ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۱٬۰۲۴٬۲۰۹ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

فینچر در سال ۲۰۲۳

دیوید اندرو لئو فینچر فیلم‌ساز آمریکایی است. فیلم‌های او که عموماً در ژانر دلهره‌آور روان‌شناختی ساخته شده‌اند جمعاً ۲٫۱ میلیارد دلار در سراسر جهان فروش کرده و چهل بار نامزد دریافت جوایز اسکار در رشته‌های مختلف شده‌اند، از جمله سه بار نامزدی در رشته جایزه اسکار بهترین کارگردانی. فینچر شخصاً تاکنون چهار بار در جوایز امی ساعات پربیننده، دو بار در جوایز گرمی و یک بار هم در جوایز فیلم بفتا و جوایز گلدن گلوب برنده جایزه شده است. فینچر از سن هشت سالگی به فیلم‌سازی علاقه‌مند شد. در سال ۱۹۸۶ و زمانی که تنها ۲۴ سال سن داشت، شرکت پروپاگاندا فیلمز را تأسیس کرد که در زمینه تولید نماهنگ و سپس آثار سینمایی فعالیت می‌کرد. او نماهنگ‌های متعددی را کارگردانی کرد که از معروف‌ترین آن‌ها می‌توان به «خودت را بیان کن» و «وگ» اشاره کرد که هردو اثر مدونا هستند. فینچر برای ساخت این دو اثر برنده جایزه ام‌تی‌وی برای بهترین کارگردانی موزیک ویدئو شد. او همچنین برای ساخت دو نماهنگ «عشق قدرتمند است» اثر رولینگ استونز در سال ۱۹۹۴ و «کت‌شلوار و کراوات» اثر جاستین تیمبرلیک و جی-زی در سال ۲۰۱۳ موفق شد جایزه گرمی بهترین نماهنگ را به خود اختصاص دهد. فینچر یک بار هم برای ساخت نماهنگ «آه پدر» از مدونا برای این جایزه نامزد شده بود. فینچر کارگردانی در سینما را با ساخت فیلم بیگانه ۳ آغاز کرد. او برای ساخت آثاری همچون هفت، بازی، باشگاه مشت‌زنی، اتاق وحشت و زودیاک مورد توجه منتقدان و تماشاگران قرار گرفت. فینچر برای کارگردانی فیلم مورد عجیب بنجامین باتن برای نخستین‌بار نامزد جایزه اسکار کارگردانی شد.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… مورچه‌ها هنگامی‌که یک منبع غذایی بزرگ را بیابند آن را با ماده‌ای به نام فرومون علامت‌گذاری می‌کنند که می‌تواند مانند سیستم جی‌پی‌اس دیگر اعضا کلونی را به سمت آن هدایت کند؟ (در تصویر)
… جورج برنارد شاو هم جایزۀ نوبل و هم جایزۀ اسکار برنده شده‌بود؟
… تخمه‌ژاپنی یا جابانی نه محصول ژاپن، بلکه محصول شهر جابان دماوند است و درواقع تخم نوعی هندوانه است که قابل خوردن نیست؟
… شاه اسماعیل پس از شکست از عثمانی در چالدران، کوچک‌ترین پسرش را القاص، به معنی انتقام، نام نهاد ولی پس از به حکومت رسیدن پسر دیگرش، تهماسب، القاص به عثمانی پناه برد و بهانه حمله به ایران شد؟
… مطالعات اخیر نشان می‌دهد که در سیصدهزار سال پیش ۹ گونه مختلف انسان در کرهٔ زمین زندگی می‌کردند که همهٔ این گونه‌ها به جز انسان خردمند منقرض شده‌اند؟
… پس از آن که پاپ اجازه نداد هنری هشتم از کاترین آراگون طلاق بگیرد، کلیسای انگلستان رسماً از کلیسای کاتولیک جدا شد و مذهب انگلیکان پدید آمد؟

