Zankaluze
Zankaluzea (Himantopus himantopus) recurvirostridae familiako hegazti zangaluzea da[1]. Eurasian eta Afrikan bizi da eta uda aldean izaten da Euskal Herrian.
| Zankaluze | |
|---|---|
| Iraute egoera | |
 Arrisku txikia (IUCN 3.1) | |
| Sailkapen zientifikoa | |
| Klasea | Aves |
| Ordena | Charadriiformes |
| Familia | Recurvirostridae |
| Generoa | Himantopus |
| Espeziea | Himantopus himantopus Linnaeus, 1758 |
| Banaketa mapa | |
 | |
| Datu orokorrak | |
| Masa | 21,8 g 160 g |
| Kumaldiaren tamaina | 0 |
| Eguneko zikloa | eguneko |
| Errute denbora | 25 egun |
Deskribapena
aldatuErraz ezagutzen den hegazti limikola da, hanka gorri oso luzeak baititu (hortik izena) eta moko beltza ere luzea eta zorrotza. Hegaztia bera zuria da eta bizkarra eta hegoak beltzak ditu. Zikoinaren antza duenez hainbat hizkuntzatan "zikoina txiki" esaten zaio, gazteleraz adibidez "Cigüeñuela" da[2]. Neguan burua zuria izaten du eta udan pileoa belztu egiten zaio. 33-36 cm-ko luzera du eta 67-83 cm-ko hego-zabalera[3]. 145-289 gramo artean pisatzen du[4].
Habitata
aldatuSakonera txikiko hezegunetan aurkitzen da, delta, estuario, zingira, gatzaga eta ibai ertzetan. Gizakiak landutako eremutan ere ohikoa da, arroz-soro, piszifaktoria eta araztegietan adibidez[2].
Elikadura
aldatuOrnogabeetaz elikatzen da, intsektu urtarrak bereziki, dipteroen larbak eta koleoptero urtarrak[4]. Uretan edo hostoetan pausa daitezen itxaroten du eta ondoren mokoaren mugimendu azkar batzekin harrapatzen ditu[2].
Ugalketa
aldatuApirila eta abuztaren artean izaten du ugaltzeko sasoia eta kolonia handiak eratzen ditu orduan. Talde izaera honi esker denek hartzen dute parte lurraldearen eta arrautzen defentsan. Zankaluze bikoteak uraren ertzean zulo bat egiten du, landare hondarrekin estali eta bertan lau arrautza jartzen ditu emeak. Arrautza marroiak izaten dira eta orban ilun ugari edukitzen dituzte. 22-25 egun txitatzen pasa ondoren jaiotzen diren txitak beren kabuz elikatzeko gai dira berehala. beste 28-35 egun behar izaten dituzte erabat garatzeko. Gauetan eta eguraldi txarra dagoenean irakasten diete gurasoek hegan egiten[2].
Taxonomia
aldatuCarl von Linneok deskribatu zuen 1758 urtean[5]. Charadrius himantopus izena eman zion [6] baina 1760. urtean Mathurin Jacques Brisson zoologo frantsesak genero propioa sortu zion. Nahiz eta adituen ustez 5-7 azpiespezie izan,[7] hona hemen onarturiko taxonak:
- Himantopus himantopus himantopus edo H. himantopus (Linnaeus, 1758)
- Himantopus himantopus mexicanus, Himantopus mexicanus mexicanus edo H. mexicanus (P.L.S.Müller, 1776)
- Himantopus himantopus melanurus, Himantopus mexicanus melanurus edo H. melanurus (Vieillot, 1817)
- Himantopus himantopus leucocephalus edo H. leucocephalus (Gould, 1837)
- Himantopus himantopus knudseni, Himantopus mexicanus knudseni edo H. knudseni (Stejneger, 1887)
Galeria
aldatu
Erreferentziak
aldatu- ↑ Hayman, Peter; Marchant, John & Prater, Tony. (1986). Shorebirds: an identification guide to the waders of the world. Boston: Houghton Mifflin ISBN 0-395-60237-8..
- ↑ a b c d «Cigüeñuela común» SEO/BirdLife.
- ↑ Svensson, Lars. (2009). Birds of Europe. Princeton University Press, 134 or. ISBN 0691143927..
- ↑ a b «Cigüeñuela común - Himantopus himantopus» www.vertebradosibericos.org (Noiz kontsultatua: 2019-12-02).
- ↑ «World Birds Taxonomic List: Genera and species with citations.» www.zoonomen.net (Noiz kontsultatua: 2019-12-02).
- ↑ Linné, Carl von; Salvius, Lars. (1758). Caroli Linnaei...Systema naturae per regna tria naturae :secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis.. Impensis Direct. Laurentii Salvii, (Noiz kontsultatua: 2019-12-02).
- ↑ BirdLife International (BLI) [2008f]: White-headed Stilt Species Factsheet
Datuak: Q178821
Multimedia: Himantopus himantopus / Q178821
Espezieak: Himantopus himantopus