ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۱٬۰۲۰٬۶۰۹ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

کوری در حدود سال ۱۹۲۰

ماری سالومئا اسکودوفسکا کوری، فیزیک‌دان و شیمی‌دان لهستانی با تابعیت فرانسوی بود. او از پیشگامان پژوهش در زمینهٔ واپاشی هسته‌ای بود. خانوادهٔ کوری در مجموع پنج جایزهٔ نوبل دریافت کرد و خود او نخستین زن در جهان است که به جایزهٔ نوبل دست یافت. ماری کوری تنها زن و اولین کسی است که دو بار جایزهٔ نوبل گرفت و تنها کسی است موفق به دریافت جایزهٔ نوبل در دو زمینهٔ علمی متفاوت شد. او همچنین نخستین زنی بود که اجازه یافت در دانشگاه پاریس تدریس کند. کوری در ورشو در پادشاهی لهستان به دنیا آمد، در دورانی که پادشاهی لهستان بخشی از امپراتوری روسیه بود. او در دانشگاه فلایینگ که به‌طور پنهانی در ورشو دایر بود، تحصیل کرد و در سال ۱۸۹۱ و در ۲۴ سالگی به همراه خواهر بزرگ‌ترش برونیسواوا، برای تحصیل به پاریس رفت و پس از دریافت مدرک آموزش عالی، کار خود را بر روی پژوهش متمرکز کرد. در سال ۱۸۹۵ او با پیر کوری ازدواج کرد و نام خانوادگی شوهرش را برگزید. گسترش نظریهٔ پرتوزایی و ترویج آن، توسعه تکنیک‌های خالص‌سازی ایزوتوپ‌های پرتوزا و شناسایی دو عنصر به‌نام‌های پولونیوم و رادیوم از جمله دستاوردهای اصلی کوری به‌شمار می‌روند. تحت نظارت او نخستین مطالعات علمی بر روی درمان تومورهای سرطانی با استفاده از ایزوتوپ‌های پرتوزا صورت گرفت. همچنین کوری در طول جنگ جهانی اول، پرتونگاری قابل حمل را توسعه داد تا با کمک آن امکان تصویربرداری پرتو ایکس در بیمارستان‌های صحرایی فراهم شود. کوری، بنیان‌گذار مؤسسه‌های کوری در پاریس و ورشو است. امروزه این مراکز نقش مهمی در تحقیقات پزشکی دارند. لهستان در جریان سال جهانی شیمی در سال ۲۰۱۱، این سال را سال ماری کوری اعلام کرد.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… جنگ ایران و عراق (به مدت ۸ سال) طولانی‌ترین جنگ سده بیستم میلادی بود؟ (در تصویر)
… پروژهٔ منهتن (پروژهٔ ساخت بمب اتم) با امضا و تائید آلبرت اینشتین شروع شد، اما با این وجود سازمان اف‌بی‌آی به دلایل امنیتی به وی اجازهٔ مشارکت در این پروژه را نداد؟
… کمبوجیه دوم پسر کورش، مصر را فتح کرد و به حکمرانی سه هزار ساله فراعنه پایان داد؟
… نبرد نرماندی بزرگترین عملیات آبی خاکی تاریخ محسوب می‌شود؟
… رمز ژنتیکی مربوط به رفتارِ تعلّقی (دوستانه) در انسان و بونوبو (شامپانزهٔ کوتوله) مشترک است؟ این کد ژنتیکی در شامپانزه معمولی نیست؟
… بتهوون بهترین آثارش را در دورانی که کم‌شنوا و در نهایت ناشنوا بود خلق کرد و بیشترین ساختارشکنی‌هایش مربوط به این دوران است؟
… گروهی از ماساگت‌ها که از اقوام ایرانی‌تبار و از تیرهٔ سکایی در آسیای میانه بودند به جنوب شرقی ایران کوچیدند و این سرزمین را به نام خود سکستان یا سیستان کنونی خواندند؟

بیشتر…

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۳۲۹ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۸ آذر ۱۴۰۳ خورشیدی) ۱٬۰۲۰٬۶۰۹ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت