وی. اس. نایپل
سِر ویدیادار سوراجپراساد نایپل (به انگلیسی: Sir Vidiadhar Surajprasad Naipaul) (زاده ۱۷ اوت ۱۹۳۲ – درگذشته ۱۱ اوت ۲۰۱۸) که بیشتر با نام وی. اس. نایپل شناخته می‌شود رمان‌نویس و مقاله‌نویس ترینیدادی-بریتانیایی با ریشه هندی بود. وی در طول زندگی ادبی خویش بیش از ۳۰ کتاب نوشت. او در سال ۱۹۷۱ (میلادی) برنده جایزه ادبی من بوکر[۱] و در سال ۲۰۰۱ (میلادی) برنده جایزه نوبل ادبیات شد.[۲]
وی.اس. نایپل | |
|---|---|
 وی. اس. نایپل در سال ۲۰۱۶ | |
| زادهٔ | ۱۷ اوت ۱۹۳۲ |
| درگذشت | ۱۱ اوت ۲۰۱۸ (۸۵ سال) |
| ملیت |  بریتانیا |
| محل تحصیل | دانشگاه آکسفورد |
| پیشه(ها) | رمان‌نویس، مقاله‌نویس، سفرنامهنویس |
| عنوان | سِر |
| همسر(ها) | پاتریشیا هیل (۱۹۵۵ تا ۱۹۹۶ (مرگ همسر)) نادره خانم علوی (۱۹۹۶ تا ۲۰۱۸ (مرگ)) |
| جوایز | جایزه هاثورندن (۱۹۶۴)جایزه ادبی من بوکر (۱۹۷۱) جایزه نوبل ادبیات (۲۰۰۱) |
رمان‌های خانه‌ای برای آقای بیسواس و خم رودخانه مهمترین نوشته‌های وی هستند که هر دو به زبان فارسی بازگردانی شده‌اند. در سال ۲۰۰۸ (میلادی) نویسنده‌ای به نام «پاتریک فرنچ» نخستین زندگی‌نامه معتبر نایپل را با نام دنیا همین است که هست نوشت.[۳]
نایپل دو بار در سال‌های ۱۳۵۸ (خورشیدی) و ۱۳۷۶ (خورشیدی) به ایران سفر کرده‌است.[۳]
زندگی و تحصیل
ویرایشنایپل در ۱۷ اوت ۱۹۳۲ (میلادی) در چاگواناس بزرگترین شهر کشور ترینیداد و توباگو در خانواده‌ای هندی‌تبار به دنیا آمد. پدربزرگ او به عنوان خدمتکار از هندوستان به ترینیداد کوچ کرده بود.[۴] شش‌ساله بود که با خانواده‌اش به پرت آو اسپاین نقل مکان کرد.[۵] در سال ۱۹۵۰ (میلادی) پس از پایان دوره دبیرستان، نایپل که برنده جایزه کمک‌هزینه تحصیلی شده بود دانشگاه آکسفورد را انتخاب کرد و به انگلستان رفت.[۶][۷] در زمانی که دانشجو بود از اختلال افسردگی عمده رنج می‌برد و اقدام به خودکشی کرد.[۷]
نایپل در آکسفرد با «پاتریشیا هیل» آشنا شد و در ۱۹۵۵ (میلادی) با او ازدواج کرد.[۵] پاتریشیا هیل، در سال ۱۹۹۶ (میلادی) درگذشت و او در همان سال با نادره خانم علوی خبرنگار پاکستانی ازدواج کرد.[۷]
زندگی حرفه‌ای
ویرایشنایپل نخست رمان خود را با نام خیابان میگل نوشت که در ۱۹۵۹ (میلادی) منتشر شد.[۵]
او نخستین رمان‌اش را در آکسفورد در هنگام تحصیل نوشت اما موفق به انتشار آن نشد. در سال ۱۹۵۴ (میلادی) پس از پایان تحصیلاتش در نگارخانه ملی لندن به عنوان فهرست‌بَردار مشغول به کار شد. رمان مشت‌مال‌چی عارف را در سال ۱۹۵۵ (میلادی) منتشر کرد اما توفیقی به دست نیاورد.[۷]
سفر به ایران
ویرایشویاس نایپل دو سفر به ایران داشته‌است. او در کتابی با نام در میان مومنان؛ سفری اسلامی دیده‌های خود از انقلاب ۱۳۵۷ ایران را نوشت. پس از سفر دوم، چاپ تازه‌ای از کتاب را با تجربه‌های سفر تازه‌اش منتشر کرد. او در این کتاب علاوه بر ایران روایت سفرهای خود به پاکستان، مالزی و اندونزی را هم بیان کرد.[۷]