بیشتر…

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۳۲۹ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۱۴ دی ۱۴۰۳ خورشیدی) ۱٬۰۲۴٬۲۰۹ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

از میان خبرها

جیمی کارتر

یک مهاجم در شهر نیواورلئان، با کامیون به میان جمعیت راند و به طرف آنها تیراندازی کرد. کشته‌شدگان این حمله به ۱۵ نفر رسیده است و ده‌ها نفر هم مجروح شده‌اند.
جیمی کارتر (در تصویر)، رئیس‌جمهور سابق ایالات متحده آمریکا در ۱۰۰ سالگی درگذشت.
پرواز شماره ۲۲۱۶ ججو ایر در فرودگاه بین‌المللی موان کره جنوبی سقوط کرد و ۱۷۹ نفر کشته شدند.
هان دوک سو، رئیس‌جمهور کفیل و نخست‌وزیر کره جنوبی، توسط مجلس ملی استیضاح شد.
مانموهان سینگ نخست‌وزیر پیشین هند در ۹۲ سالگی درگذشت.
پرواز ۸۲۴۳ خطوط هوایی جمهوری آذربایجان در نزدیکی فرودگاه بین‌المللی آکتائو قزاقستان سقوط کرد و ۳۸ نفر کشته شدند.

یادبودها

امروز: جمعه، ۳ ژانویه ۲۰۲۵ میلادی برابر ۱۴ دی ۱۴۰۳ هجری خورشیدی و ۲ رجب ۱۴۴۶ هجری قمری (UTC)

رویدادها

۱۵۲۱ - پاپ لئوی دهم، مارتین لوتر را تکفیر و از کلیسای کاتولیک رم طرد کرد.
۱۷۴۹ - ایالت ورمونت از ایالت نیویورک مستقل شد.
۱۹۵۸ - ده کشاورز انگلیسی مستعمره نشین کارائیب، کمپانی هند غربی را تأسیس کردند.
۱۹۹۰ - ژنرال مانوئل نوریگا از رهبری پاناما خلع شد.

زادروزها

۱۸۸۳ - زادروز کلمنت اتلی نخست‌وزیر بریتانیا
۱۸۹۲ - زادروز جان رونالد روئل تالکین، نویسنده و زبان‌شناس بریتانیایی، خالق آثاری چون هابیت و ارباب حلقه‌ها
۱۹۰۱ - زادروز نگو دین دیم نخستین رئیس‌جمهور ویتنام جنوبی
۱۹۲۹ - زادروز سرجیو لئونه کارگردان ایتالیایی
۱۹۵۶ - زادروز مل گیبسون بازیگر، کارگردان و تهیه‌کنندهٔ استرالیایی-آمریکایی، برندهٔ جایزه اسکار
۱۹۶۹ - زادروز مایکل شوماخر رانندهٔ آلمانی مسابقات فرمول یک

درگذشت‌ها

۲۵۴ (قمری) - درگذشت علی النقی معروف به هادی امام دهم شیعیان.
۱۳۷۳ - کشته شدن منصور ستاری از فرماندهان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران
۱۳۲۲ - درگذشت فیلیپ پنجم پادشاه فرانسه از سال ۱۳۱۶ تا زمان مرگ
۱۹۲۳ - درگذشت یاروسلاو هاشک نویسنده و طنزپرداز چک
۱۹۳۳ - درگذشت ویلهلم کونو سیاستمدار آلمانی ،صدر اعظم این کشور از سال ۱۹۲۲ تا ۱۹۲۳
۱۹۵۶ - درگذشت یوزف ویرت سیاستمدار آلمانی ،صدراعظم این کشور از سال ۱۹۲۱ تا ۱۹۲۲
۱۹۶۷ - درگذشت جک رابی عامل ترور لی هاروی (عامل ترورجان اف. کندی رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا)
۲۰۰۹ - درگذشت پت هینگل بازیگر آمریکایی

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای ژانویه – یادبودهای بیشتر…