Neil Simon

Neil Simon (New York, AEB, 1927ko uztailaren 4a – ibidem, 2018ko abuztuaren 26a) estatubatuar antzerkigilea izan zen.

Neil Simon
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Marvin Neil Simon
Jaiotza	New York, 1927ko uztailaren 4a
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Bizilekua	Bronx
Heriotza	Manhattan eta New York, 2018ko abuztuaren 26a (91 urte)
Heriotza modua	berezko heriotza: GIBa
Familia
Ezkontidea(k)	ezezaguna  (1953 -  1973) Marsha Mason  (1973ko urriaren 25a -  1983ko uztailaren 7a) Diane Lander (en)  (1987 -  1988) Diane Lander (en)  (1990 -  1998) Elaine Joyce  (1999ko irailaren 11 -  2018ko abuztuaren 26a)
Haurrideak	ikusi Danny Simon
Hezkuntza
Heziketa	New Yorkeko Unibertsitateko Tisch Arte-Eskola DeWitt Clinton High School (en) University of Denver (en)
Hizkuntzak	ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	antzerkigilea, gidoilaria, zinema ekoizlea, kanta-idazlea, libretista eta ekintzailea
Lantokia(k)	Ameriketako Estatu Batuak
Lan nabarmenak	ikusi Brighton Beach Memoirs (en) Biloxi Blues (en) Come Blow Your Horn (en) Lost in Yonkers (en) The Goodbye Girl (en) The Odd Couple (en)
Jasotako sariak	ikusi Tony Award for Best Author  (1965) : The Odd Couple (en) Golden Globe Award for Best Screenplay  (1977) : The Goodbye Girl (en) Laurel Award for Screenwriting Achievement  (1979) Drama Desk Award for Outstanding Play  (1991) Pulitzer Saria Antzerkian  (1991) : Lost in Yonkers (en) Kennedy Center Honors  (1995) Helmerich Saria  (1996) Mark Twain Prize for American Humor  (2006) honorary doctor of the Hofstra University
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	judaismoa

Biografia

Oso egile oparoa izan zen eta arrakasta komertzial handiko komediak eta musikalak osatu zituen. 1991n Pulitzer saria irabazi zuen Lost in Yonkers (1990, Yonkersen galduta) komediarekin.

Hasieran komedia arin barregarrien idazle gisa nabarmendu zen, Come Blow Your Horn (1961, Jo ezazu adarra) bere lehen lanak erakusten duenez. Handik hiru urtera argitaratu zuen Barefoot in the Park (1963, Oinutsik parkean), bere esperientzietan oinarriturik idatzia, eta hurrengo lan ospetsua The Odd Couple (1965, Bikote bitxia) izan zen, zeinetan ikertu baitzuen gai serioagoa, giza harremanena hain zuzen ere. The Gingerbread Lady (1970) obran abeslari ohi baten zahartzaroko arazoak deskribatu zituen, eta hiri handietako bizitzaren eragozpenak agertu zituen The Prisoner of Second Avenue (1971, Bigarren hiribideko presoa) obran. Baina umorea nabarmendu zuen berriro ondorengo antzezlanetan: Plaza Suite (1968, Plaza suitea); California Suite (1976, Kalifornia suitea); eta London Suite (1995, Londres suitea), ekitaldi bakarreko lanak. 1977an Chapter Two (Bigarren atala) komedia-drama argitaratu zuen gertaera autobiografikoetan oinarriturik, eta autobiografikoak dira orobat, Brighton Beach Memoirs (1983, Brighton Beacheko memoriak); Biloxi Blues (1985); Broadway Bound (1986); eta Laughter on the 23rd Floor (1993, Algarak 23. solairuan).

Orain arte aipaturiko lanez gainera, eta komedia musikaletarako idatzitako testuetan, nabarmentzekoak dira Sweet Charity (1966, Karitate gozoa); Promises, Promises (1968, Aginduak, aginduak); eta They're Playing Our Song (1979, Gure kantua jotzen ari dira); eta zinemarako zenbait gidoi ere idatzi zituen. 1990eko hamarraldian bi liburu autobiografiko eman zituen argitara, Rewrites (1996, Berridatziak) eta The Play Goes On (1999, Obra aurrera doa).

Haren azken urteetako lan batzuk: 45 Seconds from Broadway (2001); Rose's Dilemma (2003); eta Oscar and Felix: A New Look at the Odd Couple (2004).

Kanpo estekak

• (Ingelesez) Neil Simon Internet Movie Database-ren webgunean

Erreferentziak

• Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

• Datuak: Q315808
• Multimedia: Neil Simon / Q315808