قیصر
قِیصَر که در ایران پیش از اسلام کِیسَر بیان می‌شده[۱] ریخت عربی واژهٔ لاتین کایسار (Caesar) است که لقب برخی امپراتوران امپراتوری روم، امپراتوری روم شرقی، امپراتوری مقدس روم و سپس امپراتوری آلمان بود. اصطلاح قیصر در شاهنامه نامی است که به دوران پیش از میلاد مورخ است و او پادشاه کشوری معین در جوار اراضی کشورهای ایران و توران بوده‌است.
| قیصر | |
|---|---|
| اطلاعات کلی | |
| نام | قیصر |
| نام کامل | قیصر روم |
| منصب | شاه، پیشوا |
| نژاد | رومی |
| دودمان | سلم |
| ملیت | رومی |
| سایر اطلاعات | |
| شناخته شده | کشور فلاسفه |
| جنگ‌ها | جنگ خزر |
| خانواده | |
| پسران | سقیل |
| دختران | کتایون، دلارام و یک دختر دیگر |
در تمدن روم باستان تنها ۱۲ نفر توانستند به عنوان افتخاری قیصر (کایسِر،Caesar) برسند، از جمله ژولیوس سزار، و آگوستوس سزار و ....[۲]
قِیصَر (Kaiser) واژه‌ای آلمانی برای امپراتور است. به‌طور کلی، عنوان آلمانی کایزِر در اصل برای حاکمان در هر نقطه از جهان بالاتر از رتبه پادشاه (König) صدق می‌کند. [۳]
عنوان در تاریخ آلمان و پیشینیان
ویرایشامپراتورهای مقدس روم (۹۶۲–۱۸۰۶) خود را «قیصر» نامیدند،[۴] که عنوان امپراتوری را با عنوان «قیصر» ترکیب می‌کردند. پادشاه رومن‌ها (مورد وارث تعیین شده قبل از تاجگذاری امپراتوری). آنها حکومت خود را ادامه حکومت امپراتوری روم می‌دانستند و از عنوان برگرفته از عنوان «سزار (عنوان)» برای بازتاب میراث فرضی خود استفاده می‌کردند. از سال ۱۴۵۲ تا ۱۸۰۶، به جز سال‌های ۱۷۴۲–۱۷۴۵، تنها اعضای خانواده دودمان هابسبورگ «امپراتور مقدس روم» بودند.
در سال ۱۸۰۶، امپراتوری مقدس روم منحل شد، اما عنوان «قیصر» توسط دودمان هابسبورگ حفظ شد، که رئیس آن، از آغاز سال ۱۸۰۴، امپراتور عنوان «قیصر» اتریش را به خود اختصاص داد. پس از سال ۱۲۷۳، هابسبورگ‌ها اکثر پادشاهان یا امپراتوران مقدس روم را فراهم کردند، بنابراین آنها خود را وارث مشروع عنوانی می‌دیدند که برگزیده بودند.
روم در شاهنامه
ویرایشنخستینبار از اصطلاح روم در پایان زمامداری فریدون و آغاز فتوحات منوچهر یاد می‌شود که فرمانروای روم سلم است. اما کشور یا تمدن روم به‌طور واضح‌تر در زمان گشتاسپ مطرح گشته که کشوری با حاکمیت مستقل بوده و خراجگزار ابرقدرت‌های آن زمان یعنی ایران و توران نیست. شاهزاده گشتاسپ دو بار تصمیم گرفت از ایران بگریزد بار اول که موفق نشد به کشور هندوان می‌رفت که از میانه راه بازگردانده شد. اما بار دوم به‌طور ناشناس به کشور روم وارد شد و هنگام خروج از مرز ایران از طریق رود مرزی[۵] و اجازه یافتن از رودبان آن مردی بنام هیشوی وارد خاک روم شد.
گشتاسپ که ولیعهد ایران محسوب می‌شد در روم برای سیر کردن شکمش نیز درماند، اما عاقبت به سبب رشادت‌ها و کشتن دو حیوان درنده که مظهر آدمیان شرور و بد ذات بودند تا مقام دامادی قیصر و سپس سپهسالار روم ارتقا یافت. گشتاسپ کتایون دختر بزرگ قیصر را به همسری اختیار کرد در واقع کتایون گشتاسپ را به همسری انتخاب نمود و به سبب این انتخابش از کاخ قیصر رانده شد:
پانویس
ویرایش- ↑ کتاب اللّهو و الملاهی (تفریح و آلات موسیقی) نوشتهٔ ابن خردادبه دربارهٔ انواع سازها و دستگاه‌های موسیقی در عهد ساسانی و شرحی از زندگانی باربد و سرکش است. این نغمه: کِیسَر ماه مانَد و خاگان خُرشید
- ↑ «چند قیصر(کایسِر) در روم بوده است؟».
- ↑ This is how dutifully Emperor Franz Joseph I died.
- ↑ Gilman, D. C.; Peck, H. T.; Colby, F. M., eds. (1905). . International Encyclopedia (1st ed.). New York: Dodd, Mead.
- ↑ شاید رود ارس
- ↑ شاهنامه نسخه مسکو. جلد ششم. پادشاهی لهراسپ، ص ۳۵۰
منابع
ویرایش- الهی قمشه‌ای، حسین (۱۳۸۶). شاهنامه فردوسی. ترجمهٔ ناهید فرشادمهر. تهران: نشر محمد. شابک ۹۶۴-۵۵۶۶-۳۵-۵.
پیوند به بیرون
ویرایش