Nazio Batuetako Estatu kide
Gaur egun Nazio Batuetako estatu kideak 193 dira, horietako bakoitza Nazio Batuen Batzar Nagusiko kide izanik.[2]
Herrialde berriak onartzeko Segurtasun Kontseiluko hamabost kideetatik gutxienez bederatzik aldeko botoa eman behar dute, eta bost kide iraunkorretako bakar bat ere ezin da aurka egon. Ondoren, Batzar Nagusiak onartu behar du, bi hereneko gehiengoarekin.[3]
Jatorrizko kideak
aldatu
NBEa 1945eko urriaren 24an eratu zen ofizialki, NBEko Segurtasun Kontseiluko bost kide iraunkorrek (Txinako Errepublika, Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna (SESB), Ameriketako Estatu Batuak (AEB), Frantzia eta Erresuma Batua) eta beste sinatzaile gehienek Nazio Batuen Gutuna berretsi ondoren.[4] Guztira, 51 jatorrizko kide (edo kide fundatzaile) elkartu ziren urte hartan; horietako 50ek Nazioarteko Antolaketari buruzko Nazio Batuen Konferentziako GUTUNA sinatu zuten 1945eko ekainaren 26an. Polonia ez zen egon konferentzian ordezkatuta eta 1945eko urriaren 15ean sinatu zuen.[5]
Jatorrizko kideen artean, 49k jarraitzen dute, horietako batzuk ordeztu duen estatu baten bitartez; hala, SESB desegin ondoren Errusiako Federazioak hartu zuen bere tokia. Bestalde, jatorrizko beste bi kide, Txekoslovakia eta Jugoslavia, desegin dira, eta desegitearen ondorioz bertan sortu diren estatuak, NBEko eskubide osoko kide gisa onartu dira, baina aurrekoen jarraipenik gabe.
NBE sortu zenean, Txinako lekua Txinako Errepublikak betetzen zuen, baina 2578 ebazpenaren ondorioz, gaur egun Txinako Herri Errepublika betetzen du.
Jatorrizko kide batzuk, geroago independizatu ziren arren, ez ziren subiranoak NBEn sartu zirenean:[6]
- Bielorrusia (orduan Bielorrusiako Errepublika Sozialista Sobietarra) eta Ukraina (orduan Ukrainako Errepublika Sozialista Sobietarra) ziren Sobietar Batasuneko bi errepublika, 1991n independentzia lortu zuten arte.
- India. Garai hartan, Indiaren Partizioa baino lehen, Pakistango eta Bangladeshko gaur egungo lurraldeak ere hartzen zituen bere baitan britainiar agintaldian; harik eta 1947an independentzia osoa lortu arte.
- Filipinak estatu libre elkartua izan zen, 1946. urtean erabateko independentzia lortu arte.
- Zeelanda Berria, garai hartan estatu subiranoa bazen ere, 1947 arte ez zuen lortu beste estatuekin harremanak izateko burujabetza osoa. [7]
Egungo kideak
aldatuOraingo kideak eta onarpenaren datak ondoren daude zerrendatuta. Letra lodiz, jatorrizko kideak izan ziren herrialdeak.[8][9]
Ordena alfabetikoa herrialdearen izen ofizialak zehazten du, eta estatuen ordezkariek Batzar Nagusiaren bilkuretan nola eseri behar duten zehazteko erabiltzen da. Batzar horretan urtero zozketa egiten da estatu kide bat abiapuntutzat hartzeko.[10] Zenbait kidek beren izen ofizial osoak erabiltzen dituzte izendapen ofizialetan, eta, beraz, izen arrunten ordena ez da betetzen.
