ساقی

برای دیگر کاربردها، ساقی (ابهام‌زدایی) را ببینید.

ساقی یا می‌ریز به فردی گفته می‌شود که آب یا شراب به دیگری دهد. در اصطلاح عارفان واسطه فیض الهی است و ادبیات فارسی مشحون است از اشعاری که خطاب به ساقی سروده شده‌اند به حدی که منظومه‌های ساقی‌نامه نیز به وجود آمده‌اند. به‌طور مثال حافظ می‌گوید:

تصویر یک ساقی

یک ساقی آب در دوره قاجار

ساقیا لطف نمودی قدحت پر می باد

که به تدبیر تو تشویش خمار آخر شد

یا که شیخ بهایی سروده‌است:

ساقیا بده جامی زان شراب روحانی

تا دمی برآسایم زین حجاب ظلمانی

ساقی در بسیاری از اشعار ممدوح است و مدح ساقی گاهی تا جایی پیش می‌رود که با معشوق برابری می‌کند. معروف‌ترین ساقی‌نامه متعلق به نظامی گنجوی، حافظ و رضی‌الدین آرتیمانی است اگرچه خیام نیز شعرهایی دربارهٔ شراب‌خواری دارد.

جستارهای وابسته

• شراب ایرانی
• شراب شیراز
• شراب‌خواری در ایران