هنرهای زیبا
هنرهای زیبا[۱] (به انگلیسی: Fine art)[۲] هنرهایی است که تنها به دلایل زیبایی‌شناسی و کمتر با توجه به کارکرد یا پایداری‌شان خلق شده‌اند. به عبارتی نه به خاطر چیزی دیگر، بلکه به خاطر خودشان به وجود آمده‌اند؛ مانند: نقاشی، مجسمه‌سازی، موسیقی.[۳]
در سنت‌های آکادمیک اروپایی، هنرهای زیبا عمدتاً برای زیبایی‌شناسی یا زیبایی ایجاد می‌شوند و آن را از هنر تزئینی یا هنر کاربردی متمایز می‌کند، که همچنین باید برخی از عملکردهای عملی را شامل می‌شود، مانند سفالگری یا فلزکاری. در تئوری‌های زیبایی‌شناسی که در رنسانس ایتالیا ایجاد شد، بالاترین هنر آن چیزی بود که امکان بیان و نمایش کامل تخیل هنرمند را فراهم می‌کرد، بدون هیچ‌یک از ملاحظات عملی درگیر مثلاً ساختن و تزئین قوری. همچنین این مهم تلقی می‌شد که برای ساخت اثر هنری نیاز به افراد متخصص و گوناگون با مهارت‌های تخصصی نیست، به‌عنوان مثال، ممکن است با یک قطعه مبلمان یک اثر به وجود بیاید.[۴] حتی در هنرهای زیبا، سلسله مراتبی از ژانرها بر اساس میزان تخیل خلاق مورد نیاز بود، با تاریخ نقاشی که بالاتر از طبیعت بی جان قرار می‌گرفت.
یکی از تعاریف هنرهای زیبا این است که «این در زمره هنرهای تجسمی در نظر گرفته می‌شود که اساساً برای اهداف زیبایی‌شناختی و فکری ایجاد شده‌است و به دلیل زیبایی و معنادار بودن آن، به‌ویژه، نقاشی، مجسمه‌سازی، طراحی، آبرنگ، گرافیک و معماری مورد قضاوت قرار می‌گیرد».[۵] (و اکنون در هنر عکاسی هم مورد توجه است). تفاوت‌های مفهومی بین هنرهای زیبا و هنرهای تزئینی یا هنرهای کاربردی وجود دارد (این دو اصطلاح عمدتاً رسانه‌های مشابهی را پوشش می‌دهند). تا آنجا که به مصرف‌کننده هنر مربوط می‌شود، ادراک کیفیت‌های زیبایی‌شناختی مستلزم قضاوت دقیقی بود که معمولاً از آن به عنوان داشتن ذوق خوب یاد می‌شود، که هنر زیبا را از هنر و سرگرمی رایج متمایز می‌کرد.[۶]
واژه "Fine" با ترجمه فارسی زیبایی، چندان نشان دهنده کیفیت اثر هنری مورد بحث نیست، بلکه نشان دهنده خلوص رشته طبق قوانین سنتی اروپای غربی است.[۷] به جز در مورد معماری، که در آن کاربرد عملی پذیرفته شده بود، این تعریف در اصل هنرهای کاربردی یا تزئینی «useful» (مفید) و محصولاتی را که به عنوان صنایع دستی تلقی می‌شدند را حذف می‌کرد. در عصر معاصر، این تمایزات و محدودیت‌ها اساساً بی‌معنی شده‌اند، زیرا به مفهوم یا نیت هنرمند، بدون توجه به ابزار و رسانه‌ای که از طریق آن بیان می‌کند، اولویت داده می‌شود.[۸]
هنرهای دوبعدی
ویرایشنقاشی
ویرایش
نقاشی یا نگارگری فرآیندی است که طی آن رنگ بر روی یک سطح مانند کاغذ یا بوم ایجاد نقش می‌کند؛ همچنین به اثری که در این فرایند خلق می‌شود نیز نقاشی می‌گویند و فردی که این فرایند توسط او انجام می‌گیرد نقاش نام دارد، به‌خصوص زمانی که نقاشی حرفهٔ شخص باشد.
تصویرسازی
ویرایش
تصویرسازی یا تصویرگری به نوعی از طراحی گفته می‌شود که به بیان تصویری و ایجاد فرم بصری برای القای صریح و ساده شدهٔ موضوعی خاص، مانند یک داستان، شعر یا مقاله‌ای در روزنامه و کتاب می‌پردازد.
خوشنویسی
ویرایش
خوشنویسی به معنی زیبانویسی یا نوشتن همراه با خلق زیبایی است. گاهی درک خوشنویسی به عنوان یک هنر مشکل است. به نظر می‌رسد برای درک و لذت بردن از تجربه بصری خوشنویسی باید بدانیم خوشنویس افزون بر نگارش یک متن، سعی داشته اثری هنری با ارزش‌های زیبایی شناختی خلق کند.
عکاسی
ویرایش
عکاسی یعنی ثبت و ایجاد یک تصویر؛ که در دو مرحله انجام می‌شود: نخست، به دست آوردن تصویر به وسیلهٔ دوربین و ثبت آن روی نگاتیو (فیلم) یا گیرنده تصویر الکترونیکی، و دوم، ظاهر کردن تصویر مخفی حاصل از دوربین عکاسی و پایدار کردن آن.[۹]
تندیسگری (مجسمه‌سازی)
ویرایشمجسمهسازی، تندیسگری یا پیکرتراشی هنر همگذاری یا ریخت دادن به اشیا است و ممکن است در هر اندازه یا با هر سازمایه‌ای (مصالحی) انجام گیرد.