در سال ۱۳۵۸ (خورشیدی) کوتاه‌مدتی پس از پیروزی انقلاب ایران در سفر نخست خود با صادق خلخالی، گفتگو کرد که حکم اعدام بسیاری از مخالفان و مقام‌های دودمان پهلوی را در همان نخستین روزهای پس از پیروزی انقلاب صادر کرده بود. او در وصف صادق خلخالی می‌نویسد:[۷]
"آیت‌الله سفیدپوش بود و تاس و خیلی قدکوتاه، روحانی ریزه‌میزه‌ای با لباسِ نامرتب. شاید به‌خاطر جثهٔ کوچکش بود که دوست داشت شوخی کند. شوخی‌هایش در موردِ اعدام بود و بعدِ هر شوخی هم جمع دور و برش خودشان را از خنده روی زمین پرت می‌کرد. ضمناً این را هم دوست داشت که ناگهان و بی‌دلیل شوخی را قطع کند و چهره در هم بکِشد و جدی و خشن شود ــ اخلاقی که شاید از کارِ اعدام کردنش می‌آمد."
نایپل در بهار سال ۱۳۷۶ (خورشیدی) بار دیگر به ایران سفر کرد.[۵][۷][۸] فرج سرکوهی در کتاب خود اشاره می‌کند در سفر نایپول، دولتی‌ها اجازه نمی‌دادند تا نویسندگان مستقل با او دیدار کنند ولی او از فرصتی استفاده می‌کند و برای دیدار با مترجم کتابش، «هند تمدن مجروح»، به اصفهان می‌آید و احمد میرعلائی در این نشست و برخاست چند روزه تصویری واقعی و متفاوت با گفتار دولتیان به نیپول ارائه می‌دهد که در ذهنیت نیپول و گزارشش از سفر ایران تأثیر تعیین کننده‌ای می‌گذارد. بسیاری ملاقات میرعلائی با او را از دلایل خشم نیروهای امنیتی و قربانی قتل‌های زنجیره‌ای شدن میرعلایی می‌دانند.[۹]
درگذشت
ویرایشوی. اس. نایپل در ۱۱ اوت ۲۰۱۸ در سن ۸۵ سالگی در خانه‌اش در لندن درگذشت.[۵][۷][۱۰]
جایزه‌ها
ویرایش- او یکی از نخستین برندگان جایزه ادبی من بوکر برای کتاب در کشوری آزاد در سال ۱۹۷۱ (میلادی) بود.[۷]
نایپل در سال ۲۰۰۱ برندهٔ جایزه نوبل ادبیات شد. آکادمی سوئد اعلام کرد که جایزهٔ نوبل به دلیل «داشتن چشم‌اندازی پیوسته در روایت و موشکافی بدون نقص در آثارش که خواننده را به درک ملت‌های سرکوب شده در تاریخ سوق می‌دهد» به نایپل داده شده‌است.[۵]
- نایپل مقام سلحشوری را در ۱۹۸۹ (میلادی)[۱۰]
- دریافت جایزه دیوید کوهن در سال ۱۹۹۳ [۱۱]
کتاب‌شناسی
ویرایشوی.اس. نایپل در پنج دهه بیش از سی کتاب (۱۵ اثر داستانی و ۱۸ اثر غیر داستانی) منتشر کرد.[۱] نوشته‌های او بسیار متنوع هستند؛ از رمان‌های طنز گرفته تا سفرنامه و زندگی‌نامه.[۵]
بسیاری از منتقدان رمان خانه‌ای برای آقای بیسواس را که نایپل در سال ۱۹۶۱ (میلادی) نوشت، مهمترین اثر او می‌شمارند. او این رمان را بر اساس زندگی پدرش، «سیپرساد نایپل» که گزارشگر روزنامه گاردین ترینیداد بود، نوشت. این رمان به برگردانی (ترجمه) مهدی غبرایی به فارسی نیز منتشر شده‌است.[۵]
- مشت مالچی عارف (۱۹۵۷) برگردان (ترجمه) مهدی غبرایی
- انتخابات الویرا (۱۹۵۸)
