خشخاش تریاک
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
خشخاش یا به فارسی دری کوکنار (نام علمی: Papaver somniferum)[۲] معمولاً به عنوان خشخاش تریاک[۳] یا خشخاش دانه نان شناخته می‌شود،[۴] نام یک گونه‌ای از گیاه است که هم تریاک و هم دانه خشخاش از آن مشتق می‌شود و هم از گیاهان زینتی ارزشمند است که در باغ‌ها می‌روید. محدوده بومی آن احتمالاً شرق مدیترانه بوده، و در خیلی نقاط به صورت خودرُو (وحشی، رام نشده) می‌روییده اما اکنون با معرفی و کشت باستانی پوشیده شده است و در بسیاری از نقاط اروپا و آسیا، رام (طبیعی) شده است. این خشخاش به عنوان یک محصول کشاورزی در مقیاس وسیع و برای یکی از سه هدف اصلی کشت می‌شود. اولین مورد تولید دانه‌هایی است که توسط انسان خورده می‌شود که معمولاً به عنوان دانه خشخاش شناخته می‌شود. دوم تولید تریاک برای استفاده عمدتاً در صنعت داروسازی است.[۵] سومین مورد، تولید سایر آلکالوئیدها، عمدتاً thebaine و oripavine است که توسط صنعت داروسازی به داروهایی مانند هیدروکودون و اکسی کدون پردازش می‌شوند.[۵] هر یک از این اهداف دارای نژادهای خاصی هستند که هدف آنها یکی از این مشاغل است و تلاش‌های اصلاحی (از جمله بیوتکنولوژی) به‌طور مداوم در حال انجام است.[۵][۶][۷]
| خشخاش | |
|---|---|
| |
| Papaver somniferum | |
| رده‌بندی علمی | |
| فرمانرو: | گیاه |
| دسته: | گیاهان گلدار |
| رده: | دولپه‌ای‌ها |
| راسته: | آلاله‌سانان |
| تیره: | شقایقیان |
| سرده: | خشخاش (سرده) |
| گونه: | P. somniferum |
| نام دوبخشی | |
| Papaver somniferum | |
گیاه خشخاش از تیر تا مرداد گل می‌دهد. بخش‌های مختلف خشخاش به ویژه شیرهٔ خشک‌شدهٔ کاس‌برگ آن که به تریاک معروف است خاصیت آرام‌بخش، ضد درد و ضد اسهال دارد.
از این گونه آلکالوئیدهایی استخراج می‌شود که مصارف دارویی و صنعتی بسیاری دارد از جمله مورفین، تبایین، کدیین، نارسیین و چند آلکالویید مهم دیگر. همچنین این گونه واریته و کولتیوارهای زیاد و گوناگونی نیز دارد. پس از رسیدن میوه که به صورت کپسول است با خراشیدن آن شیرآبه سفیدرنگی به دست می‌آید که با خشک کردن آن (آب آن گرفته شود) ماده‌ای قهوه‌ای رنگ به نام تریاک حاصل می‌شود.
تاریخچه
ویرایشاستفاده از روغن خشخاش به دوران کهن بازمی‌گردد. گیاه خشخاش در حدود ۳۴۰۰ سال پیش از میلاد در بین‌النهرین کشت می‌شده است.[۸] تصاویر روغن خشخاش در آثار باقی‌مانده از سومریان یافت شده‌اند. سومریان خشخاش را گیاه شادی (Hul Gil) می‌نامیدند.[۹] ساخت و استفاده از اپیوم در دوران مینوسی‌ها شناسائی شده است. یونانی‌های باستان آن را اپیوم نامیدند.
روغن خشخاش
ویرایشموارد مصرف: عمدتاً مصرف خوراکی دارد و دارای مزه‌ای تلخ که بر گرفته از طبیعت سرد و خشک آن است. در داروسازی نیز طیف مصرفی وسیعی دارد و به صورت استعمال بر اندام‌های خارجی و داخلی نیز کاربرد دارد.
خواص درمانی خشخاش
ویرایشپزشکی
ویرایش
استرالیا، افغانستان، ترکیه و هندوستان تولیدکنندگان عمده خشخاش برای اهداف پزشکی و داروهای ساخته شده بر اساس خشخاش می‌باشند، از قبیل مرفین و کدئین. ایالات متحده آمریکا سیاست ذخیره‌سازی ۸۰٪ از مواد خام نارکوتیک خود از تولیدکنندگان تجاری اش، هندوستان و ترکیه را در پیش روی دارد.
عوارض احتمالی
ویرایشدر صورت مداومت استعمال بر ناحیه پشت گردن باعث کند شدن فعالیت عصبی و کاهش حافظه می‌شود.
جستارهای وابسته
ویرایشپانویس
ویرایش- ↑ Linnaeus, Carl von (1753). Species Plantarum. Holmiae (Laurentii Salvii). pp. ۵۰۸.
- ↑ مظفریان، فرهنگ نام‌های گیاهان ایران، ۳۹۳.
- ↑ الگو:BSBI 2007
- ↑ "Breadseed or opium poppy, Papaver somniferum" (PDF). University of Wisconsin Extension, Master Gardener Program. Retrieved 2020-11-21.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ Bradsher, Keith (19 July 2014). "Shake-Up on Opium Island". The New York Times. Retrieved 8 January 2018.
- ↑ Gaevskii, A.V. (1999). "On the intraspecies classification of opium poppy (Papaver somniferum L.)". Khimiko-Farmatsevticheskii Zhurnal. 33 (3): 32–36. doi:10.1007/BF02508453. S2CID 9716321.
- ↑ Chaturvedi, Nidarshana (2014). "Latex-less opium poppy: cause for less latex and reduced peduncle strength)" (PDF). Physiologia Plantarum. 150 (3): 436–445. doi:10.1111/ppl.12086. PMID 24033330. Retrieved 7 January 2018.
- ↑ Sneader, Drug Discovery: A History, 12.
- ↑ "Cannabis, Coca, & Poppy: Nature's Addictive Plants" (به انگلیسی). Drug Enforcement Administration Museum. Retrieved 10 September 2013.
منابع
ویرایش- مظفریان، ولی‌الله (۱۳۷۵). فرهنگ نام‌های گیاهان ایران: لاتینی، انگلیسی، فارسی. تهران: فرهنگ معاصر. شابک ۹۶۴-۵۵۴۵-۴۰-۴.
- Sneader, Walter (2005). Drug Discovery: A History (به انگلیسی). John Wiley & Sons. Retrieved 2013-09-10.
- دانشنامه آزاد و جامع داروسازی انجمن داروسازان ایران