به فرآورده‌های این هنر تندیس، پیکره یا مجسمه گفته می‌شود. هر پیکر سه بعدی که به منظور دارا بودن یک بیان هنری آفریده شده را می‌توان تندیس نامید.[۱۰]
تئاتر (نمایش)
ویرایش
تئاتر یا نمایش شاخه‌ای از هنرهای نمایشی است که به نمایش داستان‌ها در برابر مخاطبان یا تماشاگران می‌پردازد. به جز سبک معیار گفتار داستانی، تئاتر گونه‌های دیگری نیز دارد مانند اپرا، باله، کابوکی، تعزیه، خیمه شب بازی و پانتومیم.[۱۱]
سینما
ویرایشسینما شاخه‌ای از هنر است که در آن یک داستان به وسیله دنباله‌ای از تصاویر متحرک (فیلم) نمایش داده می‌شود. یک اثر سینمایی که فیلم سینمایی نامیده می‌شود، از عناصر تصویر (به صورت مجموعه‌ای از فریم‌ها) و صدا (گفتگو، صدا و موسیقی) تشکیل شده‌است. یک فیلم بر اساس فیلم‌نامه یا سناریو و توسط مجموعه‌ای از بازیگرها، کارگردان، فیلم‌بردار و عوامل دیگر ساخته می‌شود. سینما جدیدترین شاخه هنر، معروف به هنر هفتم است که امروزه یکی از عمومی‌ترین و محبوب‌ترین تولیدات هنری را ارائه می‌کند.[۱۲]
معماری
ویرایش
معماری هنر و فن طراحی و ساختن بناها برای پاسخ هماهنگ به نیازهای کارکردی و زیباشناسی است. از آنجا که همهٔ هنرها در قالب یک فضای معماری نمود می‌یابند، برخی معماری را مادر هنرهای زیبا به‌شمار می‌آورند.
موسیقی
ویرایش
موسیقی بیان احساسات انسان است به وسیله اصوات. موسیقی هنری است دارای نوا و سکوت. ارائهٔ تعریف آکادمیک موسیقی موضوعی است که برای قرن‌ها مورد بحث و کشمکش صاحب نظران بوده‌است. همچنان هیچ تعریفی از موسیقی وجود ندارد که مورد قبول همهٔ اهل این هنر باشد. طبق یکی از پذیرفته‌شده‌ترین این تعاریف، موسیقی به اصواتی گفته می‌شود که آگاهانه تولید شوند.[۱۳]
هنرهای مفهومی
ویرایش
هنر مفهومی (به انگلیسی: Conceptual art) گونه‌ای از هنرهای تجسمی است که در آن مفهوم یا ایدهٔ موجود در اثر، بر زیبایی‌شناسی معمول و مواد به‌کار رفته برای خلق آن اولویت دارد. در هنر مفهومی ایدهٔ با مفهوم مهم‌ترین جنبهٔ کار است.[۱۴]
جستارهای وابسته
ویرایشمنابع
ویرایش- ↑ «هنرهای زیبا» [هنرهای تجسمی] هم‌ارزِ «fine arts»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر چهارم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۶۴-۷۵۳۱-۵۹-۱ (ذیل سرواژهٔ هنرهای زیبا)
- ↑ در واژه‌نامه‌های فارسی، صنایع مستظرفه یا ظریفه را هم‌ارز هنرهای زیبا دانسته‌اند، مانند دهخدا (علی‌اکبر دهخدا و دیگران، «صنایع مستظرفه» در لغت‌نامهٔ دهخدا.)، معین (محمد معین و دیگران، «مستظرفه» در فرهنگ فارسی معین. بازبینی شده در ۱۲ دسامبر ۲۰۲۴.)، عمید (سرواژهٔ «صنایع»)
- ↑ دانشنامه بریتانیکا
- ↑ Blunt, 48–55
- ↑ "Fine art". Dictionary.reference.com. Retrieved 13 March 2014.
- ↑ "Aesthetic Judgment". The Stanford Encyclopedia of Philosophy. 22 July 2010.
- ↑ CLOWNEY, DAVID (2011). "Definitions of Art and Fine Art's Historical Origins". The Journal of Aesthetics and Art Criticism. 69 (3): 309–320. doi:10.1111/j.1540-6245.2011.01474.x. ISSN 0021-8529. JSTOR 23883666.
- ↑ Maraffi, Topher. "Using New Media for Practice-based Fine Arts Research in the Classroom" (PDF). University of South Carolina Beaufort. Archived from the original (PDF) on 31 May 2022. Retrieved 26 October 2021.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help) - ↑ «ایده‌های مناسب برای عکاسی». باشگاه خبرنگاران جوان.
- ↑ «مجسمه‌سازی یادگاری برای آینده». باشگاه خبرنگاران جوان.
- ↑ «غربت هنرهای بخش کودک و نوجوان در کشور/ جشنواره تئاترهمدان راهی برای آموزش نسل‌های آینده». خبرگزاری مهر.
- ↑ «تاریخ سینمای ایران/ مظفر الدین شاه سینما را به ایران آورد». شبکه اطلاع‌رسانی دانا.
- ↑ «آیا می‌دانید؛ چرا برخی از گوش دادن به موسیقی غمگین لذت می‌برند؟». باشگاه خبرنگاران جوان.
- ↑ «مفاهیم: هنر مفهوم چیست؟». همشهری آنلاین.