Ferenc Szálasi
Ferenc Szálasi (Kassa, 1897ko urtarrilaren 6a – Budapest, 1946ko martxoaren 12a) hungariar militar eta politikari faxista izan zen. Hungariako estatuburua izan zen 1944tik 1945era.
| Ferenc Szálasi | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
1945eko martxoaren 7a - 1945eko martxoaren 28a ← Ferenc Rajniss (en)  - Géza Teleki (en) →
1944ko urriaren 16a - 1945eko martxoaren 28a | |||||
| Bizitza | |||||
| Jaiotza | Košice, 1897ko urtarrilaren 6a | ||||
| Herrialdea |  Hungaria | ||||
| Heriotza | Budapest, 1946ko martxoaren 12a (49 urte) | ||||
| Hobiratze lekua | New Public Cemetery, Budapest (en) | ||||
| Heriotza modua | heriotza zigorra: urkatzea | ||||
| Familia | |||||
| Ezkontidea(k) | Gizella Lutz | ||||
| Hezkuntza | |||||
| Heziketa | Theresian Military Academy (en) 1915) | ||||
| Hizkuntzak | hungariera | ||||
| Jarduerak | |||||
| Jarduerak | politikaria eta militarra | ||||
| Zerbitzu militarra | |||||
| Adar militarra | Armada austriar-hungariarra | ||||
| Gradua | maior | ||||
| Parte hartutako gatazkak | Lehen Mundu Gerra | ||||
| Sinesmenak eta ideologia | |||||
| Erlijioa | katolizismoa | ||||
| Alderdi politikoa |  Arrow Cross Party (en) | ||||
  | |||||
Austria-Hungariako armadako ofiziala izan zen Lehen Mundu Gerran, eta 1925ean Hungariako Erresumako estatu nagusiko ofizial bihurtu zen Miklós Horthyren erregeordetzan. Hasiera apolitikoan, 1930eko hamarkadan ultraeskuineko eta Hungaria Handiaren aldeko ideia nazionalistak bereganatu zituen. Armada utzi ondoren, 1937an Hungariako Alderdi Nazionalsozialista sortu zuen, programa nazionalista eta antisemita batekin. 1938an kartzelan sartu zuten, baina 1940an amnistia eman zioten. Kartzelan zegoela, Gurutze Gezatuaren Alderdiko buruzagi izendatu zuten.
Alemaniak itsasoan Hungaria okupatu ondoren, edo 1944an eta urrian Horthy boteretik bota ondoren, Szalasi estatuburu eta gobernuburu izendatu zuten bere alderdiko kideek osatutako nazien aldeko gobernu txotxongilo baten buru. Gobernuak lege martziala ezarri zuen, Alemaniari gerran lagundu zion eta juduak jazarri zituen.
Bere gobernuak 163 egun iraun zuen. Szálasik ihes egin zuen Budapesteko errusiar setioaren aurretik, eta estatubatuarrek Austrian atxilotu zuten 1945eko maiatzean. Hungarian epaitu zuten eta urkatuta hiltzera kondenatu, gerra krimenengatik eta traizio handiagatik.
Datuak: Q156473
Multimedia: Ferenc Szálasi / Q156473