Kimberlé Williams Crenshaw

Kimberlé Williams Crenshaw (Canton, AEB, 1959ko maiatzaren 5a) critical race theory-ko amerikar feminista nagusia da, jurista eta UCLA Zuzenbide Eskola eta Columbiako Zuzenbide Eskolako irakaslea, arraza eta geneoraren gaietan espezializatua, baita zuzenbide konstituzionalean ere. Halaber, Columbiako Zuzenbide Eskolako Center for Intersectionality and Social Policy Studies (CISPS) eta African American Policy Forum-eko (AAPF) sortzailea da, baita egoitza Berlinen duen Center for Intersectional Justice-eko (CIJ) lehendakaria ere. Bereziki ezaguna da intersekzionalitatea kontzeptua garatu eta zabaldu izanagatik.

Kimberlé Williams Crenshaw

(2018)
Bizitza
JaiotzaCanton1959ko maiatzaren 5a (65 urte)
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
Hezkuntza
HeziketaWisconsingo Unibertsitatea Madisonen
Harvard Unibertsitatea
Cornell Unibertsitatea
Canton McKinley High School (en) Itzuli
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakabokatua eta unibertsitateko irakaslea
Enplegatzailea(k)Kaliforniako Unibertsitatea Los Angelesen
Columbia Law School (en) Itzuli
Columbia Unibertsitatea
Jasotako sariak
KidetzaArteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia

IMDB: nm1548660 Twitter: sandylocks TED: kimberle_crenshaw Edit the value on Wikidata

Bizitza

aldatu

Unibertsitateko karrera

aldatu

Cornell Unibertsitateko Bachelor of Arts batxilergoa lortu zuen, 1981ean, eta, bertan, Quill and Dagger society elkarteko kide da; Harvardeko Zuzenbide Fakultateko Juris Doktore egin zen 1984an, Zuzenbideko Masterra egin zuen Wisconsineko Unibertsitatean (Madison) 1985ean, eta, 1986an, Kaliforniako Unibertsitatean (Los Angeles School of Law) sartu zen.

Erreferentziazko irakaslea da Estatu Batuetan.1986an, Kimberlé Crenshaw UCLAko Zuzenbide Eskolako irakasle bihurtu zen. Bertan, arrazaren teoria kritikoari, eskubide zibikoei eta zuzenbide konstituzionalari buruzko ikastaroak eman zituen. Gaur egun, Arrazari, sexuari eta emakume eta neskatoen kriminalizazioari buruzko ikuspegi intersekzionalak eta Arraza, eskubidea eta errepresentazioa ikastaroak ere irakasten ditu. 1995ean, Columbiako Zuzenbide Eskolan irakasle izatera pasa zen, eta, 2011tik, Center for Intersectionality & Social Policy Studies-en sortzaile eta zuzendaria da. Columbian, intersekzionalitatea eta eskubide zibikoak dituzte ardatz haren ikastaroek.

Eskubide zibikoak, Black feminism, arraza kontzeptua, arrazakeria eta legearekin dituen loturak dira bere ikergaiak. Urteko irakasle aukeratu zuten 1991n eta 1994an.[1]

Ibilbide militantea

aldatu

Kimberlé Crenshawen lana Harvard Law Review, National Black Law Journal, Stanford Law Review eta Southern California Law Review aldizkarietan argitaratu izan da.[1] Arraza-kontuei buruzko hitzaldiak eman izan ditu mundu osoan, besteak beste Europan, Afrikan eta Hego Amerikan. Arraza-gaietan eta sexuen arteko berdintasun-gaietan aditua izanik, Brasilen eta Indian eskubide zibikoen aktibistentzako tailerrak ere antolatu izan ditu, baita Hegoafrikako ikastaro konstituzionaletako epaileentzat ere.[1]

Kimberlé Crenshawek arrazari eta genero-arrazoiengatiko diskriminazioari buruzko informazio-dokumentua idatzi zuen Nazio Batuen Arrazismoa, Arraza-bereizkeria, Xenofobia eta horiekin lotuta dauden Intolerantzia Moduei buruzko Munduko Konferentzian, Durbanen.[2] WCAR Conference Declaration-en ere parte hartu zuen generoaren inklusioan.

1996az geroztik, African American Policy Forum (“Foro Politiko Afroamerikarra”) think tankaren sortzaileetako bat eta zuzendari exekutiboa da. Foro horrek desberdintasun estrukturalak deseraikitzea du ardatz, eta generoak arraza justiziari buruzko diskurtsoan duen garrantzia nabarmentzen du.[2] Kimberlé CrenshawWomen's Media Initiative-ren kide sortzailea ere bada, eta Ms Magazine, The Nation eta beste hainbat aldizkaritarako idatzi du.[1]

National Science Foundation-eko (Zientziarako Fundazio Nazionala) kide ere bazen, zeinak finantzatzen baitzituen intersekzionalitatearen alorrean eta emakumeen aurkako indarkeriaren azterketan egiten zituen ikerketak.[2]

NBEko lehen Prestaketa Batzordearen trebakuntza mintegi bat antolatu zuen. Ekitaldia Genevan egin zen 2000n, intersekzionalitatearen teoria haonbat herrialdetan aurkezteko, hala nola Brasil, India, Portugal, Erresuma Batua, Israel, Guatemala, Filipinak, Mali eta Uganda.[3]

2016an, Kimberlé Crenshawek bikaintasun bekak jaso zituen American Bar Foundationen eskutik. 2015eko Ebony Power 100 zerrendan agertzen da, komunitate beltzeko pertsona garaikideak ohoratzen dituen zerrendan, eta Ms Magazine aldizkariak ezarritako pertsona feministen sailkapeneko lehen postuan agertzen da.[2]

Anita Hill babesten duen zerbitzu juridikoaren parte da. The Tavis Samiley Show-n parte hartu ohi du.

