حیوان‌آزاری
حیوان‌آزاری، جانورآزاری یا خشونت علیه حیوانات[۱][۲] (به انگلیسی: Cruelty to animals) یکی از انواعِ بداخلاقیِ اجتماعی،[۳] بِزِه‌کاری یا اختلالات روانی است. در این زمینه می‌توان به آزار و اذیتِ جانوران شهری به دستِ کودکان و بزرگسالان اشاره کرد.[۴][۵] بسیاری از کشورها جانورآزاری را فی‌نفسه یک جرم قضایی می‌دانند اما جانورآزاری در ایران، جُرم‌انگاری نشده است و قوانینِ عامِ موجود هم «قوانینِ زیست‌محیطی» هستند[۶] و نه قوانینی در حمایت از جانوران؛ هر چند در سال‌های اخیر بعضی از حکم‌های قضایی توسط قضات برای متهمان پرونده‌های جانورآزاری صادر شده است. همچنین در سال‌های اخیر فعالیت‌هایی انجام شده تا جانورآزاری جرم‌انگاری شود و به حیطهٔ جرایم وارد شود.[۷]
سازمان حفاظت محیط زیست ایران توسط سامانه ارتباط مردمی ۱۵۴۰[۸] آماده دریافت شکایات و گزارش‌های زیست‌محیطی و جانورآزاری مردم از طریق تلفن ثابت و همراه به‌صورت شبانه‌روزی و بدون نیاز حضور در ادارات حفاظت محیط زیست در سراسر کشور می‌باشد.
نمونه‌های جانورآزاری در ایران
ویرایشمتأسفانه در ایران، میزان جانورآزاری دارای ابعاد گسترده‌ای است. این آزارها هم دربارهٔ جانوران اهلی و هم دربارهٔ جانوران اهلی (شامل حیوان خانگی) رخ می‌دهد. برای جانوران وحشی می‌توان به بریدن دم در روباه‌ها، بریدن دست و پای پلنگ، بریدن آلت تناسلی کفتار، به دار آویختن برخی جانوران، کتک زدن برخی جانوران یا حتی سوزاندن برخی جانوران اشاره کرد.
همچنین بارها شهرداری‌های تهران و کرج و برخی دیگر از شهرهای بزرگ ایران، به کشتنِ گروهیِ سگ‌ها در ملأ عام دست زده‌اند که پیامدهای منفیِ اجتماعی دربرداشته است.
شکنجه و به دار آویختنِ یک بزمجه در شهرستانِ بُرخوار و میمه
ویرایشدر این رویداد، دو نفر از اهالیِ روستای جهادآباد از توابعِ شهرستان میمه بُزمجه‌ای ۱۳۰ سانتی‌متری را در مکانی حبس و سپس خفه کردند. پس از آن نیز عکس‌هایی از آن در فضای مجازی نشر داده شد. «ظُهرابی، مدیرکل محیط زیستِ استان اصفهان، در همین باره گفت:
انسان‌ها نباید هر حیوانی را که می‌بینند، به آن حمله کنند و آن را بکُشند. متأسفانه انسان‌ها تا یک جانوری را می‌بینند فکر می‌کنند باید جمجمهٔ آن را له کرد که این موضوع امری اشتباه است. وقتی فردی حیات‌وحشی را از بین می‌بَرَد، وظیفهٔ محیط‌زیست است که پیگیری قضایی انجام دهد.[۹]
سگ‌کشی با اسید در شیراز
ویرایشبر اساس ادعای برخی منابع در یکی از شهرک‌های صنعتیِ شیراز، سگ‌ها به روشی غیرانسانی با تزریقِ اسید کشته می‌شدند. این کشتار به دستِ پیمانکارانی صورت گرفت که در برابرِ ارائهٔ هر لاشه ۱۵ هزار تومان دریافت می‌کردند. یکی از فعالانِ دفاع از حقوقِ جانوران فیلمی دو دقیقه‌ای از این کشتار را در اختیار رسانه‌ها قرار داد که پیامدِ آن، اعتراضِ حامیانِ حقوقِ جانوران بود.[۱۰][۱۱]پیوند مرده با این وجود هیچ منبع موثق علمی مبنی بر اینکه ماده تزریق شده اسید باشد وجود ندارد.
جانورآزاری در کُردکوی
ویرایش«رویدادِ جانورآزاری در استان گلستان» به شکنجه و آزارِ یک سگِ شکاری به دستِ گروهی شکارچی در کُردکوی استانِ گلستان در سالِ ۱۳۹۴ خورشیدی اشاره دارد.[۱۲] آگاهی یافتنِ مردم از چنین رخدادی، احساساتِ ایرانیان را برانگیخت و درپیِ آن، واکنشِ مردم و اعتراضِ حامیانِ حقوقِ جانوران را در پی داشت.
