اگزالیک اسید (به انگلیسی: Oxalic acid) یک ترکیب شیمیایی با شناسه پاب‌کم ۹۷۱ است. شکل ظاهری این ترکیب، بلورهای سفید است. اسید اگزالیک یک ترکیب آلی با فرمول :C2H2O4 است. این اسید یک جامد کریستالی بی‌رنگ است که در آب حل می‌شود و محلول حاصل بی‌رنگ است. این اسید جزو اسیدهای دی کربوکسیلیک طبقه‌بندی شده‌است. از لحاظ قدرت اسیدی، بسیار قوی‌تر از اسید استیک است. اسید اگزالیک عامل احیاء‌کننده و باز مزدوج شناخته شده آن اگزالات C2O42−است که یک عامل کی‌لیت ساز (chelate) برای کاتیون‌های فلزی محسوب می‌شود. به‌طور معمول، اسید اگزالیک به عنوان دی هیدرات (اگزالیک اسید دو آبه) با فرمول :H2C2O4 · 2H2O رخ می‌دهد. تماس اسید اگزالیک با پوست بدن یا خوردن آن خطرناک است.

اگزالیک اسید
Structural formula of oxalic acid
Ball-and-stick model of oxalic acid Space-filling model of oxalic acid
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس ۱۴۴-۶۲-۷ ✔Y
پاب‌کم 971
کم‌اسپایدر 946 ✔Y
UNII 9E7R5L6H31 ✔Y
شمارهٔ ئی‌سی 205-634-3
شمارهٔ یواِن 3261
دراگ‌بانک DB03902
KEGG C00209 N
MeSH Oxalic+acid
ChEBI CHEBI:16995 ✔Y
ChEMBL CHEMBL146755 ✔Y
شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اس RO2450000
سیستم طبقه‌بندی آناتومیکی درمانی شیمیایی QP53AG03
385686
2208
3DMet B00059
جی‌مول-تصاویر سه بعدی Image 1
  • C(=O)(C(=O)O)O

  • InChI=1S/C2H2O4/c3-1(4)2(5)6/h(H,3,4)(H,۵٬۶) ✔Y
    Key: MUBZPKHOEPUJKR-UHFFFAOYSA-N ✔Y

خصوصیات
فرمول مولکولی C۲H۲O۴
جرم مولی ۹۰٫۰۳ g mol−1
(anhydrous)
126.07 g mol-1 (dihydrate)
شکل ظاهری White crystals
چگالی 1.90 g cm-3 (anhydrous)
1.653g cm-3 (dihydrate)
انحلال‌پذیری در آب 14.3 g/100ml (25 °C)
انحلال‌پذیری 23.7 g/100ml (15 °C) in اتانول
1.4 g/100ml (15 °C) in دی‌اتیل اتر[۱]
اسیدی (pKa) 1.25 4.14[۲]
خطرات
MSDS External MSDS
خطرات اصلی Toxic
لوزی آتش
NFPA 704 four-colored diamondReactivity (yellow): no hazard codeSpecial hazards (white): no code
نقطه اشتعال
ترکیبات مرتبط
ترکیبات مرتبط اکسالیل کلرید
سدیم اگزالات
کلسیم اگزالات
دی‌فنیل اگزالات
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
 N (بررسی) (چیست: ✔Y/N؟)
Infobox references

کاربردهای اسید اگزالیک شامل طیف وسیعی از بخشهای مختلف صنایع ، کشاورزی و دارویی میشود

از ساخت نانوپلیمرها ،پلی استرها ، پلیمرهای بخش هوافضا همچنین مورد استفاده در ساخت اکسامید (کودهای آهسته رهش) استفاده مستقیم به عنوان کود کشاورزی و کاهش مصرف ترکیبات فسفر در ازای افزایش تولید گندم در واحد سطح و از بین بردن آفات گندم و جو از جمله این مصارف می باشد همچنین در بخش سنگهای تزئینی (گرانیت و تراورتن) یکی از الزامات مورد نیاز است (اگزالات پتاسیم) در بخش دارویی جهت مبارزه با کنه واروآ مورد تایید اداره بهداشت فدرال ایالات متحده قرار گرفته است هر چند در بخش انسانی جهت مبارزه با تومورهای سرطانی تحقیقات بسیار زیادی شده است و نتایج خوبی بدست آمده لیکن به جهت تولید سنگ کلیه در بدن انسان هنوز در حال تست و آزمایش می باشد

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. Radiant Agro Chem. "Oxalic Acid MSDS". Archived from the original on 15 July 2011. Retrieved 5 May 2012.
  2. Bjerrum, J. , et al. Stability Constants, Chemical Society, London, 1958.
  • «IUPAC GOLD BOOK». دریافت‌شده در ۱۸ مارس ۲۰۱۲.
  NODES