ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۱٬۰۲۴٬۴۶۶ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

فینچر در سال ۲۰۲۳

دیوید اندرو لئو فینچر فیلم‌ساز آمریکایی است. فیلم‌های او که عموماً در ژانر دلهره‌آور روان‌شناختی ساخته شده‌اند جمعاً ۲٫۱ میلیارد دلار در سراسر جهان فروش کرده و چهل بار نامزد دریافت جوایز اسکار در رشته‌های مختلف شده‌اند، از جمله سه بار نامزدی در رشته جایزه اسکار بهترین کارگردانی. فینچر شخصاً تاکنون چهار بار در جوایز امی ساعات پربیننده، دو بار در جوایز گرمی و یک بار هم در جوایز فیلم بفتا و جوایز گلدن گلوب برنده جایزه شده است. فینچر از سن هشت سالگی به فیلم‌سازی علاقه‌مند شد. در سال ۱۹۸۶ و زمانی که تنها ۲۴ سال سن داشت، شرکت پروپاگاندا فیلمز را تأسیس کرد که در زمینه تولید نماهنگ و سپس آثار سینمایی فعالیت می‌کرد. او نماهنگ‌های متعددی را کارگردانی کرد که از معروف‌ترین آن‌ها می‌توان به «خودت را بیان کن» و «وگ» اشاره کرد که هردو اثر مدونا هستند. فینچر برای ساخت این دو اثر برنده جایزه ام‌تی‌وی برای بهترین کارگردانی موزیک ویدئو شد. او همچنین برای ساخت دو نماهنگ «عشق قدرتمند است» اثر رولینگ استونز در سال ۱۹۹۴ و «کت‌شلوار و کراوات» اثر جاستین تیمبرلیک و جی-زی در سال ۲۰۱۳ موفق شد جایزه گرمی بهترین نماهنگ را به خود اختصاص دهد. فینچر یک بار هم برای ساخت نماهنگ «آه پدر» از مدونا برای این جایزه نامزد شده بود. فینچر کارگردانی در سینما را با ساخت فیلم بیگانه ۳ آغاز کرد. او برای ساخت آثاری همچون هفت، بازی، باشگاه مشت‌زنی، اتاق وحشت و زودیاک مورد توجه منتقدان و تماشاگران قرار گرفت. فینچر برای کارگردانی فیلم مورد عجیب بنجامین باتن برای نخستین‌بار نامزد جایزه اسکار کارگردانی شد.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… جورج برنارد شاو هم جایزۀ نوبل و هم جایزۀ اسکار برنده شده‌بود؟ (در تصویر)
… تخمه‌ژاپنی یا جابانی نه محصول ژاپن، بلکه محصول شهر جابان دماوند است و درواقع تخم نوعی هندوانه است که قابل خوردن نیست؟
… مورچه‌ها هنگامی‌که یک منبع غذایی بزرگ را بیابند آن را با ماده‌ای به نام فرومون علامت‌گذاری می‌کنند که می‌تواند مانند سیستم جی‌پی‌اس دیگر اعضا کلونی را به سمت آن هدایت کند؟
… شاه اسماعیل پس از شکست از عثمانی در چالدران، کوچک‌ترین پسرش را القاص، به معنی انتقام، نام نهاد ولی پس از به حکومت رسیدن پسر دیگرش، تهماسب، القاص به عثمانی پناه برد و بهانه حمله به ایران شد؟
… مطالعات اخیر نشان می‌دهد که در سیصدهزار سال پیش ۹ گونه مختلف انسان در کرهٔ زمین زندگی می‌کردند که همهٔ این گونه‌ها به جز انسان خردمند منقرض شده‌اند؟
… پس از آن که پاپ اجازه نداد هنری هشتم از کاترین آراگون طلاق بگیرد، کلیسای انگلستان رسماً از کلیسای کاتولیک جدا شد و مذهب انگلیکان پدید آمد؟

