مجرای وابَران یا واز دِفِران (به لاتین: Vas deferens) یا لوله‌های منی‌بَر، بخشی از آناتومی مرد و بسیاری از مهره‌داران نر است. این مجرا، اسپرم را از اپیدیدیم به مجرای انزال در هنگام انزال حمل می‌کند.

مجرای وابران
Vertical section of the بیضه، to show the arrangement of the ducts.
جزئیات
ساخته ازWolffian duct
سرخرگ‌هاSuperior vesical artery, artery of the ductus deferens
لنفExternal iliac lymph nodes, internal iliac lymph nodes
شناسه‌ها
لاتینVas deferens
MeSHD014649
TA98A09.3.05.001
TA23621
FMA19234

ساختار

ویرایش

دو مجرای اتصال اپیدیدیم چپ و راست به مجاری انزال به منظور به حرکت اسپرم وجود دارد. هر لوله حدود ۳۰ سانتی‌متر (۰٫۹۸ فوت) (در انسان طولانی‌تر)، ۳ تا ۵ میلیمتر در قطر است و عضلانی است (احاطه شده توسط عضله صاف). آنها بخشی از طناب اسپرماتیک می‌باشد.[۱]

مجرای دفران توسط عروق همراه خون رسانی می‌شود. این عروق از شاخه‌ای از شریان ایلیاک داخلی ناشی می‌شود.

عملکرد

ویرایش

در طی انزال، عضلات صاف در دیواره‌های مجرای وابران منقبض می‌شوند، در نتیجه پرتاب اسپرم به جلو اتفاق می‌افتد. این نیز به عنوان حرکت دودی شناخته شده‌است. اسپرم از مجرای وابران به مجرای خروجی مثانه می‌رود که از راه وزیکول سمینال، غده پروستات و غدد پیازی-میزاهی می‌گذرد، که حجم زباد مایع منی را منتقل و جمع‌آوری و خارج می‌کنند.

اهمیت بالینی

ویرایش

جلوگیری از بارداری

ویرایش

روش بریدن مجرای وابران (deferentectomy)، نیز به عنوان یک وازکتومی شناخته شده‌است، یک روش پیشگیری از بارداری است که در آن مجرای وابران به‌طور دائم قطع می‌شود. هر چند در برخی موارد می‌توان معکوس آن را انجام داد.

بیماری

ویرایش

مجرای دفران ممکن است مسدود، یا ممکن است به‌طور کامل وجود ندشته باشد (عدم وجود مادرزادی مجرای وابران (CAVD))که باعث ناباروری مردان می‌شود. این مجرا ممکن است به علت عفونت انسداد به دست آورد. برای درمان این علل ناباروری مردان، اسپرم را می‌توان با استخراج اسپرم از بیضه (TESE)، آسپیراسیون اسپرم‌های اپیدیدیم میکروسکوپی (MESA)، یا روش‌های دیگر جمع‌آوری کرد.

استفاده در فارماکولوژی و فیزیولوژی

ویرایش

مجرای وابران دارای یک عصب متراکم بسیار تحریک پذیر (عصب آدرنرژیک) می‌باشد که مجرای دفران و بقیه اعضا تناسلی مرد را ساپورت می‌کند. این شدت تحریک، این عصب را یک سیستم مفید برای مطالعه عملکرد عصب سمپاتیک و برای مطالعه داروهایی که تغییر در انتقال نوروترانسمیترها را در پی دارند می‌باشد.[۲]

دیگر حیوانات

ویرایش

اکثر مهره‌داران شکلی از مجرای انتقال اسپرم از بیضه به پیشابراه را دارند. در ماهی غضروفی و دوزیستان، اسپرم از طریق مجرای خاصی که همچنین به حمل و نقل ادرار از کلیه‌ها کمک می‌کند منتقل می‌شود. در ماهیان استخوانی، یک مجرای اسپرم مجزا، جدا از حالب، و اغلب مجرای دفران نامیده می‌شود، اگر چه احتمالاً واقعاً همولوگ آن در انسان نیست.[۳]

نگارخانه

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. Dr C Sharath Kumar, Ph D Thesis, University of Mysore, 2013
  2. Burnstock G, Verkhratsky A (March). doi:10.1016/j.tips.2009.12.002. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help); Check date values in: |date= (help); Missing or empty |title= (help)
  3. Romer, Alfred Sherwood; Parsons, Thomas S. (1977). The Vertebrate Body. Philadelphia, PA: Holt-Saunders International. pp. 393–395. ISBN 0-03-910284-X.

ویکی‌پدیای انگلیسی en:Vas deferens

  NODES
Intern 2
os 1