رنگ کردنِ سگ برای گرفتنِ سلفی
ویرایشدو پسر جوان از شهرستانِ کُردکوی گلستان در یک کارگاه در اطرافِ شهر، سگی را به وسیلهٔ دستگاهِ رنگ‌پاش به رنگ قرمز درآوردند و پس از آزارِ سگ اقدام به گرفتنِ عکس سلفی با آن کردند. پس از انتشار گستردهٔ این فیلم در شبکه‌های اجتماعی، کارگروهی مردمی از حامیانِ جانوران، سگ را برای درمان در اختیار گرفت و مشغولِ درمان شد.[۱۳] عاملِ اصلیِ این جانورآزاری پس از واکنش‌های مردمی با انتشارِ ویدئویی در شبکه‌های اجتماعی از این کارِ خود اظهارِ پشیمانی کرد.
جانورآزاری در شهرستان میناب
ویرایشدو نوجوان پسر در روز یکشنبه، ۵ دی ۱۳۹۵ در یکی از روستاهای تابعهٔ شهرستان میناب، با سنگسار کردن یک گربه و خفه کردن یک سگ، به انتشار ویدئوی آن در شبکه‌های اجتماعی دست زدند.[۱۴] با انتشار این ویدئو در شبکه‌های اجتماعی، موجی از اعتراضات به این کنش‌ها برانگیخته شد و معترضان، خواستار برخورد قانونی با این متخلفان شدند.[۱۵] سهراب پشتاره، رئیس محیط‌زیست میناب، با گفتن اینکه هرگونه جانورآزاری در قوانین جمهوری اسلامی جرم محسوب می‌شود، گفت:
طبق قوانین، با هر فردی که اقدام به آزار و اذیت یا کشتار جانوران کند، با در نظر گرفتن قانون حیات وحش، با وی برخورد و مجرم محسوب می‌شود.[۱۵]
دستگیری متخلفان جانورآزار مینابی
ویرایشرئیس محیط‌زیست میناب گفت: متأسفانه در روزهای گذشته شاهد انتشار تصاویری در فضای مجازی بودیم که نوجوانی با کشتن چند جانور و آزار آنها تصاویر را برای نشان دادن جنایت وی در فضای مجازی منتشر می‌کرد.[۱۶] وی بیان داشت این عمل فرد خاطی سبب واکنش فعالان محیط‌زیستی و حیات وحش شهرستان میناب شد و با جمع‌آوری مستندات و طی مراحل قانونی از این نوجوان شکایت به عمل آمد. پشتاره گفت:
بعد از مراحل قانونی انجام‌شده، فرد خاطی با همکاری فعالان محیط‌زیستی و حیات وحش شهرستان، صبح امروز در یکی از روستاهای میناب (گوربند) دستگیر و برای رسیدگی به پروندهٔ وی به مراجع قضایی تحویل داده شد.[۱۶][۱۷]
کشته شدن پلنگی در قائمشهر
ویرایشمدیرکل حفاظت محیط زیست استان مازندران از کشته شدن پلنگی که در قائمشهر زنده‌گیری شده بود، خبر داد. عطاءالله کاویان با توضیحاتی در پیرامون مرگ پلنگ ایرانی دیده شده در قائمشهر در جمع خبرنگاران اظهار کرد: «یک قلاده پلنگ ۴ تا ۵ ساله حوالی ساعت پنج و نیم صبح امروز شنبه ۴ اردیبهشت وارد محدوده شهر شده و موجب اضطراب نگرانی مردم شد.»