بیشتر…

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۳۲۹ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۱۶ دی ۱۴۰۳ خورشیدی) ۱٬۰۲۴٬۴۶۶ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

از میان خبرها

سالومه زورابیشویلی

در حالیکه میخائیل کاولاشویلی به عنوان رئیس‌جمهور گرجستان سوگند یادکرد، سالومه زورابیشویلی (در تصویر) رئیس‌جمهوری پیشین این کشور با رد مشروعیت وی، او را مقامی تشریفاتی خواند.
بلغارستان و رومانی به عضویت منطقه شنگن درآمدند.
یک مهاجم در شهر نیواورلئان، با کامیون به میان جمعیت راند و به طرف آنها تیراندازی کرد. کشته‌شدگان این حمله به ۱۵ نفر رسیده است و ده‌ها نفر هم مجروح شده‌اند.
جیمی کارتر ، رئیس‌جمهور سابق ایالات متحده آمریکا در ۱۰۰ سالگی درگذشت.
پرواز شماره ۲۲۱۶ ججو ایر در فرودگاه بین‌المللی موان کره جنوبی سقوط کرد و ۱۷۹ نفر کشته شدند.
پرواز ۸۲۴۳ خطوط هوایی جمهوری آذربایجان در نزدیکی فرودگاه بین‌المللی آکتائو قزاقستان سقوط کرد و ۳۸ نفر کشته شدند.
مانموهان سینگ نخست‌وزیر پیشین هند در ۹۲ سالگی درگذشت.

یادبودها

امروز: یکشنبه، ۵ ژانویه ۲۰۲۵ میلادی برابر ۱۶ دی ۱۴۰۳ هجری خورشیدی و ۴ رجب ۱۴۴۶ هجری قمری (UTC)

رویدادها

۱۹۶۸ - با به قدرت رسیدن الکساندر دوبچک، دوره‌ای از گسترش آزادی‌های سیاسی و اجتماعی موسوم به بهار پراگ در چکسلواکی آغاز شد که تا ۲۰ اوت همان سال و اشغال این کشور به وسیله ارتش سرخ شوروی ادامه داشت.
۲۰۰۵ - اریس بزرگترین سیاره کوتوله در منظومه شمسی کشف شد.

زادروزها

۱۵۹۲ - زادروز شاه جهان پنجمین امپراتور سلسله گورکانیان هند
۱۸۴۶ - زادروز رودولف کریستف یوکن فیلسوف آلمانی، برنده جایزه ادبیات نوبل ۱۹۰۸
۱۸۷۶ - زادروز کنراد آدناور نخستین صدراعظم جمهوری فدرال آلمان
۱۹۳۲ - زادروز اومبرتو اکو نشانه‌شناس، فیلسوف ، منتقد ادبی و رمان‌نویس ایتالیایی
۱۹۳۸ - زادروز خوآن کارلوس اول اسپانیا پادشاه سابق اسپانیا
۱۹۴۱ - زادروز هایائو میازاکی کارگردان و تهیه‌کنندهٔ ژاپنی فیلم‌های پویانمایی، طراح، گرافیست و فیلمنامه‌نویس

درگذشت‌ها

۱۵۳۱ - درگذشت بابر مؤسس سلسله گورکانیان هند و امپراتوری مغولی هند
۱۵۸۹ - درگذشت کاترین مدیچی ملکه فرانسه
۱۷۶۲ - درگذشت الیزابت روسیه امپراتریس روسیه از ۱۷۴۱ تا زمان مرگ
۱۹۳۳ - درگذشت جان کالوین کولیج سی‌امین رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا
۱۹۷۰ - درگذشت ماکس برن (در تصویر) فیزیکدان و ریاضیدان آلمانی، برنده جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۵۴
۲۰۱۴ - درگذشت اوزه‌بیو فوتبالیست اهل پرتغال

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای ژانویه – یادبودهای بیشتر…