2016ko urrian, intersekzionalitateari buruzko hitzaldi bat eman zuen San Frantziskoko TedWoman aretoan.[4]

2018ko azarotik, African American Policy Forumek (AAPF) zabaldutako Intersectionality Matters podcasta zuzentzen du. Bertan, gonbidatuekin, AEBko gaurkotasuna, politika eta gizartea jorratzen ditu, intersekzionalitatearen ikuspegitik.[5]

Eragina

aldatu

Kimberlé Crenshawek hitzaldi batean parte hartu zuen, Rapaporte Treasure Hallen, gizarte modernoetan intersekzionalitateak duen eginkizuna azaltzeko. Gonbidatu zuten, halaber, sexu-jazarpenari buruzko epaimahai bat animatzera ("Sexual Harrassment Panel"), Women in Animation eta The Animation Guild elkarteek moderatua. Laneko jazarpenaren historiaz eta gaur egun dituen inplikazioez hitz egin zuen. Parte-hartzaile guztiak ados jarri ziren esatean laneko jazarpenaren aurkako babes-neurriak ezarriak direla, baina oraindik arazo asko daudela gaia konpondutzat jotzeko.

Robin Morganek 2003an argitaratutako Traffic at the Crossroads: Multiple Oppressions artikuluan ere parte hartu zuen. Crenshawek irudi bidez alderatzen ditu intersekzionalitatea eta lau norabideetan zirkulatzen duen bidegurutze bat; hala, istripu bat gertatzen denean, edozein norabidetatik datozen autoen ondoriotzat har daiteke. Geroago idatzi zuen istripu bat berreraikitzea konplikatua dela, irristatze-marken arduraduna nor den ikustea eta gidari arduraduna aurkitzea zaila baita. Horrek dakarrena da inor ez izatea erantzule, eta norbanako bakoitza bere bizitzara itzultzen dela gero.

2016ko martxoaren 8tik 13ra bitartean, Londreseko (Ingalaterra) Southbank Centre aretoan antolatutako "Women of the world" jaialdian parte hartu zuen. Orduko hartan egin zuen irekiera-hitzaldian, emakume koloretsuek genero-berdintasunaren eta arraza-justiziaren arloan dituzten erronkak aztertu zituen.

Intersekzionalitatea

aldatu

Kimberlé Crenshawek 1989an sartu zuen 'intersekzionalitatea' kontzeptua, Chicagoko Unibertsitateko Foro Juridikorako idatzitako artikuluan: “Arraza eta sexuaren intersekzioa desmarginalizatzea: diskriminazioaren aurkako doktrinaren, teoria feministaren eta arrazakeriaren aurkako politikaren kritika feminista beltza”. Artikulu horretan, ikerketa bat egin zuen Estatu Batuetan emakume beltz eta prekarioek jasaten dituzten diskriminazioak zehazki nabarmentzen dituena.

Kimberlé Crenshawek teoria feminista beltz estatubatuarretatik jaso du, eta honela definitzen du intersekzionalitatea: pertsona berarengan biltzea “hainbat desabantaila sozial pilatzea eragiten dioten eta diskriminazio modu ezberdinen biktima bihurtzen duten arraza, gizarte, sexu eta izpiritu ezaugarriak”.[6] Bereziki Say Her Name mugimenduaren aldeko militantea da, Poliziaren indarkeriaren biktima diren emakume beltzak ikusgarriago egiten saiatzen den mugimendua.[7]

2020an, Kimberlé Crenshawek elkarrizketa batean berriz aipatu zuen identitate-taldeek bere kontzeptua desnaturalizatu izanaz: “[Kontzeptu horren] distortsio bat gertatu da. Ez dihardugu esteroideen menpeko nortasun politika batez. Ez da ar zuriekin paria berriak egiteko makina bat.»[8]

Argitalpenak

aldatu
  • Words that Wound: Critical Race Theory, Assaultive Speech and the First Amendment.
  • Critical Race Theory: Key Documents That Shaped the Movement

Sariak

aldatu
  • 1985: William H. Hastie Fellow
  • 1991: Urteko irakaslea, UCLAko Zuzenbide Fakultatea
  • 1994:Urteko irakaslear, UCLAko Zuzenbide Fakultatea
  • 2007: Fulbright programako Chair for Latin America in Brazil[9]
  • 2008: Alphonse Fletcher Fellowship saria[10]
  • 2008: Center for Advanced Behavioral Studies in the Social Sciences, Stanfordeko Unibertsitatea[10]
  • 2015: Ez. 1 Most Inspiring Feminist (Ms. Magazine)[9]
  • 2015: Ebony Magazine aldizkariaren Power 100[11]
  • 2016: Outstanding Scholar Award, Fellows of the American Bar Foundation[12]
  • 2017: Gittler Prize[13]
  • 2020: KU Leuvenen honoris causa doktoretza, Elise Muir eta Gleider Hernandez irakasleen eta Zuzenbide Fakultateko pertsonal akademiko junior eta elkartuaren proposamenez[14][15]

Erreferentziak

aldatu

Bibliografia

aldatu

Kanpo estekak

aldatu
  NODES
Idea 2
idea 2