Arrainontzi
Arrainontzia edo akuarioa uretan bizi diren arrain eta beste animaliak nahiz uretako landareak bizirik edukitzeko ontzi bat bat da, beiraz egina. Akuarioek ur gezako zein itsasoko uretako urpeko inguruneak birsortzeko aukera ematen duten osagai mekanikoak ditu, ingurune horiei dagokien ekosistema bat gordetzeko, arrainak, ornogabeak, landareak eta ia edozein ibai- edo itsas animalia dituena.
Gatibu dauden izaki urtarren hazkuntza oso antzinakoa da, baina akuarioak XVIII. mendean sortu ziren, bere forma garaikidean behintzat. Animaliak eta, batez ere, uretako landareak biltzeko modarekin sortu zen denok ikusteko moduko ur-inguruneaz gozatzeko entretenimendua. Azken horiek hezetasuna behar zuten bizitzeko eta garraiatzeko, eta, horretarako, zigilatutako ontziak egin ziren, likido-kantitate jakin bat izan zezaketenak. Geroago, kopuru hori handituz joan zen, gaur egungo eredu bihurtu arte.
Akuarioa oso planifikatutako instalazioa da. Arrakastatsuak direnek aldez aurretiko azterlanen bat behar dute behar bezala kokatzeko, bai eta edukiko duten edukiaren aurreikuspena ere, aldez aurretik ezagutu behar baitira ur mota, fauna eta flora mota, dekorazioa edo lurzorua. Era berean, ezinbestekoak dira mekanismo eta sistema automatikoen multzo bat, beharrezko tenperatura, oxigenazio egokia edo argia bezalako baldintzak lortzeko behar adinako ahalmena eta potentzia duena, flora eta faunarentzat giro osasungarria izan dezan, gardentasuna eta ikusgarritasuna galdu gabe.
Akuarioak ekosistema biziak dira eta, beraz, dinamikoak. Horregatik, aparteko zainketak eskatzen jarraitzen dute, lortutako automatizazio guztiekin ere. Ura aldatzea, fauna eta florarako mantenugaiak konbinatzea, biotopoa garbitzea edo iragazkiak ordeztea ezinbestekoak dira oraindik ere izaki bizidunen osasunerako, eta oraingoz ez da lortu horiek automatizatzea.
Akuario bat eskuratu eta horri eusteko egin behar diren lan eta ordainketa guztiek ez dute animatzen biologiaren diziplina horretako zaleak, jabeentzat dituen abantailengatik, industria propioa ere bihurtzen baita. Halaber, akuario profesionalak ugaritu egin dira herrialde askotan, jende guztiarentzat irekita, milioika edo dozenaka milioi litroko edukierarekin. Bertan arrainak, landareak eta, are, itsasoko ugaztunak bizi dira, hala nola, belugak, mortsak eta orkak, eta ugalketarako programak egiten dituzte arriskuan dauden espezieekin. Akuario publiko eta pribatuen jendeztatzea zabaldu egin da, eta herri-kulturaren beste elementu bat bihurtu da.
