser Chemistry, ed. A. H. Zewail, Springer-Verlag, Berlin-Heidelberg, 1978
• Photochemistry and Photobiology, Vols. 1 and 2, ed. A. H. Zewail, Harwood Academic, London, 1983
• Ultrafast Phenomena VII, eds. C. B. Harris, E. P. Ippen, G. A. Mourou and A. H. Zewail, Springer-Verlag, Berlin-Heidelberg, 1990
• The Chemical Bond: Structure and Dynamics, ed. A. H. Zewail, Academic Press, Boston, 1992
• Ultrafast Phenomena VIII, eds. J.-L. Martin, A. Migus, G. A. Mourou, and A. H. Zewail, Springer-Verlag, Berlin-Heidelberg, 1993
• Ultrafast Phenomena IX, eds. P. F. Barbara, W. H. Knox, G. A. Mourou, and A. H. Zewail, Springer-Verlag, Berlin-Heidelberg, 1994
• Femtochemistry: Ultrafast Dynamics of the Chemical Bond Vol. I, A. H. Zewail, World Scientific, 1994
• Femtochemistry: Ultrafast Dynamics of the Chemical Bond Vol. II, A. H. Zewail, World Scientific, 1994
• Physical Biology: From Atoms to Medicine, ed. A. H. Zewail, Imperial College Press, London, 2008
• 4D Electron Microscopy, ed. A. H. Zewail, Imperial College Press, London, 2009
• International Advisory Board for Encyclopedia of Analytical Chemistry (1999–2014)
• 4D Visualization of Matter: Recent Collected Works of Ahmed H Zewail, Nobel Laureate, Imperial College Press, London, 2014

Lan biografikoak

• Voyage Through Time: Walks of Life to the Nobel Prize, Ahmed H Zewail, World Scientific, 2002
• Age of Science (2005, autobiografia arabieraz)

Kanpo estekak

• Datuak: Q106624
• Multimedia: Ahmed Zewail / Q106624