ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۱٬۰۲۴٬۹۴۱ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

پوستر تبلیغاتی
«می‌توانیم انجامش دهیم!»

«می‌توانیم انجامش دهیم!» پوستری تبلیغاتی است که در سال ۱۹۴۳ میلادی، در خلال جنگ جهانی دوم، توسط جی. هاوارد میلر برای وستینگهاوس الکتریک طراحی شد، تا برای تقویت روحیهٔ نیروی کار در ایالات متحده الهام‌بخش باشد. این پوستر در دورهٔ جنگ جهانی دوم مورد توجه قرار نگرفت. در اوایل دههٔ ۱۹۸۰ این تصویر دوباره کشف و به شکل‌های گوناگون تکثیر شد؛ اگر چه اغلب آن را «ما می‌توانیم انجامش دهیم!» می‌خواندند، اما با نام «رزی پرچ‌کن» هم شناخته می‌شد که شخصیتی نمادین از زنی قوی بود که در صنایع نظامی کار می‌کرد. از پوستر «ما می‌توانیم انجامش دهیم!» در ترویج فمینیسم و دیگر موضوعات سیاسی اوایل دههٔ ۱۹۸۰ نیز استفاده می‌شد. در سال ۱۹۹۴ این پوستر روی جلد مجله اسمیتسونیان قرار گرفت و در سال ۱۹۹۹ از آن به عنوان تمبر کلاس یک در ایالات متحده استفاده شد. در کمپین‌های انتخاباتی سال ۲۰۰۸ چند تن از نامزدها از این تصویر بهره جستند و در سال ۲۰۱۰ یک هنرمند از آن برای گرامیداشت رسیدن نخستین زن به مقام نخست‌وزیری استرالیا استفاده کرد. این پوستر یکی از ده تصویری است، که بیش از دیگر تصاویر از دفتر ملی بایگانی و مدارک آمریکا درخواست شده است. پس از کشف مجدد تصویر، بیشتر بینندگان فرض کرده‌اند که این پوستر فراخوانی برای جذب زنان به تلاش‌های مرتبط با جنگ بوده است؛ این در حالی است که این پوستر در زمان جنگ فقط در تبلیغات داخلی وستینگهاوس، آن هم تنها در فوریه ۱۹۴۳، به کار رفته بود و کاربردش هم نه برای آگهی استخدام زنان بلکه برای تشویق کارگران زنِ موجود به سخت‌تر کار کردن بود. فمینیست‌ها و دیگران رفتار الهام‌بخش و پیام ظاهری پوستر را به نفع خود مصادره کرده‌اند و این تصویر را به شکل‌های مختلف بازسازی کرده‌اند.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

چین در طول شش سال بیش از ۹۰۰ بار به آمریکا در مورد حمایت از تایوان اخطار داد و هر بار می‌گفت این آخرین اخطار ماست؟
در سال ۱۳۴۲ حزب فرضی در کرمانشاه توسط نشریه توفیق به نام حزب خران ایجاد شد که مردان عضو حزب را «نره‌خر»، زنان را «ماچه‌خر» و نوجوانان را «کره خر» می‌نامیدند؟
طراحی آرامگاه حافظ (در تصویر) و موزهٔ ایران باستان توسط آندره گدار معمار و باستان‌شناس فرانسوی و بنیان‌گذار پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران انجام شد؟
عدنان خاشقجی دلال اسلحه و میلیاردر معروف عربستانی، عموی جمال خاشقجی روزنامه‌نگار مقتول و داماد پری زنگنه خوانندۀ ایرانی بود؟

بیشتر…

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۳۲۹ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۲۱ دی ۱۴۰۳ خورشیدی) ۱٬۰۲۴٬۹۴۱ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

از میان خبرها

جوزف عون

آتش‌سوزی‌های جنگلی در جنوب کالیفرنیا، دست‌کم ۱۰ کشته و موجب تخلیه اجباری ۱۸۰۰۰۰ نفر شده‌است.
جوزف عون (در تصویر) پس از دو سال بحران به عنوان رئیس‌جمهور لبنان انتخاب شد.
جاستین ترودو استعفای خود را از سمت نخست‌وزیری کانادا اعلام کرد.
در حالی که میخائیل کاولاشویلی به‌عنوان رئیس‌جمهور گرجستان سوگند یاد کرد، سالومه زورابیشویلی رئیس‌جمهوری پیشین این کشور قصد دارد در بحبوحه بحران قانون اساسی در سمت خود باقی بماند.
بلغارستان و رومانی به عضویت منطقه شنگن درآمدند.
یک مهاجم در شهر نیواورلئان، با کامیون به میان جمعیت راند و به طرف آنها تیراندازی کرد. کشته‌شدگان این حمله به ۱۵ نفر رسیده است و ده‌ها نفر هم مجروح شده‌اند.

یادبودها

امروز: جمعه، ۱۰ ژانویه ۲۰۲۵ میلادی برابر ۲۱ دی ۱۴۰۳ هجری خورشیدی و ۹ رجب ۱۴۴۶ هجری قمری (UTC)

رویدادها

۱۸۶۳ - متروی لندن قدیمی‌ترین شبکه حمل و نقل زیرزمینی جهان آغاز به کار کرد.
۱۹۲۹ - نخستین بخش از رشته ماجراهای تن‌تن و میلو نوشته هرژه نویسنده بلژیکی منتشر شد.
۱۹۹۰ - نخستین پرواز هواپیمای مسافربری بوئینگ ام‌دی-۱۱ محصول شرکت مک‌دانل داگلاس انجام شد.

زادروزها

۱۷۶۹ - زادروز میشل نی سرباز و ژنرالی فرانسوی، فرماندهٔ نظامی در جنگ‌های انقلاب فرانسه و جنگ‌های ناپلئونی
۱۸۸۳ - زادروز آلکسیی نیکولایویچ تولستوی، شاعر و رمان‌نویس روس
۱۹۳۶ - زادروز رابرت وودرو ویلسون ستاره‌شناس آمریکایی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۷۸
۱۹۳۸ - زادروز دانلد کنوت دانشمند علوم رایانه اهل آمریکا
۱۹۴۵ - زادروز راد استیوارت خواننده و ترانه‌سرای راک اسکاتلندی-انگلیسی
۱۹۷۴ - زادروز هریتک روشن بازیگر مشهور هندی

درگذشت‌ها

۶۸۱ - درگذشت آگاتو از پاپ‌های کلیسای کاتولیک رم
۱۷۷۸ - درگذشت کارل لینه گیاه‌شناس و پزشک سوئدی، پایه‌گذار نظام امروزی طبقه‌بندی گیاهان و جانوران
۱۸۶۲ - درگذشت ساموئل کلت صنعتگر و مخترع آمریکایی، بنیان‌گذار شرکت اسلحه‌سازی کلت
۱۹۵۱ - درگذشت سینکلر لوئیس رمان نویس، داستان‌نویس و نمایش نامه نویس آمریکایی، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۳۰
۱۹۵۷ - درگذشت گابریلا میسترال (درتصویر) شاعر، آموزگار، دیپلمات و فمینیست شیلیایی، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۴۵
۱۹۷۱ - درگذشت کوکو شانل طراح مد فرانسوی
۱۹۸۶ - درگذشت یاروسلاو سایفرت روزنامه‌نگار و شاعر اهل کشور جمهوری چک، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۸۴

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای ژانویه – یادبودهای بیشتر…