بندر دیلم
بندر دِیلَم یکی از شهرهای بندری استان بوشهر و مرکز شهرستان دیلم است.[۶] این شهر غربی‌ترین نقطه استان بوشهر از لحاظ مختصات جغرافیایی و مسکونی بودن است.[۷] مردم این شهر به زبان لری سخن می‌گویند.[۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲][۱۳][۱۴][۱۵][۱۶]
| دیلم | |
|---|---|
    از بالا: تصویر هوایی از شهر دیلم، مسجد الهیه، مجتمع تجاری الماس، مسجد نور | |
 نشان‌وارهٔ شهرداری بندر دیلم | |
| کشور |  ایران |
| استان | بوشهر |
| شهرستان | دیلم |
| بخش | مرکزی |
| نام(های) پیشین | بندر ماهرویان |
| سال شهرشدن | ۱۳۳۶ |
| مردم | |
| جمعیت | ۲۵٬۷۳۰ نفر (سال ۱۳۹۵)[۱] |
| جغرافیای طبیعی | |
| ارتفاع | ۱۱ متر[۲] |
| آب‌وهوا | |
| میانگین دمای سالانه | ۲۸ درجه سانتیگراد[۳] |
| میانگین بارش سالانه | ۱۴۳ میلیمتر[۴] |
| اطلاعات شهری | |
| شهردار | ایوب ترکزاده[۵] |
| ره‌آورد | انواع ماهی |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۰۷۷۳۳ |
| شناسهٔ ملی خودرو | ایران ۵۸ ق |
  دیلم | |
در این نقشه نام بندر دیلم به انگلیسی Bender Delem ذکر شده است.
جغرافیا
ویرایشموقعیت جغرافیایی
ویرایشبندر دیلم در حدود ۲۰۰ کیلومتری بندر بوشهر و شمال غربی استان بوشهر نزدیک مرز مشترک استان‌های خوزستان و کهگیلویه و بویراحمد قرار دارد. در ماه‌های آذر، دی و بهمن آب و هوای این بندر معتدل و بقیه سال هوائی گرم و شرجی دارد. شهرستان دیلم دارای دو بخش مرکزی و امام حسن است. امام حسن دیلم از مراکز عمده فلات قاره و بهرگان محسوب می‌شود. همچنین تأسیسات مهم گازی در روستای سیاهمکان دیلم نقش مهمی در صنعت نفت و گاز دارد. از فرودگاه امام حسن در شهرستان دیلم به شهرهای تهران و شیراز پرواز وجود دارد.
مساحت شهرستان دیلم ۲۳۱۴ متر مربع هست.
آب و هوا
ویرایشبندر دیلم در طول جغرافیایی ۵۰ درجه و ۹ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۰ درجه و ۳ دقیقه و ارتفاع ۱۰ متری از سطح دریا قرار دارد. این بندر در ۲۳۲ کیلومتری شمال غربی بندر بوشهر و در ۷۲ کیلومتری جنوب بهبهان (در استان خوزستان) در ساحل خلیج دیلم در خلیج فارس قرار دارد. آب و هوای دیلم گرم و شرجی است.