- خیابان میگل (۱۹۵۹)
- خانه‌ای برای آقای بیسواس (۱۹۶۱) برگردان (ترجمه) مهدی غبرایی
- گذرگاه میانه (۱۹۶۲)
- منطقه تاریکی (۱۹۶۴)
- پرچمی بر فراز جزیره (۱۹۶۷)
- مردان مقلد (۱۹۶۷)
- ناپدید شدن ال‌دورادو (غیرداستانی، ۱۹۶۹)
- در کشوری آزاد (۱۹۷۱)
- چریک‌ها (۱۹۷۵)
- هند تمدن مجروح (۱۹۷۷) برگردان (ترجمه) احمد میرعلائی[۱]
- خم رودخانه (۱۹۷۹) برگردان (ترجمه) مهدی قراچه‌داغی
- بازگشت اوا پرون (۱۹۸۰)
- در میان مؤمنان (۱۹۸۱)
- راز رسیدن (۱۹۸۷)
- هند اکنون یک میلیون شورشی (۱۹۹۰)
- راهی در جهان (۱۹۹۴)
- فراسوی ایمان (۱۹۹۸)
- نیمه زندگی (۲۰۰۱) برگردان (ترجمه) مامک بهادرزاده و کیوان جمالی
- جماعت نویسنده؛ شیوه نگرش و احساس (غیرداستانی، ۲۰۰۷)
پانویس
ویرایش- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ «پرده برداری از پرتره نایپل، نویسنده بریتانیایی». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۲ بهمن ۱۳۸۸.
- ↑ "Author Sir VS Naipaul dies at 85". BBC News (به انگلیسی). 2018-08-12. Retrieved 2018-08-12.
{{cite web}}: نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (link) - ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ «برگزیده‌های ۲۰۰۸ نیویورک تایمز در جهان کتاب». همشهری آنلاین. دریافت‌شده در ۲۷ مهر ۱۳۸۸.[پیوند مرده]
- ↑ «بیوگرافی وی. اس نایپل». پروین (-۱): ۹–۹. ۱۳۸۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۸-۱۲.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ ۵٫۴ ۵٫۵ ۵٫۶ ۵٫۷ «وی. اس. نایپل در ۸۵ سالگی درگذشت». خبرگزاری مهر. ۲۱ مرداد ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۱۲ اوت ۲۰۱۸.
- ↑ «نایپل، نویسندهٔ هندی‌تبار ۷۵ ساله شد - 17.08.2007». DW.COM. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۸-۱۲.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ ۷٫۳ ۷٫۴ ۷٫۵ ۷٫۶ ۷٫۷ ۷٫۸ «وی‌اس نایپل، برنده نوبل ادبیات در ۸۵ سالگی درگذشت». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۱ مرداد ۱۳۹۷.
- ↑ «وی. اس. نایپل، برنده نوبل ادبی که می‌خواست به اشتیاق خلخالی به اعدام پی ببرد درگذشت». رادیو زمانه. ۲۱ مرداد ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۱۲ اوت ۲۰۱۸.
- ↑ سرکوهی فرج، یاس و داس، نشر باران صفحات۱۲۵ تا ۱۲۸ شابک ۹۱−۸۸۲۹۷−۵۷−۸
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ «وی‌اس نایپل، برنده نوبل ادبیات در ۸۵ سالگی درگذشت». تسنیم. ۲۱ مرداد ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۱۲ اوت ۲۰۱۸.
- ↑ «V S Naipaul». David Cohen Prize for Literature (به انگلیسی). بایگانی‌شده از اصلی در ۳۱ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۲-۳۱.
منابع
ویرایش
