حواریون

برای حواریون در بهائیت، حواریون بهاءالله را ببینید.

حَواریون (جمع حَـواری به معنی یارِ برگزیده) (به انگلیسی: Apostle) عنوان دوازده تن از یاران و شاگردان ویژهٔ عیسی مسیح است. واژهٔ اپاسل (Apostle) از آپوستولوی یونانی گرفته شده که به معنی «رسولان» می‌باشد و به همین علت از اصطلاح «رسولان» نیز برای حواریون استفاده می‌شود.

چهار رسول، نام یک دولوحی به‌سال ۱۵۲۶ میلادی است که توسط آلبرشت دورر، نقاش و حکاک برجستهٔ آلمانی خلق شد. او در این اثر، ۴ تن از حواریون عیسی به اسامی یوحنا، پطرس، مرقس و پولس را در دو قاب به‌تصویر کشیده‌است.

تمام ۱۲ حواری در ابتدا تابع دین یهودیت و همگی (همچون خود عیسی‌مسیح) اصالتاً یهودی‌زاده (یهودی‌نژاد) بودند. ایشان پس از ایمان به عیسی‌مسیح، جزو مسیحیان یهودی‌نژاد به شمار می‌آمدند، چرا که از نژاد یهود بودند، اما به عیسی‌مسیح ایمان آورده بودند و به این ترتیب دیانت ایشان از یهودیت به مسیحیت تغییر می‌یافت. علت تأکید بر این موضوع این است که "یهودی" بودن را می‌توان از دو دیدگاه تعریف کرد: «نژاد» و «دیانت».

تفاوت تعریف «حواری (Apostle) » با «رسول/شاگرد (Diciple)»:

عنوان "حواریون" فقط به ۱۲ تن از شاگردان یا رسولان یا یاران خاص عیسی‌مسیح اطلاق می‌شود، که در ادامه اسامی ایشان ذکر شده‌ است. اما برعکس آن صادق نیست، به این معنا که تمامی شاگردان یا رسولان عیسی‌مسیح، حواری عیسی‌مسیح نیستند؛ برای مثال برنابا رسول، پولس رسول، مرقس رسول، لوقا رسول، یعقوب رسول (برادرخواندۀ عیسی‌مسیح) و سایر رسولان نام برده شده در کتاب مقدس مسیحی، همگی جزو شاگردان یا رسولان عیسی‌مسیح هستند، اما جزو حواریون شمرده نمی‌شوند. متیاس تنها حواری عیسی‌مسیح است، که پس از تصلیب و رستاخیز عیسی‌مسیح، توسط سایر حواریون انتخاب شد.

اسامی حواریون

درکتاب مقدس مسیحی (انجیل متی باب ۱۰ - انجیل لوقا باب ۶ - انجیل مرقس باب ۳) نام‌های حواریون مسیح چنین ذکر شده‌است:

۱. شمعون پطرس

۲. اندریاس (برادر شمعون پطرس)

۳. یعقوب پسر زبدی

۴. یوحنا (برادر یعقوب پسر زبدی)

۵. فیلیپ

۶. برتولما (طبق سنت مسیحی وهمچنین نظر اکثریت مورّخان، احتمالاً همان "ناتانائیل" مذکور در انجیل یوحنا می‌باشد)

۷. توما

۸. متی (طبق سنت مسیحی، متی همان شخص نام برده شده با نام "لاوی" در انجیل مرقس و انجیل لوقا می‌باشد)

۹. یعقوب پسر حلفا

۱۰. لبی معروف به یهودا تادئوس

۱۱. شمعون قانوی یا شمعون غیور

۱۲. الف- یهودا اسخریوطی (که در نهایت به عیسی مسیح خیانت کرد)

۱۲. ب- متیاس (توسط سایر حواریون انتخاب شد به جای یهودا اسخریوطی که به عیسی‌ خیانت و سپس خودکشی کرد)

حواریون مسئولیت ابلاغ بشارت عیسی را به دیگر اقوام بنی‌اسرائیل پذیرفتند و مسیح بودن عیسی و بر حق بودن وی را تصدیق کردند. پس از به صلیب کشیده شدن عیسی‌مسیح و برخاستن او از مردگان در روز سوم و عروج او به آسمان، حواریون بر طبق دستور عیسی‌مسیح، به سوی تمامی اقوام (شامل یهودیان/ قوم بنی‌اسرائیل و سایر اقوام/غیریهودیان) در نقاط مختلف زمین پراکنده شده و به ابلاغ پیام انجیل پرداختند. بر اساس متن «انجیل»، یهودا اسخریوطی که در ابتدا جزو دوازده حواریون به شمار می‌رفت، خیانت کرده و عیسی‌مسیح را به سربازان رومی تسلیم نمود. او از این عمل خود پشیمان شد و خود را حلق‌آویز کرد و جسد بی‌جان وی در مزرعه‌ای افتاد که بعداً به نام "مزرعۀ خون" شناخته می‌شد. بعدها «متیاس» به جای وی به عنوان دوازدهمین حواری انتخاب شد.