مردم‌شناسی
ویرایشمردم
ویرایشمردم این شهرستان از قوم لر می‌باشند. به زبان لری سخن می‌گویند.[۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲][۱۳][۱۴][۱۵]وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر می‌گوید: مردم دیلم از نژاد لر هستند و گویش لری دارند.[۱۶]
گویش
ویرایشگویش لری لیراوی یکی از گویش‌های زبان لری جنوبی گویش مردم این شهرستان ذکر شده است.[۱۲]
جمعیت
ویرایشبر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۲۵٬۷۳۰ نفر (۷٬۳۵۹ خانوار) می‌باشد.[۱۷] و در سال ۱۳۸۵ جمعیت آن ۱۹٬۸۲۹ نفری (آمار رسمی ۱۳۸۵) بوده است.[۱۸]
گردشگری
ویرایشمنطقه گردشگری و تفریحی جزیره بندرحماد از جاذبه‌های توریستی بندر دیلم می‌باشد. این منطقه با ۶۰ هکتار اراضی جنگلی بکر و فوق‌العاده زیبا و مشرف به دریای خلیج فارس می‌باشد.دانشگاه آزاد اسلامی مرکز دیلم در سال ۱۳۸۲ در این شهر تأسیس شد مرکز آموزش عالی این شهر است. این دانشگاه هم‌اکنون نزدیک به ۸۰۰ دانشجو در مقطع کاردانی و کارشناسی در رشته‌های حسابداری و رایانه و عمران و روان‌شناسی و الکتروتکنیک و مدیریت بازرگانی دارد. دانشگاه پیام نور و کاربردی نیز در مرکز این شهرستان شعبه دارند.
آبگاه وقف‌شده تنوب در حومه این شهر واقع است که در سال ۱۳۸۹ بازسازی شده است.
از جاذبه‌های دیگر دیلم: ساحلی بکر و دست نخورده درمیان دیگر سواحل استان بوشهر، قلعه حصار، قلعه آقاخان لیراوی (متعلق به دوره قاجار)، اسکله دیلم - بازار ماهی فروشان، قبور شهدای گمنام، کافه موزه دیلم (پذیرایی با لباس‌های تاریخی محلی جنوبی بندر دیلم)- فست فود پاتوق مزه (فست فودی با نمای زیبا و کاملاً چوبی که غذاهای جدید کُره ای و ترکیه ای را برای اولین بار در استان بوشهر ارائه داده و لوکیشنی زیبا دارد که روبروی لنج‌ها می‌باشد که پذیرای همشهریان و مسافران محترم است) بازارها (کویتی‌ها - بازارچه ساحلی که متأسفانه در تاریخ ۱۳۹۹/۷/۱۰ به دلیلی نامعلوم طعمه حریق شد و تمام ۲۰۰ مغازه‌ای که در آن بود با تمام اجناس به تلی از خاکستر تبدیل شد - مجتمع تجاری دریم لند، مجتمع تجاری مسکونی نخل، مجتمع تجاری الماس و…)
مسجد نور مزین به تکه ای از پرده کعبه،
پارک‌های جنگلی واقع در روستاهای (بیدو - عامری و سیاهمکان)، بقعهٔ امامزاده جعفر واقع در روستای بنه خاطر، بقعه امام زاده حسن درشهر امام حسن، تپه‌های صخره ای ساحل بندر امام حسن، آبشار فصلی تمبتا واقع در کوهستان روستای عامری را می‌توان نام برد.
اقتصاد
ویرایشپیشه اکثر مردم این شهر بازرگانی و صیادی است. اجناس خارجی در این شهر با قیمت مناسب و ارزانتر از دیگر شهرهای ایران به فروش می‌رسد به طوری که از استان‌های همجوار و حتی دیگر استان‌ها برای خرید به این شهر می‌آیند. به همین دلیل در ایام تعطیل (نوروز، پنج شنبه و جمعه‌ها هر هفته) از شهرهای شلوغ استان بوشهر است. بندر مهرویان (دیلم) چه در زمان هخامنشیان و چه در زمان پارتها و اشکانیان همواره از پر رونق‌ترین بنادر جهان بوده است.
مشاهیر
ویرایشمیرزا عبدالوهاب شریعت بهبهانی، حاج عبدالرسول بشیری، دیلمی پور، شیخ حسن معتمد، حاج سیدهاشم محمدی مطلق، امیر حسن خان لیراوی از مشاهیر درگذشته این شهرستان هستند[۱۹]
نگاره‌ها
ویرایش
منابع
ویرایش- ↑ «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.
