Jean-François Millet

Jean-François Millet (Gruchy, Gréville-Hague, 1814ko urriaren 4a – Barbizon, 1875eko urtarrilaren 20a) frantziar margolari errealista, grabatzaile eta marrazkilaria izan zen. Ororen gainetik, artea bere garaiko gizartearen egoerari egokitzeko ahaleginean nabarmendu zen, eta nekazarien bizimoduari buruzko margolanengatik da batez ere ezaguna.

Jean-François Millet
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Gréville-Hague, 1814ko urriaren 4a
Herrialdea	Frantzia
Heriotza	Barbizon, 1875eko urtarrilaren 20a (60 urte)
Hobiratze lekua	Chailly-en-Bière
Familia
Ezkontidea(k)	Catherine Marie Joseph Lemaire (en) Pauline Virginie Ono-dit-Biot (en)  (1841eko azaroaren 16a -  ezezaguna)
Seme-alabak	ikusi Marie-Rosalie Millet (en) Jean-François Millet (en)
Haurrideak	ikusi Pierre Millet (en) Jean-Baptiste Millet (en)
Hezkuntza
Heziketa	Arte Ederren Goi Eskola Nazionala (1837ko martxoaren 27a - 1839ko maiatzaren 18a)
Hizkuntzak	frantsesa
Irakaslea(k)	Théophile Langlois de Chèvreville (en) Paul Delaroche
Ikaslea(k)	ikusi Louis Auguste Albert Paul (en) Henri Rouart Claude-Charles Bourgonnier (en) Amélie van Assche (en)
Jarduerak
Jarduerak	plower (en) , margolaria, Irarlea, arkitektura proiektuen marrazkilaria, argazkilaria, artista grafikoa eta artista bisuala
Lantokia(k)	Barbizon Cherbourg Le Havre eta Paris
Lan nabarmenak	ikusi Buruxka biltzaileak Angelusa Pataten bilketa The Sower (en)
Jasotako sariak	ikusi Ohorezko Legioko zalduna  (1868)
Kidetza	Barbizongo eskola
Mugimendua	Errealismoa
Genero artistikoa	genero-margolana paisaia margolaritza
http://www.atelier-millet.fr L'Atelier de Jean-François Millet

Biografia

Jean-François Millet Gréville-Hague udalerriko (Manche departamendua) Gruchy herrixkan jaio zen, nekazari familia batean. Haurtzaroan artzain, eta geroago nekazalgoan jardun zuen. Herriko apaizari esker, latina ikasi zuen eta irakurzaletu zen. Besteak beste, Bibliaz gain, San Agustin, Virgilio, Shakespeare, Lord Byron, Goethe, Victor Hugo eta Chateaubrianden lanak irakurri zituen. 1833an Cherbourgera bidali zuten eta Paul Dumouchel margolariaren ikaslea izan zen. Ondoren, Théophile Langloisekin ikasi zuen. 1837an Parisen finkatu zen, Cherbourgeko udalak eta Mancheko Kontseilu Jeneralak emandako beka bati esker. Paul Delarocheren ikaslea izan zen han, eta Louvreko maisuen obrak ikertu ahal izan zituen egonaldi hartan.

Angelusa, 1858-59, Orsay museoa, Paris.

Hasieran erretratuak eta gai mitologiko koadroak egin zituen. Baina 1847tik aurrera harremana izan zuen Honoré Daumier, Jules Dupré eta Constant Troyonekin, eta horrek gaietan aldaketa ekarri zion Milleti. Izan ere, landa giroko eta nekazarien bizimoduari buruzko gaiak erabili zituen aurrerantzean, batez ere. Horrela, 1848ko Erakusketa Ofizialean nekazarien bizimoduarekin loturiko lehen koadro ospetsua aurkeztu zuen, Galbahetzailea.

Urte hartan bertan Barbizonera aldatu zen, eta han bizi izan zen aurrerantzean, bidaia labur batzuk gorabehera. Ez zen, hala ere, Barbizongo eskola deritzon margolari taldeko kide izan, nahiz eta haiekin harremana izan zuen eta haiek bezala naturalismoa bilatzen zuen bere ideologiaren adierazpide gisa, hau da, hiriko bizitza ankerretik ihes egiteko joeraren adierazgarri.

1848ko iraultzatik sortu zen langilearen heroi irudi berriak, nekazari giroko bizitzaz zuen ulermen bereziarekin batera, XIX. mendeko errealismoa sendotzeko aukera eman zion Milleti. Joera horren erakusgarriak dira, besteak beste, Ereilea (1850, Bostongo Arte Ederren Museoa), Buruxka biltzaileak (1857, Orsay museoa, Paris), Angelusa (1858-59, Orsay museoa, Paris), etab.

1863tik aurrera, Théodore Rousseau bere adiskidearen eraginez batez ere, paisajea landu zuen bereziki (Grévilleko labarrak, 1871, Ohara Arte Museoa, Kurashiki), eta pastel margoak erabili zituen sarritan, inpresionismotik hurbileko emaitzekin. Zenbait obratan sentimentalismo bizia eta efektu koloristak adierazi zituen, eta horrek sinbolismoaren iragarle bihurtu zuen (Udaberria Barbizonen, 1873, Orsay museoa, Paris).

Iruditegia

• 
  Ereilea, 1850
  Bostongo Arte Ederren Museoa.
• 
  Andre okina, 1854
  Kröller-Müller museoa, Otterlo.
• 
  Le Hameau Cousin, 1855
  Musée des beaux-arts, Reims.
• 
  Buruxka biltzaileak, 1857
  Orsay museoa, Paris.
• 
  Gizona aitzurrarekin, 1860-1862
  Getty Center, Los Angeles.
• 
  Patata ereileak, 1861 aldean
  Bostongo Arte Ederren Museoa.
• 
  Esneketaria, 1871
  Los Angeles County Museum of Art, Los Angeles.
• 
  Udaberria Barbizonen, 1873
  Orsay museoa, Paris

Erreferentziak

• Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2013/08/14 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Kanpo loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Jean-François Millet

• (Ingelesez) Jean-Francois Millet - The complete works Jeanmillet.org

• Datuak: Q148458
• Multimedia: Jean-François Millet (II) / Q148458