سرنج

سرنج
	نام آیوپاک ارجح Lead tetroxide
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس	۱۳۱۴-۴۱-۶
پاب‌کم	۱۶۶۸۵۱۸۸
کم‌اسپایدر	۲۱۱۶۹۹۰۸
شمارهٔ ئی‌سی	215-235-6
شمارهٔ یواِن	1479
جی‌مول-تصاویر سه بعدی	Image 1
	SMILES O1[Pb]O[Pb]11O[Pb]O1 ;
	InChI InChI=1S/4O.3Pb ; Key: XMFOQHDPRMAJNU-UHFFFAOYSA-N ;
خصوصیات
فرمول مولکولی	Pb; 3O; 4
جرم مولی	685.6 g mol-1
شکل ظاهری	Vivid orange crystals
چگالی	8.3 g cm-3
دمای ذوب	۵۰۰ درجه سلسیوس (۹۳۲ درجه فارنهایت؛ ۷۷۳ کلوین)
فشار بخار	1.3 kPa (at 0 °C)
ساختار
ساختار بلوری	دستگاه بلوری چهارگوشه، tP28
گروه فضایی	P42/mbc No. 135
خطرات
GHS pictograms
سیستم هماهنگ جهانی طبقه‌بندی و برچسب‌گذاری مواد شیمیایی	DANGER
GHS hazard statements	H272, H302, H332, H360, H373, H410
GHS precautionary statements	P201, P220, P273, P308+313, P501
طبقه‌بندی ئی‌یو
کدهای ایمنی	R۶۱, R۸, R20/22, R33, R50/53, R62
شماره‌های نگهداری	S53, S45, S60, S61
	به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
	(بررسی) (چیست: /؟)
	Infobox references

برای روستایی به این نام سرنج (روستا) را ببینید.

سُرَنج یا سرب تترا اکساید (به انگلیسی: Lead tetraoxide) با فرمول شیمیایی Pb
۳O
۴ یک ترکیب یونی با شناسه پاب‌کم ۱۶۶۸۵۱۸۸ است؛ که جرم مولی آن ۶۸۵٫۶ g/mol و شکل ظاهری این ترکیب، بلورهای بنفش و نارنجی است.^[۲]

سرنج گردی سمّی و سرخ‌رنگ است که از حرارت دادن مردارسنگ به‌دست می‌آید و در نقاشی، تذهیب، سفالگری، شیشه‌سازی، ترقه‌های خطرناک (اکلیل سرنج) و نیز به عنوان ضدزنگ برای رنگ کردن اشیای آهنی به کار می‌رود.^[۳]

سرنج ماده‌ای اکسیدکننده، سرطان‌زا، سمی و منفجره است. هنگام حمل و نقل آن باید بسیار دقت شود. از دیگر کاربردهای این ماده استفاده به عنوان رنگدانه در نقاشی‌هاست. به دلیل خطرناک بودن این ماده امروزه کمتر از آن به عنوان رنگ استفاده می‌شود؛ و مکانیزم انفجار اکلیل سرنج به‌طور خلاصه به این گونه است: از آنجا که آلومینیوم به عنوان کاهنده تمایل زیادی برای واکنش با کاتیون‌های اکسنده سرب (Pb(II) و Pb(IV)) دارد و برای واکنش با این کاتیون‌ها با سرنج وارد واکنش می‌شود و در این واکنش اکسایش-کاهش، آلومینیوم به آلومینیوم اکسید و سرنج به سرب تبدیل می‌شود.^[۴] این واکنش به شدت گرماده بوده و در محیط بسته با انفجار همراه است.^[۵]