| Herrialdea | Sarrera-data |
|---|---|
| Afganistan | 1946ko azaroaren 19a |
| Albania | 1955eko abenduaren 14a |
| Alemania | 1973ko irailaren 18a |
| Andorra | 1993ko uztailaren 28a |
| Angola | 1976ko abenduaren 1a |
| Antigua eta Barbuda | 1981eko azaroaren 11 |
| Saudi Arabia | 1945eko urriaren 24a |
| Aljeria | 1962ko urriaren 8a |
| Argentina | 1945eko urriaren 24a |
| Armenia | 1992ko martxoaren 2a |
| Australia | 1945eko azaroaren 1a |
| Austria | 1955eko abenduaren 14a |
| Azerbaijan[11] | 1992ko martxoaren 2a |
| Bahamak | 1973ko irailaren 18a |
| Bangladesh | 1974ko irailaren 17a |
| Barbados | 1966ko abenduaren 9a |
| Bahrain | 1971ko irailaren 21a |
| Bielorrusia[11][12] | 1945eko urriaren 24a |
| Belgika | 1945eko abenduaren 27a |
| Belize | 1981eko irailaren 25a |
| Benin | 1960ko irailaren 20a |
| Bhutan | 1971ko irailaren 21a |
| Bolivia | 1945eko azaroaren 14a |
| Bosnia-Herzegovina | 1992ko maiatzaren 22a |
| Botswana | 1966ko urriaren 17a |
| Brasil | 1945eko urriaren 24a |
| Brunei | 1984ko irailaren 21a |
| Bulgaria | 1955eko abenduaren 14a |
| Burkina Faso | 1960ko irailaren 20a |
| Burundi | 1962ko irailaren 18a |
| Cabo Verde | 1975eko irailaren 16a |
| Kanbodia | 1955eko abenduaren 14a |
| Kamerun | 1960ko irailaren 20a |
| Kanada | 1945eko azaroaren 9a |
| Qatar | 1971ko irailaren 21a |
| Txad | 1960ko irailaren 20a |
| Txile | 1945eko urriaren 24a |
| Txinako Herri Errepublika[13] | 1945eko urriaren 24a |
| Zipre | 1960ko irailaren 20a |
| Kolonbia | 1945eko azaroaren 5a |
| Comoreak | 1975eko azaroaren 12a |
| Kongoko Errepublika | 1960ko irailaren 20a |
| Costa Rica | 1945eko azaroaren 2a |
| Boli Kosta | 1960ko irailaren 20a |
| Kroazia[14] | 1992ko maiatzaren 22a |
| Kuba | 1945eko urriaren 24a |
| Danimarka | 1945eko urriaren 24a |
| Dominikar Errepublika | 1978ko abenduaren 18a |
| Ecuador | 1945eko abenduaren 21a |
| Egipto[15] | 1945eko urriaren 24a |
| El Salvador | 1945eko urriaren 24a |
| Arabiar Emirerri Batuak | 1971ko abenduaren 9a |
| Eritrea | 1993ko maiatzaren 28a |
| Eslovakia | 1993ko urtarrilaren 19a |
| Eslovenia[14] | 1992ko maiatzaren 22a |
| Espainia | 1955eko abenduaren 14a |
| Estatu Batuak | 1945eko urriaren 24a |
| Estonia[11] | 1991ko irailaren 17a |
| Etiopia | 1945eko azaroaren 13a |
| Errusia[11] | 1945eko urriaren 24a |
| Fiji | 1970eko urriaren 13a |
| Filipinak | 1945eko urriaren 24a |
| Finlandia | 1955eko abenduaren 14a |
| Frantzia | 1945eko urriaren 24a |
| Gabon | 1960ko irailaren 20a |
| Gambia | 1965eko irailaren 21a |
| Georgia[11] | 1992ko uztailaren 31 |
| Ghana | 1957ko martxoaren 8a |
| Grenada | 1974ko irailaren 17a |
| Grezia | 1945eko urriaren 25a |
| Guatemala | 1945eko azaroaren 21a |
| Ginea | 1958ko abenduaren 12a |
| Ginea Bissau | 1974ko irailaren 17a |
| Ekuatore Ginea | 1968ko azaroaren 12a |
| Guyana | 1966ko irailaren 20a |