- ↑ «Bandar-e Deylam, Bushehr, IR Climate Zone, Monthly Averages, Historical Weather Data». tcktcktck.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۱-۱۷.
- ↑ «Bandar-e Deylam, Bushehr, IR Climate Zone, Monthly Averages, Historical Weather Data». tcktcktck.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۱-۱۷.
- ↑ d.o.o, Yu Media Group. "Bandar Deylam, Iran - Detailed climate information and monthly weather forecast". Weather Atlas (به انگلیسی). Retrieved 2022-01-17.
- ↑ 1015 (۲۰۲۱-۱۰-۱۲). «شهردار بندردیلم انتخاب شد». ایرنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۱-۱۷.
- ↑ «استان بوشهر». اداره کل فرهنگ و ارشاد استان بوشهر. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ فوریه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۸ ژانویه ۲۰۲۴.
- ↑ <references></references>
- «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۸۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۱ آبان ۱۳۹۲.
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ https://boushehr.farhang.gov.ir/fa/news/587722/معرفی-فرهنگ-واژگان-محلی-بوشهر-در-طرح-جمعه-با-کتاب-دشتی. پارامتر
|عنوان= یا |title=ناموجود یا خالی (کمک); پیوند خارجی در|وبگاه=وجود دارد (کمک); پارامتر|پیوند=ناموجود یا خالی (کمک) - ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ https://boushehr.ict.gov.ir/fa/office6354/info/pishineh-پیشینه-تاریخی-اقوام-و-ادیان. پارامتر
|عنوان= یا |title=ناموجود یا خالی (کمک); پیوند خارجی در|وبگاه=وجود دارد (کمک); پارامتر|پیوند=ناموجود یا خالی (کمک) - ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ "Luri language, alphabet and pronunciation". www-omniglot-com.translate.goog (به انگلیسی). Retrieved 2024-01-18.
- ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ «About: Luri language». dbpedia.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۱۸.
- ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ ۱۲٫۲ «شهرستان دیلم». پرتال استانداری بوشهر. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ ژوئیه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۱-۱۲.
- ↑ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ «بندر دیلم». مهروماه. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۱۸.
- ↑ ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ «در مورد بندر دیلم در ویکی تابناک بیشتر بخوانید». www.tabnak.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۱۸.
- ↑ ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ Foundation، Encyclopaedia Iranica. «Welcome to Encyclopaedia Iranica». iranicaonline.org (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۱۸.
- ↑ ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر. «معرفی شهرستان دیلم و بندر دیلم». بایگانی‌شده از اصلی در ۲ دسامبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۸ ژانویه ۲۰۲۴.
- ↑ «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.
- ↑ «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۸۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۱ آبان ۱۳۹۲.
- ↑ "میرزا عبدالوهاب شریعت بهبهانی". ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد. 2021-11-25.
| در خلیج فارس | در دریای مکران | در دریای خزر |
|---|---|---|
  
300km 200miles 17  16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 شهرهای بندری ایران در خلیج فارس 1 خرمشهر2 آبادان3 اروندکنار4 چوئبده5 بندر امام خمینی6 بندر ماهشهر7 بندر دیلم8 بندر گناوه9 بندر ریگ10 بوشهر11 بندر دیر12 بندر کنگان13 بندر سیراف14 بندر لنگه15 بندر دولاب16 بندر خمیر17 بندرعباس |
150km
100miles
بندر ترکمن 11
بندرگز 10
بهشهر 9
بندر امیرآباد 8
فریدون‌کنار 7
محمودآباد 6
نوشهر 5
کیاشهر 4
بندر کاسپین 3
بندر انزلی 2
آستارا 1 شهرهای بندری ایران در دریای خزر 1 آستارا2 بندر انزلی3 بندر کاسپین4 کیاشهر5 نوشهر6 محمودآباد7 فریدون‌کنار8 بندر امیرآباد9 بهشهر10 بندرگز11 بندر ترکمن |
