Astaputz gonadun

Astaputz gonaduna
	Irudi gehiago
Sailkapen zientifikoa
Erreinua	Fungi
Klasea	Agaricomycetes
Ordena	Agaricales
Familia	Agaricaceae
Generoa	Lycoperdon
Espeziea	Lycoperdon mammiforme; Pers., 1801
Mikologia
	gleba formako himenioa
	txapelik ez
	ez dauka orririk
	saprobioa da
	ez da jangarria

Astaputz gonaduna (Lycoperdon mammiforme) Agaricaceae familiako onddo espezie bat da.^[1] Ez da jangarritzat jotzen. Exoperidio-aren ezaugarriengatik nahastezina den espeziea da.

Sinonimoak: Glycydiderma lanatum, Lycoperdon velatum, Lycoperdon laxum, Utraria velata, Utraria mammiformis, Lycoperdon umbrinum var. velatum.

Deskribapena

Karpoforoa: 2 eta 5 cm arteko diametrokoa eta 4 eta 7 cm arteko altuerakoa, udare itxurakoa, errezel irintsu eta trinko batez estalia (exoperiodoa), bere garapenean errezel honen hondarrak kontserbatuz, plaka poligonalen formapean, zuriak, lodiak ez, beix-arrosa edo kafesne argi kolorekoak, endoperidio gainean iraun egiten dute; azkenean kolore ilunekoa da.

Gleba: Zuria, gero gris-morea, bukaeran txokolate ilun kolorekoa, esporak bezala.^[2]

Etimologia: Lycoperdon hitza grezierazko "lupa de lupo"-tik dator, onddoak esporen hauts bafadak isil-isilik jariatzen dituelako. Mammiforme epitetoa latinetik dator, bularra esan nahi duen "mamma" hitzetik. Bular baten antzeko forma duelako.

Jangarritasuna

Sukaldaritzarako baliorik gabea.^[3]

Nahasketa arriskua

Errezel flokosoa galtzean eta kolore iluna hartzen duenean, '[[[Astaputz bigun|Lycoperdon molle]] delakoak badu antza.^[4]

Sasoia eta lekua

Udazkenean hostozabal basoetan hazten da, batez ere pagadietan.^[5]

Banaketa eremua

Europa, Ipar Amerika, Japonia, Errusia, Himalaiako eremua, Hego Korea, Yunnan-Guizhou goi-ordokia.^[6]

Erreferentziak

↑ Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza • Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012 • Euskalnatura • Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987 • Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973 • Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
↑ (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 698 or. ISBN 84-404-0530-8..
↑ (Gaztelaniaz) Palacios Quintano Daniel. (2014). Disfrutando con las setas. Leitzaran, Grafikak S.L. Andoain, Gipuzkoa, 512 or. ISBN 978-84-617-0196-4..
↑ (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 629 or. ISBN 84-0540-X T. 2). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
↑ (Gaztelaniaz) Palazon Lozano Fernando. (2006). Setas para todos. JoseLuis Añanos Echo Editorial Pirineo, 616 or. ISBN 84-87997-86-4..
↑ Lycoperdon mammiforme: GBIF—the Global Biodiversity Information Facility.

Kanpo estekak

Datuak: Q1615662
Multimedia: Lycoperdon mammiforme / Q1615662

[1] Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza • Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012 • Euskalnatura • Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987 • Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973 • Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.

[2] (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 698 or. ISBN 84-404-0530-8..

[3] (Gaztelaniaz) Palacios Quintano Daniel. (2014). Disfrutando con las setas. Leitzaran, Grafikak S.L. Andoain, Gipuzkoa, 512 or. ISBN 978-84-617-0196-4..

[4] (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 629 or. ISBN 84-0540-X T. 2). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..

[5] (Gaztelaniaz) Palazon Lozano Fernando. (2006). Setas para todos. JoseLuis Añanos Echo Editorial Pirineo, 616 or. ISBN 84-87997-86-4..

[6] Lycoperdon mammiforme: GBIF—the Global Biodiversity Information Facility.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]