| Haiti | 1945eko urriaren 24a |
| Honduras | 1945eko abenduaren 17a |
| Hungaria | 1955eko abenduaren 14a |
| India | 1945eko urriaren 30a |
| Indonesia | 1950eko irailaren 28a |
| Iran | 1945eko urriaren 24a |
| Irak | 1945eko abenduaren 21a |
| Irlanda | 1955eko abenduaren 14a |
| Islandia | 1946ko azaroaren 19a |
| Marshall Uharteak | 1991ko irailaren 17a |
| Salomon Uharteak | 1978ko irailaren 19a |
| Israel | 1949ko maiatzaren 11 |
| Italia | 1955eko abenduaren 14a |
| Jamaika | 1962ko irailaren 18a |
| Japonia | 1956ko abenduaren 18a |
| Jordania | 1955eko abenduaren 14a |
| Kazakhstan[11] | 1992ko martxoaren 2a |
| Kenya | 1963ko abenduaren 16a |
| Kirgizistan[11] | 1992ko martxoaren 2a |
| Kiribati | 1999ko irailaren 14a |
| Kuwait | 1963ko maiatzaren 14a |
| Lesotho | 1966ko urriaren 17a |
| Letonia[11] | 1991ko irailaren 17a |
| Libano | 1945eko urriaren 24a |
| Libia | 1955eko abenduaren 14a |
| Liberia | 1945eko azaroaren 2a |
| Liechtenstein | 1990eko irailaren 18a |
| Lituania[11] | 1991ko irailaren 17a |
| Luxenburgo | 1945eko urriaren 24a |
| Ipar Mazedoniako Errepublika[14] | 1993ko apirilaren 8a |
| Madagascar | 1960ko irailaren 20a |
| Malaysia | 1957ko irailaren 17a |
| Malawi | 1964ko abenduaren 1a |
| Maldivak | 1965eko irailaren 21a |
| Mali | 1960ko irailaren 28a |
| Malta | 1964ko abenduaren 1a |
| Maroko | 1956ko azaroaren 12a |
| Maurizio | 1968ko apirilaren 24a |
| Mauritania | 1961eko urriaren 27a |
| Mexiko | 1945eko azaroaren 7a |
| Micronesia | 1991ko irailaren 17a |
| Monako | 1993ko maiatzaren 28a |
| Montenegro[14] | 2006ko ekainaren 28a |
| Mongolia | 1961eko urriaren 27a |
| Mozanbike | 1975eko irailaren 16a |
| Myanmar | 1948ko apirilaren 19a |
| Namibia | 1990eko apirilaren 23a |
| Nauru | 1999ko irailaren 14a |
| Nepal | 1955eko abenduaren 14a |
| Nikaragua | 1945eko urriaren 24a |
| Niger | 1960ko irailaren 20a |
| Nigeria | 1960ko urriaren 7a |
| Norvegia | 1945eko azaroaren 27a |
| Zeelanda Berria | 1945eko urriaren 24a |
| Oman | 1971ko urriaren 7a |
| Herbeherak | 1945eko abenduaren 10a |
| Pakistan | 1947ko irailaren 30a |
| Palau | 1994ko abenduaren 15a |
| Panama | 1945eko azaroaren 13a |
| Papua Ginea Berria | 1975eko urriaren 10a |
| Paraguai | 1945eko urriaren 24a |
| Peru | 1945eko urriaren 31 |
| Polonia | 1945eko urriaren 24a |
| Portugal | 1955eko abenduaren 14a |
| Erresuma Batua | 1945eko urriaren 24a |
| Siria[15] | 1945eko urriaren 24a |
| Afrika Erdiko Errepublika | 1960ko irailaren 20a |
| Txekia | 1993ko urtarrilaren 19a |
| Hego Korea | 1991ko irailaren 17a |
| Kongoko Errepublika Demokratikoa | 1960ko irailaren 20a |
| Laos | 1955eko abenduaren 14a |
| Dominikar Errepublika | 1945eko urriaren 24a |
| Moldavia[11] | 1992ko martxoaren 2a |
| Ipar Korea | 1991ko irailaren 17a |
| Tanzania | 1961eko abenduaren 14a |
| Ruanda | 1962ko irailaren 18a |
| Rumania | 1955eko abenduaren 14a |