ریشه‌شناسی نام

گویند که در زبان نبطی کلمهٔ «حواریون» به‌معنای «شویندگان، غسالون» است، و یاران عیسی را بدان جهت حواری خوانند که به غسل و نظافت لباس و جامه اهمیت زیادی قائل بوده‌اند و جامهٔ سپید می‌پوشیدند. فرضیه دیگر برای عنوان حواری، طهارت و پاکیزگی زندگی درونی و معنوی‌ آن‌ها است.

شام اخر داوینچی. از چپ به راست: بارتولومئو، یعقوب پسر حلفا، اندریاس، یهودا اسخریوطی، پطرس، یوحنا .عیسی، توما، یعقوب پسر زبدی، فیلیپ، متی، تادئوس و شمعون قانوی.

سرگذشت حواریون

پطرس

در زمان حاکمیت نرون، به دست رومیان مصلوب شد. طبق تاریخ کلیسای کاتولیک، پیکر پطرس، پس از به صلیب کشیده شده شدن در شهر رُم (پایتخت روم) در همین شهر دفن شد که بعدها کلیسای کاتولیک سن پیترو (سن پیترو = قدیس پطرس) واقع در واتیکان، در همان مکان بنا شده است. طبق سنت مسیحی، انجیل مرقس، توسط مرقس، که شاگرد پطرس بود، به روایت پطرس نگاشته شده است.

بارتولومئو (برتولما) - ناتانائیل

طبق روایاتی که صحّت آن‌ها قطعی نیست، باتولومئو در شهر Zgërdhesh واقع در کشور آلبانی امروزی دستگیر شده و برای اعدام، پوست او را از بدنش جدا کردند و به شکل وارونه به صلیب کشیدند، چرا که برادر پادشاه آن منطقه به نام پُلیمیوس، توسط او به عیسی‌مسیح ایمان آورده بود.

یعقوب پسر حلفا

بر اساس نقل مورخ یهودی یوسفوس کمی قبل از سقوط اورشلیم توسط رومیان، در حدود سال‌های ۶۲ تا ۶۹ میلادی حنانیا که کاهن اعظم بود به همراه فریسیان و کاتبان از یعقوب خواستند تا در یکی از سالن‌های اجتماعات معبد نبوت مسیح را انکار کند، اما یعقوب نپذیرفت. او را در سن نود و شش سالگی از بالای برج معبد اورشلیم به پایین پرتاب کردند. آنان در حالی که او برای ایشان طلب بخشش می‌کرد با چوب بر سرش کوبیدند تا جان سپرد، سپس جسدش را با اره تکه تکه کردند. او به عبادت و زهد و تقوی در میان یهودیان شهره بود.

اندریاس

به دست رومیان به صلیب کشیده شد.

یهودا اسخریوطی

بعد از لو دادن عیسی‌مسیح، یهودا اسخریوطی نزد کاهنان یهود رفت و گفت سکه‌ها را به آن‌ها پس می‌دهد ولی مسیح را آزاد کنید اما روحانیون یهودی قبول نکردند. سپس یهودا خود را حلق‌آویز کرده، جان سپرد و بعد جسد در حال تجزیۀ او، بر زمین افتاده، متلاشی شد.

یوحنا

به جزیره پاتموس تبعید شد و تا آخر عمر آنجا ماند و امروز در سلوج ترکیه آرامگاهی برای او بنا کردند. طبق سنت مسیحی، یوحنا یکی از اناجیل اربعۀ مقدس مسیحیان، یعنی انجیل یوحنا را نگاشت.

توما

برخی می‌گویند او به هند مسافرت کرد و در آنجا درگذشت و هم اکنون مقبره‌ای منسوب به او در آنجا وجود دارد.

یعقوب پسر زبدی

در سال ۴۴ میلادی به دستور هرود اگریبا نوه هرود بزرگ گردن زده شد.

فلیپ

به صلیب کشیده شد.

متی

تحت تعقیب بود و در حدود ۳۴ میلادی در حبشه درگذشت. طبق سنت مسیحی، متی یکی از اناجیل اربعۀ مقدس مسیحیان، یعنی انجیل متی را نگاشت.

تادئوس

بنا بر منابعی که صحّت آن‌ها قطعی نیست، او به سرزمین ایران مهاجرت کرد در ارومیه درگذشت. آرامگاهی منسوب به او در قره‌کلیسا وجود دارد.

شمعون قانوی

برخی از مورخان مدعی هستند او در ارمنستان یا ایران فوت کرده و برخی دیگر معتقدند او در جزیره بریتانیا درگذشته است.

جستارهای وابسته

• عیسی
• مسیحیت
• شام آخر

منابع

• اگور، کریستف (۱۹۴۵). مسیح. موریخ: هاروارد.
• خلج، اهورا (۱۴۰۰). مسیحیت (مقاله). تهران: دارا.
• سایمون، ارال (۱۹۸۳). بعد از مسیح. لندن: کمبریج.
• المدهش، ابوالفرج‌بن الجوزی
• کتاب مقدس

نگارخانه

• 
• 
• 
• 
• 
•