وی ادامه داد: این پلنگ در خیابان ساری شهرستان قائمشهر نخستین بار توسط مردم دیده شد و به نیروی انتظامی و محیط زیست گزارش شد که در ساختمان بانک صادرات دیده شده و پس از خروج از ساختمان بانک به کوچه‌های حریم راه‌آهن وارد و وارد خانه باغی می‌شود که به صورت متروکه بود. مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مازندران گفت: با وجود اطلاع‌رسانی که توسط نیروهای نظامی انجام شد اما ازدحام جمعیت در آن منطقه صورت گرفت که موجب استرس قلاده پلنگ شد که واکنش حمله او را به دنبال داشت. کاویان با اشاره به اینکه حفظ جان مردم برای ما در اولویت است، تصریح کرد: فرایند بیهوشی پلنگ در دستور کار قرار گرفت و از آنجایی که بیهوشی با دُز مناسب باید انجام می‌شد، برای این کار از دامپزشکی نیرو اعزام شد تا زنده‌گیری پلنگ انجام شود. وی گفت: در این میان تا حضور مأموران دامپزشکی برای بیهوشی، پلنگ به ۲ تن از از افراد نیروی انتظامی نیز حمله‌ور شد و به آنها آسیب زد و به محض خروج از خانه باغ وارد کوچه ای شد که ازدحام جمعیت وجود داشت و بیم آن می‌رفت که به مردم آسیب بزند، در نتیجه در فاصله استاندارد ۱٫۵ تا ۲ متری شلیک گلوله از سوی نیروی انتظامی انجام شد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مازندران با تأکید بر اینکه حفاظت از جان انسان‌ها اولویت است گفت: تلاش بر این بود که پلنگ به مخفیگاه خود بازگردد و در این راستا بیهوشی و زنده‌گیری پلنگ انجام شد اما شدت جراحات وارد شده به پلنگ موجب تلف شدن آن شد.[۱۸]
بر اساس گزارش روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست اردبیل، متأسفانه دیده شد که اهالی روستا پیش از رسیدن مأموران محیط زیست، با توسل به روش‌ها و رفتارهای نامناسب، پس از تعقیب و گریز و ضرب و جرح حیوان و از پا انداختن آن، با استفاده از ادواتی نظیر تراکتور، گونه مذکور را مهار نموده و آسیب جدی به این جانور وارد کرده‌اند که این اقدام روستاییان باعث شکستگی استخوان پا و لگن و آسیب ستون فقرات حیوان شد.
اکیپ یگان حفاظت محیط زیست با همکاری عوامل نیروی انتظامی مستقر در محل برای ایجاد امکان انتقال آن به کلینیک حیات وحش استان و جلوگیری از احتمال خطر حمله به افراد حاضر در محل و روستائیان با بکارگیری اسلحه بیهوشی و بیهوش نمودن خرس اقدام و گونه مذکور را با قفس به مرکز استان و کلینیک حیات‌وحش انتقال داد.
دامپزشک معتمد راهنمایی‌های لازم برای بهبود و بازگشت حیوان به شرایط عادی را ارائه و معاینات بالینی و مداوای لازم نیز بر روی این جانور صورت گرفت، حیوان به محرک‌های وارده عکس‌العمل نشان داد و ضربان قلب و تنفس آن به حالت عادی برگشت لیکن با توجه به شدت آسیب‌دیدگی حیوان از ناحیه ستون فقرات و خونریزی داخلی تلف شد.[۱۹]
در ادبیات فارسی
ویرایشدر ادبیات فارسی، حیوان‌آزاری نکوهش شده است. به‌طور مثال، سعدی در گلستان می‌گوید:[۲۰]
| چه خوش گفت فردوسی پاک‌زاد | که رحمت بر آن تربت پاک باد | |
| میازار موری که دانه‌کش است | که جان دارد و جان شیرین خوش است | |
| سیاه‌اندرون باشد و سنگدل | که خواهد که موری شود تنگدل |
قوانین
ویرایشایران
ویرایشاگر فردی، یک گونهٔ وحشی را آزار دهد یا بکُشد یا محدود کند، طبق ضوابط باید ضرر و زیان واردشده به طبیعت را بپردازد و دادگاه آن فرد را جریمه خواهد کرد.[۶]
برای نخستین بار در ایران، با مصوبه‌ای که توسط فرمانداری و دادستانی تبریز تصویب شد، از تیرماه ۱۳۹۳، سگ‌کشی در تبریز و استان آذربایجان شرقی غیرقانونی اعلام شده و تمام سگ‌های ولگرد تبریز برای عقیم‌سازی و نگهداری به پناهگاه حیوانات پردیس منتقل می‌شوند.[۲۱][۲۲][۲۳][۲۴][۲۵]
آمریکا
ویرایشدر ایالات متحدهٔ آمریکا بی‌توجهی و غفلت، شکنجه و آزار آگاهانه، آزار و اذیت منظم حیوانات، مانند ترتیب دادن «جنگ» میان آنها چون جنگ خروس‌ها یا نزاع سگ‌ها، و همچنین سوءاستفادهٔ جنسی از جانوران و کشتن بی‌دلیل آنها مصادیق جرم جانورآزاری است. در سال ۲۰۱۶ پلیس فدرال آمریکا اعلام کرد که ازاین‌پس جرم جانورآزاری در ردهٔ جرایم مهم قرار می‌گیرد و به آن هم‌تراز جرایمی چون آتش زدن عمدی و بزه‌کاری رسیدگی خواهد کرد.[۲۶]
جستارهای وابسته
ویرایش
منابع
ویرایش- ↑ «20 شهریور روز ملی مبارزه با خشونت علیه حیوانات». روزنامه تابناک. دریافت‌شده در ۲ اردیبهشت ۱۴۰۱.
- ↑ «به مناسبت روز مبارزه با خشونت علیه حیوانات». پایگاه خبری تحلیلی حکیم مهر. دریافت‌شده در ۲ اردیبهشت ۱۴۰۱.
