John Tyler

Artikulu hau AEBetako 10. presidenteari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Tyler».

John Tyler (Charles City konderria, Virginia, AEB, 1790eko martxoaren 29a - Richmond, Virginia, AEB, 1862ko urtarrilaren 18a) Ameriketako Estatu Batuetako presidentea izan zen. 1837ko izutik suspertzea eta, horri lotuta, Bankuaren gaia izan ziren bere presidentetzako erronka nagusiak.

John Tyler
Irudi gehiago
10. Ameriketako Estatu Batuetako Presidentea 1841eko apirilaren 4a - 1845eko martxoaren 4a ← William Henry Harrison - James Knox Polk → 10. Ameriketako Estatu Batuetako Presidenteordea 1841eko martxoaren 4a - 1841eko apirilaren 4a ← Richard Mentor Johnson - George M. Dallas → Ameriketako Estatu Batuetako senataria 1835eko martxoaren 4a - 1836ko otsailaren 29a - William Cabell Rives (mul) → Barrutia: Virginia Class 1 senate seat (en) Hautetsia: 24th United States Congress (en) Ameriketako Estatu Batuetako senataria 1833ko martxoaren 4a - 1835eko martxoaren 4a Barrutia: Virginia Class 1 senate seat (en) Hautetsia: 23rd United States Congress (en) Ameriketako Estatu Batuetako senataria 1831ko martxoaren 4a - 1833ko martxoaren 4a Barrutia: Virginia Class 1 senate seat (en) Hautetsia: 22nd United States Congress (en) Ameriketako Estatu Batuetako senataria 1829ko martxoaren 4a - 1831ko martxoaren 4a Barrutia: Virginia Class 1 senate seat (en) Hautetsia: 21st United States Congress (en) Ameriketako Estatu Batuetako senataria 1827ko martxoaren 4a - 1829ko martxoaren 4a ← John Randolph of Roanoke (mul) Barrutia: Virginia Class 1 senate seat (en) Hautetsia: 20th United States Congress (en) 23. Virginiako Gobernadorea 1825eko abenduaren 10a - 1827ko martxoaren 4a ← James Pleasants (mul) - William Branch Giles (mul) → Ameriketako Estatu Batuetako Ordezkarien Ganberako kidea 1816ko abenduaren 17a - 1821eko martxoaren 3a ← John Clopton (en) - Andrew Stevenson (mul) → Barrutia: Virginia's 23rd congressional district (en) Virginiako Ordezkarien Ganberako kidea 1811 - 1816
Bizitza
Jaiotza	Greenway Plantation (en) , 1790eko martxoaren 29a
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Bizilekua	Woodburn (en)
Lehen hizkuntza	ingelesa
Heriotza	Richmond, 1862ko urtarrilaren 18a (71 urte)
Hobiratze lekua	Hollywood Cemetery (en)
Heriotza modua	berezko heriotza: istripu zerebrobaskularra
Familia
Aita	John Tyler
Ama	Mary Marot Armistead
Ezkontidea(k)	Letitia Christian Tyler  (1813ko martxoaren 29a -  1842ko irailaren 10a) Julia Gardiner Tyler  (1844ko ekainaren 26a -  1862ko urtarrilaren 18a)
Seme-alabak	ikusi David Gardiner Tyler John Alexander Tyler Lyon Gardiner Tyler Letitia Tyler Semple (en) Robert Tyler (en) John Tyler, Jr. (en) Elizabeth Tyler (en) Mary Tyler (en) Ann Contesse Tyler (en) Alice Tyler (en) Tazewell Tyler (en) Julia Gardiner Tyler (en) Lachlan Tyler (en) Robert FitzWalter Tyler (en) Pearl Tyler (en)
Haurrideak	ikusi Martha Jefferson Tyler Waggaman (en)
Hezkuntza
Heziketa	College of William & Mary (en) 1807)
Hizkuntzak	ingelesa latina antzinako greziera
Jarduerak
Jarduerak	politikaria, abokatua eta estatu-politikaria
Altuera	6 oin, 183 zentimetro
Lantokia(k)	Washington Richmond eta Charles City
Zerbitzu militarra
Parte hartutako gatazkak	1812ko angloamerikar gerra
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Estatu Batuetako Eliza Episkopalianoa
Alderdi politikoa	Ameriketako Estatu Batuetako Alderdi Demokrata Whig Alderdia Alderdi Demokrata-Errepublikarra

Biografia

1825-1827 urteetan Virginiako gobernadorea izan zen, eta 1827-1830 urteetan senatari demokrata (errepublikar jeffersondarra). Aldiz, Whig Partyan sartu zen ondoren.

Esklabotasunaren aldeko agertu zen Ameriketako Estatu Batuetako Gerra Zibilaren garaian.

Agintaldia

1840. urtean lehendakariorde hautatu zuten, eta 1841-1845 urteetan Estatu Batuetako hamargarren lehendakaria izan zen.

1841ean, Henry Clayren alderdia, Whig Party, nagusi zen kongresuan, eta Tyler alderdikidea kongresuan oinarritu zen. Clayren taldea Bankuari boterea itzultzearen aldekoa zen, eta Clayk bere taldearen (Whig Partyaren) menpekotzat zeukan Tyler presidentea. Aldiz, Tylerrek Bankuari monopoliorako baimena itzultzearen kontra egin zuen eta, ondorioz, Clayk hura berrezartzearen kontra ebatzi zuen.

Tylerren gobernu kabineteko ministroek bere bulegoan banaka-banaka dimisioa eman zuten (1841eko irailaren 11), Websterrek izan ezik. Berehala, Clayren Whig Partyko prentsak gogor astindu zuen Tyler, eta are, Tylerrek heriotza mehatxuak biltzen zituzten ehunka gutun jasan zituen. Tyler alderditik kanporatu zuten.

Tylerren agintaldian, Texas Estatu Batuetan sartu zen (1844).

Erreferentziak

• Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Ikus, gainera

• Letitia Christian Tyler (John Taylorren lehen emaztea)
• Julia Gardiner Tyler (John Taylorren bigarren emaztea)

Kanpo estekak

• (Ingelesez) John Tyler Etxe Zuriaren webgunean

• Datuak: Q11881
• Multimedia: John Tyler / Q11881