3Pb₃O₄+8Al= 4Al₂O₃+9Pb

نگارخانه

بخشی از ساختار کریستالی سرب قرمز چهارضلعی

جستارهای وابسته

منابع

↑ "VOLUNTARY RISK ASSESSMENT REPORT ON LEAD AND SOME INORGANIC LEAD COMPOUNDS". Archived from the original on 28 December 2014. Retrieved 2012-12-25.
↑ Greenwood, Norman N.; Earnshaw, Alan (1997). Chemistry of the Elements (2nd ed.). Oxford: Butterworth-Heinemann. ISBN 0080379419.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
↑ حسن عمید: فرهنگ فارسی عمید. سرپرست تألیف و ویرایش: فرهاد قربان‌زاده، ناشر: اَشجَع، چاپ نخست: ۱۳۸۹. مدخل سرنج.
↑ Egon Wiberg; Nils Wiberg; Arnold Frederick Holleman (2001). Inorganic chemistry. Academic Press. p. 920. ISBN 0-12-352651-5.
↑ Gavarri, J; Weigel, Dominique; Hewat, A. W. (1978). "Oxydes de plomb. IV. Évolution structurale de l'oxyde Pb₃O₄ entre 240 et 5 K et mécanisme de la transition" [Lead oxides. IV. Structural evolution of the oxide Pb₃O₄ between 240 and 5 K and mechanism of transition]. Journal of Solid State Chemistry. 23 (3–4): 327. Bibcode:1978JSSCh..23..327G. doi:10.1016/0022-4596(78)90081-6.

«IUPAC GOLD BOOK». دریافت‌شده در ۱۸ مارس ۲۰۱۲.

این یک مقالهٔ خرد شیمی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.

[1] "VOLUNTARY RISK ASSESSMENT REPORT ON LEAD AND SOME INORGANIC LEAD COMPOUNDS". Archived from the original on 28 December 2014. Retrieved 2012-12-25.

[2] Greenwood, Norman N.; Earnshaw, Alan (1997). Chemistry of the Elements (2nd ed.). Oxford: Butterworth-Heinemann. ISBN 0080379419.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)

[3] حسن عمید: فرهنگ فارسی عمید. سرپرست تألیف و ویرایش: فرهاد قربان‌زاده، ناشر: اَشجَع، چاپ نخست: ۱۳۸۹. مدخل سرنج.

[wiberg_holleman2001-4] Egon Wiberg; Nils Wiberg; Arnold Frederick Holleman (2001). Inorganic chemistry. Academic Press. p. 920. ISBN 0-12-352651-5.

[5] Gavarri, J; Weigel, Dominique; Hewat, A. W. (1978). "Oxydes de plomb. IV. Évolution structurale de l'oxyde Pb₃O₄ entre 240 et 5 K et mécanisme de la transition" [Lead oxides. IV. Structural evolution of the oxide Pb₃O₄ between 240 and 5 K and mechanism of transition]. Journal of Solid State Chemistry. 23 (3–4): 327. Bibcode:1978JSSCh..23..327G. doi:10.1016/0022-4596(78)90081-6.

[۲]

[۱]

[۳]

[۴]

[۵]

سرنج

نام آیوپاک ارجح Lead tetroxide^[۱]
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس	۱۳۱۴-۴۱-۶^Y
پاب‌کم	۱۶۶۸۵۱۸۸
کم‌اسپایدر	۲۱۱۶۹۹۰۸^Y
شمارهٔ ئی‌سی	215-235-6
شمارهٔ یواِن	1479
جی‌مول-تصاویر سه بعدی	Image 1
SMILES O1[Pb]O[Pb]11O[Pb]O1
InChI InChI=1S/4O.3Pb^Y Key: XMFOQHDPRMAJNU-UHFFFAOYSA-N^Y
خصوصیات
فرمول مولکولی	Pb 3O 4
جرم مولی	685.6 g mol^-1
شکل ظاهری	Vivid orange crystals
چگالی	8.3 g cm^-3
دمای ذوب	۵۰۰ درجه سلسیوس (۹۳۲ درجه فارنهایت؛ ۷۷۳ کلوین)
فشار بخار	1.3 kPa (at 0 °C)
ساختار
ساختار بلوری	دستگاه بلوری چهارگوشه، tP28
گروه فضایی	P4₂/mbc No. 135
خطرات
GHS pictograms
سیستم هماهنگ جهانی طبقه‌بندی و برچسب‌گذاری مواد شیمیایی	DANGER
GHS hazard statements	H272, H302, H332, H360, H373, H410
GHS precautionary statements	P201, P220, P273, P308+313, P501
طبقه‌بندی ئی‌یو
کدهای ایمنی	R۶۱, R۸, R20/22, R33, R50/53, R62
شماره‌های نگهداری	S53, S45, S60, S61
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
Y (بررسی) (چیست: Y/N؟)
Infobox references