- ↑ نیوز، سلامت (۲۰۱۶-۰۲-۲۲). «حیوان‌آزاری، بداخلاقیِ اجتماعی‌ای که جرم است». سلامت نیوز. دریافت‌شده در ۲۰۱۶-۰۳-۲۷.
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ اوت ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۹ ژوئیه ۲۰۱۴.
- ↑ http://www.fardanews.com/fa/news/200736/شهری-در-ایران-که-مرکز-حیوان-آزاری-است
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ http://www.jomhouriat.ir/fa/content/16317/حکم[پیوند مرده] آنان‌که "بزمجه" را به دار آویختند چیست؟ +عکس
- ↑ http://isna.ir/fa/news/93042815966/حکم آنان‌که بزمجه را به دار آویختند چیست؟
- ↑ «سازمان حفاظت محیط زیست -1540». bazresi.doe.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۱۹.
- ↑ «ماجرای خبرسازی از شکنجهٔ مرگبار یک بزمجه +تصویر». جمهوریّت. ۲۵ تیر ۱۳۹۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ آوریل ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ژوئیه ۱۶, ۲۰۱۴.
- ↑ «سگ‌کشی دردناک با اسید در شیراز!». فرارو. ۲۵ فروردین ۱۳۹۴. دریافت‌شده در آوریل ۱۴, ۲۰۱۵.
- ↑ «فیلم/ اقدام غیرانسانی در شیراز/ سگ‌کشی با اسید!». فارس. ۲۵ فروردین ۱۳۹۴. دریافت‌شده در آوریل ۱۴, ۲۰۱۵.
- ↑ «عامل شکنجهٔ بی‌رحمانهٔ سگ شکاری دستگیر شد؛ اما سؤالات باقی ماند +ویدئو». تابناک. ۲ اسفند ۱۳۹۴. دریافت‌شده در فوریه ۲۱, ۲۰۱۶.[پیوند مرده]
- ↑ «رنگ کردن سگ برای گرفتن سلفی». تابناک ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۵، ۱۴:۲۵؛ ۱۹ مهٔ ۲۰۱۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ اکتبر ۲۰۱۶.
- ↑ «محیط‌زیست پیگیر حیوان‌آزاری در میناب شد». خبرگزاری جنوب ایران. ۵ دی ۱۳۹۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ اکتبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در دسامبر ۲۵, ۲۰۱۶.
- ↑ ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ «پیگیر حیوان‌آزاری در میناب هستیم». ایسنا. ۵ دی ۱۳۹۵. دریافت‌شده در دسامبر ۲۵, ۲۰۱۶.
- ↑ ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ «نوجوان حیوان‌آزار مینابی دستگیر شد». خبرگزاری مِهر. ۶ دی ۱۳۹۵. دریافت‌شده در دسامبر ۲۶, ۲۰۱۶.
- ↑ http://mohitbanedamavand.ir/1395/10/07/عامل-حیوان-آزاری-در-میناب-بازداشت-شد/[پیوند مرده]
- ↑ «پلنگ سرگردان قائمشهر جان سالم بدر نبرد». ایسنا. ۴ اردیبهشت ۱۴۰۱.
- ↑ «کشتن یک خرس در اردبیل بعد از تلف شدن پلنگ مازندران». خبرآنلاین. ۴ اردیبهشت ۱۴۰۱.
- ↑ «گنجور» سعدی» بوستان» باب دوم در احسان» بخش ۱۴ - حکایت». ganjoor.net. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۲-۱۹.
- ↑ «آغاز جنبش مهربانی با حیوان‌ها از تبریز». تابناک. ۱۵ مرداد ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۳۰ مارس ۲۰۱۶.
- ↑ Negar Mojtahedi (۸ اکتبر ۲۰۱۴). «First city in Iran to ban killing stray dogs and the woman behind it». The Huffington Post. دریافت‌شده در ۳۱ مارس ۲۰۱۶.
- ↑ «گفتگو با ژیلا پورایرانی، زنی که سگ‌کشی در تبریز را متوقف کرد». دویچه وله. ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۳۰ مارس ۲۰۱۶.
- ↑ «زنی که یک‌تنه توانست به سگ‌کشی در تبریز پایان دهد». دویچه وله. ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۳۰ مارس ۲۰۱۶.
- ↑ «پردیس تبریز؛ مکانی برای نجات «بهترین دوست انسان»». رادیو فردا. ۱۳ آذر ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ آوریل ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۳۰ مارس ۲۰۱۶.
- ↑ «پلیس آمریکا حیوان‌آزاری را در طبقهٔ جرایم مهم قرار داد». بی‌بی‌س فارسی. ۱۷ دی ۱۳۹۴.