George Balanchine

George Balanchine (San Petersburgo, 1904ko urtarrilaren 22 – New York, AEB, 1983ko apirilaren 30a) errusiar musikagile, dantzari eta koreografoa izan zen.

George Balanchine
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Gueorgui Melitónovich Balanchivadze, Георгій Мелітонович Баланчивадзе
Jaiotza	San Petersburgo, 1904ko urtarrilaren 9a (juliotar egutegia)
Herrialdea	Errusiar Inperioa Frantzia Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna Ameriketako Estatu Batuak
Bizilekua	New York
Talde etnikoa	Georgian Americans (en) Georgiarra
Heriotza	New York, 1983ko apirilaren 30a (79 urte)
Hobiratze lekua	Oakland Cemetery (en)
Heriotza modua	berezko heriotza: Creutzfeldt-Jakoben gaixotasuna
Familia
Aita	Meliton Balanchivadze
Ezkontidea(k)	Tamara Geva  (1921 -  1926) Vera Zorina  (1938 -  1946) Maria Tallchief  (1946 -  1952) Tanaquil LeClercq  (1952 -  1969)
Bikotekidea(k)	ikusi Alexandra Danilova Tamara Toumanova
Haurrideak	ikusi Andria Balanchivadze (en)
Hezkuntza
Heziketa	Vaganova Academy of Russian Ballet (en) San Petersburgoko Musika Kontserbatorioa
Hizkuntzak	ingelesa
Irakaslea(k)	Pavel Gerdt (en)
Ikaslea(k)	ikusi Jerome Robbins Eliot Feld (en) Suki Schorer (en) Yury Slonimsky (en)
Jarduerak
Jarduerak	koreografoa, dantzaria, ballet-irakaslea, ballet dantzaria, eszenografoa eta gidoilaria
Enplegatzailea(k)	New York City Ballet Ballets Russes Diaghilev (en)  (1924 -  1933) School of American Ballet (en)  (1934 - Ballet Russe de Monte Carlo (en)  (1944 -  1946)
Jasotako sariak	ikusi Handel Medallion Askatasunaren Domina Presidentziala Kennedy Center Honors  (1978) Austrian Decoration for Science and Art  (1980)
Influentziak	Marius Petipa
balanchine.org

Biografia

Bost urte zituela pianoa jotzen zuen, eta bederatzi urte zituela San Petersburgoko Ballet Eskolan sartu zen. Ikasketak amaitu zituenean, taldeko kide egin zen, eta denbora librean pianoa eta konposizioa ikasten zituen. Dantza uztea erabaki zuen, eta 1923an koreografiaren bideari ekin zion. Urte horretan bertan, Volodia Dimitriev marrazkilariarekin batera, Gauak ballet gaztea sortu zuen.

Hainbat ballet zuzendu zituen Petrogradoko Opera Komikorako. 1924an errusiar gobernuak baimena eman zion ballet bat sortzeko, eta atzerrian itzuli bat egiteko. Errusiar balletentzat zuzendu zituen, besteak beste: Barabau (Ricti, Utrillo, 1925), Jack in the Box (Milhaud, Derain, 1926), Katua (Sauguet, Gabo, Pevsner, 1927), Apolo (Stravinski, Bauchant, 1928).

Ondoren, Danimarkako errege-balleteko maisu izan zen, eta komedia musikal batean parte hartu zuen Londresen. 1932an Montecarloko errusiar balletetako zuzendari izan zen. 1933an bere konpainia sortu zuen, Balletak. 1934an New Yorkeko School of American Balleta sortu zuen. Eskola horretako zuzendari zela zuzendu zituen: Sérénade (1934), Oroitzapena (1935), Orfeo (Glück, 1936), Maitagarriaren musua eta Karta-jokoa (Stravinski, 1937).

1946an Ballet Society sortu zuen, eta 1948an lehenago bere konpainia izandakoak bildu zituen, eta New York City Balleta sortu zuen. Lan hauek zuzendu zituen: Suzko txoria (Stravinski, 1949), Jones Beach (Andriessen, J. Robbins, 1950), Mendebaldeko sinfonia (Kay, 1954), Mugimenduak (1963), Don Kixote (Nabokov, 1966), Jewels (Fauré, Stravinski, Txaikovski, 1967), Slaughter on Tenth Avenue (Xenakis, 1968).

Kanpo estekak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: George Balanchine

• (Ingelesez) George Balanchine Trust webgunea

Erreferentziak

• Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

• Datuak: Q310184
• Multimedia: George Balanchine / Q310184