| Saint Kitts eta Nevis | 1983ko irailaren 23a |
| Samoa | 1976ko abenduaren 15a |
| San Marino | 1992ko martxoaren 2a |
| Saint Lucia | 1979ko irailaren 18a |
| São Tomé eta Príncipe | 1975eko irailaren 16a |
| Saint Vincent eta Grenadinak | 1980ko irailaren 16a |
| Senegal | 1960ko irailaren 28a |
| Serbia[14] | 2000ko azaroaren 1a |
| Seychelles | 1976ko irailaren 21a |
| Sierra Leona | 1961eko irailaren 27a |
| Singapur | 1965eko irailaren 21a |
| Somalia | 1960ko irailaren 20a |
| Sri Lanka | 1955eko abenduaren 14a |
| Hegoafrika | 1945eko azaroaren 7a |
| Sudan | 1956ko azaroaren 12a |
| Hego Sudan | 2011ko uztailaren 14a |
| Suedia | 1946ko azaroaren 19a |
| Suiza | 2002ko irailaren 10a |
| Surinam | 1975eko abenduaren 4a |
| Eswatini | 1968ko irailaren 24a |
| Tailandia | 1946ko abenduaren 16a |
| Tajikistan[11] | 1992ko martxoaren 2a |
| Ekialdeko Timor | 2002ko irailaren 27a |
| Togo | 1960ko irailaren 20a |
| Tonga | 1999ko irailaren 14a |
| Trinidad eta Tobago | 1962ko irailaren 18a |
| Tunisia | 1956ko azaroaren 12a |
| Turkmenistan[11] | 1992ko martxoaren 2a |
| Turkia | 1945eko urriaren 24a |
| Tuvalu | 2000ko irailaren 5a |
| Ukraina[11] | 1945eko urriaren 24a |
| Uganda | 1962ko urriaren 25a |
| Uruguai | 1945eko abenduaren 18a |
| Uzbekistan[11] | 1992ko martxoaren 2a |
| Vanuatu | 1981eko irailaren 15a |
| Venezuela | 1945eko azaroaren 15a |
| Vietnam | 1977ko irailaren 20a |
| Yemen | 1947ko irailaren 30a |
| Djibouti | 1977ko irailaren 20a |
| Zambia | 1964ko abenduaren 1a |
| Zimbawe | 1980ko abuztuaren 25a |
Estatu espainiarrak kandidatura aurkeztu zuen eta ez zen onartua izan Francoren erregimenak faxismoarekin izandako harremanen ondorioz. Azkenan, NBEko Segurtasun Kontseiluak gomendatu ondoren, 1955ean Batzar Nagusiak Espainia eta beste hamabost estatu onartzea erabaki zuen.[16] Segurtasun Kontseiluan Espainiako hautagaitzak aldeko 10 boto lortu zituen, eta Belgikako abstentzioa, León Dagrelle nazien kolaborazionista ez estraditatzeagatik azalduta.
Behatzaileak eta kide ez direnak
aldatuEstatu kideez gain, kide ez diren bi Estatu Behatzaile Iraunkor daude: Egoitza Santua eta Palestinako Estatua.[17]
Halaber, estatu batzuei behatzaile izaera eman zitzaien NBEn eskubide osoko kide gisa onartu aurretik.[18] Estatu kide baten sorrerari behatzen dion estatu baten kasurik berriena Suitza izan zen, 2002an onartu zena.[19]
Europar Batasuneko erakunde bati, Europako Batzordeari, behatzaile-estatutua eman zitzaion 1974an.[20]
Mendebaldeko Sahararen subiranotasunaren estatusa liskarrean dago Marokoren eta Fronte Polisarioaren artean. Lurralde gehiena Marokok kontrolatzen du, gainerakoa (Eremu Liberatua) Saharako Arabiar Errepublika Demokratikoak, Fronte Polisarioak aldarrikatua. Mendebaldeko Sahara "lurralde ez-autonomo" gisa katalogatu du NBEk.[21]
Erreferentziak
aldatu- ↑ The World. Nazio Batuak.
