Sardes
Sardes[1] (antzinako grezieraz: αἱ Σάρδεις; joniar aldaeraz: Σάρδιες; lidieraz: Sfard; antzinako persieraz: 𐎿𐎱𐎼𐎭, Sparda) Asia Txikiko hiria da, gaur egun Turkian dagoena, Tmolos mendiaren maldan kokatuta (gaur egungo Boz Dag mendia), erdi ibai den harana Paktolo (gaur egungo Gediz), Egeon itsasoratzen dena. Lidiako hiriburua izan zen.
| Sardes | |
|---|---|
 | |
| Mota | gune populatu, arkeologia-aztarnategi, antzinako hiri, ondare eta Polis |
| Geografia | |
 | |
| Koordenatuak | 38°29′18″N 28°02′25″E / 38.48833°N 28.04028°E |
| Estatu burujabe |  Turkia |
| Turkiako probintzia | Manisa probintzia |
| Mendizaletasuna | |
Historia
aldatuK.a. VIII. mendean Lidia ezkutuan gelditu zen, Frigia bere bizilagunak boterea hartu zuelako Mermnadako leinua (K.a. 687) zabalkuntzaren aroa hasten da, orduan Sardes hazten hasten da. K.a. 644. urte inguruan Sardesko behe hiria lapurtu egin zuten. Nahiz eta horrelako gertaerak egon, Lidiako hiriburua izaten jarraitu zuen, persiar konkista iritsi zen arte, K.a. 547. urtean. Persiarrei Sardesko izena satrapia (Strapa pertsieraz) osoari eman zioten. Sardesen hasten zen Susara eramaten zuen bidea.
Mazedoniako konkista ondoren K.a. IV. mendean, erreinu seleuzida izan zen. Magnesiako batailaren ondoren, Pergamoko erreinu helenistikoaren zati bat izatera pasa zen, Erromako aliatua. Atalo III.a erregea hiltzerakoan, bere erreinua Errepublika erromatarrari eman zion (K.a. 133), eta horrela Asiako hiriburu bihurtu zen K.a. 129. urtean.
15. urtean Sardes suntsitu zen lurrikara baten ondorioz, Tiberio zegoenean, baina berriz eraiki zuten. Probintzia baten hiriburu ere izan zen Inperioko azken urteetan eta baita Bizantziar Inperioaren hasieran ere.
Erreferentziak
aldatu- ↑ Euskaltzaindia. (2006-1-27). Antzinateko hirien euskarazko izenak. .
Bibliografia
aldatuHanfmann, George M. A.. Sardis from Prehistoric to Roman Times: Results of the Archaeological Exploration of Sardis 1958-1975. Harvard University Press ISBN 0-674-78925-3..