- ↑ What are Member States?. Nazio Batuak.
- ↑ About UN Membership. Nazio Batuak.
- ↑ . History of the United Nations. Nazio Batuak.
- ↑ . Founding Member States. Nazio Batuak.
- ↑ . The World in 1945. Nazio Batuak.
- ↑ . New Zealand Sovereignty: 1857, 1907, 1947, or 1987?. Parlament de Nova Zelanda Agost del 2007.
- ↑ Current Member States. Nazio Batuak.
- ↑ . Blue Book "Permanent Missions to the United Nations No. 300". Nazio Batuak març del 2010.
- ↑ Thailand's name picked to set seating arrangement for General Assembly session. Nazio Batuak 2 d'agost del 2005.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Sobietar Batasuna Nazio Batuen jatorrizko kide izan zen, eta 1941eko abenduaren 24an sartu zen kide gisa. Horrekin sartu ziren Bielorrusia eta Ukraina sobietar errepublika sozialistak. Errusiak ofizialki ordeztu zuen Sobiet Batasuna, 1991ko abenduaren 24an. Sobietar Batasuneko beste estatuak, Bielorrusia eta Ukraina izan ezik, kide izan ziren 1991tik 1992ra bitartean.
- ↑ 1991ko irailaren 19ra arte, Belarus izena zuen (1991-1995) Bielorrusiako Errepublika Sozialista Sobietarrak
- ↑ Taiwan Txinako Errepublika izan zen erakundearen sortzaileetako bat, Txina izenarekin. Hala ere, Batzar Nagusiaren 2.758 ebazpenak kide izaera eman zion Txinari, Txina osoaren izenean.
- ↑ a b c d e Jugoslavia NBEren sortzaileetako bat izan zen, eta 1945eko urriaren 24an sartu zen. 1992an desegin zenean orduan sortu ziren Bosnia-Herzegovina, Kroazia. Ipar Mazedonia, eta Eslovenia; Jugoslaviaren ordez Jugoslaviako Errepublika Federala sartu zen 2000ko otsailaren 1ean; gero 2003ko otsailaren 4an ofizialki aldatu zuen izena Serbia eta Montenegro izen hartzek. 2006ko ekainaren 6an, estatu batasun hori desegitea onartu zen, eta haren ordez Serbia jarri zen. Azkenik, Montenegro ere kide izendatu zuten 2006ko ekainaren 28an.
- ↑ a b Egipto eta Siria Nazio Batuetako jatorrizko kideak izan ziren, 1945eko urriaren 24an onartuak. Bi estatuak Arabiar Errepublika Batua osatuz batu ziren 1958ko urtarrilaren 21ean. Egun horretatik aurrera, kide bakar gisa ordezkatu ziren, 1961eko urriaren 13an Estatuko batasuna desegin zen arte, eta bi herrialdeek kide independenteen izaera berreskuratu zuten NBEn. Egiptok "Arabiar Errepublika Batua" izenari eutsi zion 1971ko irailaren 2ra arte, "Egiptoko Arabiar Errepublika" izena aldatu zutenean.
- ↑ LLEONART AMSÉLEM, ALBERTO JOSÉ. «El ingreso de España en la ONU. Obstáculos e impulsos» Cuadernos de Historia Contemporánea, n.« 17: 115..
- ↑ Gharib, Ali. (2012-12-20). U.N. Adds New Name: "State of Palestine". The Daily Beast.
- ↑ About Permenant Observers. Nazio Batuak.
- ↑ Security Council Recommends Admission of Switzerland as Member of United Nations. Nazio Batuak 24 de juliol del 2002.
- ↑ About the EU at the UN — European Union Delegations. Europa.
- ↑ Non-Self-Governing Territories listed by General Assembly in 2002. Nazio Batuak.
Kanpo estekak
aldatu
Datuak: Q160016