پلاک‌های پی‌یر یا لکه های پی یری (انگلیسی: Peyer's patches) یا به‌اختصار PP که بدان ندول‌های لنفوئیدی متراکم نیز می‌گویند، فولیکول‌های لنفاوی منظمی در بافت روده‌ها هستند که معمولاً در بخش‌های انتهایی روده باریک، به‌ویژه در تهی‌روده و درازروده و گاهی نیز در دوازدهه یافت می‌شود.[۱]

پلاک پی‌یر
برش مقطعی از درازروده که در آن پلاک‌های پی‌یر در درون یک بیضی قرمزرنگ مشخص شده‌اند.
جزئیات
شناسه‌ها
لاتینnoduli lymphoidei aggregati
MeSHD010581
TA98A05.6.01.014
A05.7.02.009
TA22960, 2978
THH3.04.03.0.00020
FMA15054

ویژگی این پلاک‌ها که در بافت پوششی روده قرار دارند، اپی‌تلیوم مرتبط با فولیکول (FAE) است که سرتاسر فولیکول‌های لنفوئیدی را می‌پوشاند[۲] و از اپی‌تلیوم معمولی پرزهای روده متفاوت است، چرا که نسبت به آن سلول‌های گابلت کمتری داراست[۳] و در نتیجه لایهٔ موکوسی‌اش نازک‌تر است[۴] و علاوه بر این‌ها دارای سلول‌های تخصصی M یا سلول‌های میکروفولد است که کارشان، جذب و انتقال آنتی‌ژن از مجرای روده باریک است.[۲]

بیشترین میزان این پلاک‌ها در سن ۱۰ الی ۱۵ سالگی در بدن یافت می‌شود و با افزایش سن، از تعداد آنها کاسته می‌شود.[۱]

اهمیت بالینی

ویرایش

پلاک‌های پی‌یر نقش مهمی در پاسخ دستگاه ایمنی به عوامل بیماری‌زا دارند. این پلاک‌ها حاوی ماکروفاژها، سلول‌های دندریتیک، لنفوسیت‌های بی و لنفوسیت‌های تی متعددی هستند و عوامل بیماری‌زا باید اول از اینجا عبور کنند.

علاوه بر این، رشد بیش از حد این بافت، خود می‌تواند مشکل‌ساز شود. مثلاً هیپرتروفی پلاک‌های پی‌یر با بروز «درهم‌روی روده با علت نامشخص» مرتبط است. همچنین هیپرتروفی این بافت سبب استعداد ابتلا به انسفالوپاتی‌های اسفنجی شکل می‌گردد.

همچنین عوامل بیماری‌زایی چون پولیوویروس و سالمونلا، این بخش از روده را هدف قرار می‌دهند.[۵]

منابع

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ Cornes, J S (1965). "Number, size, and distribution of Peyer's patches in the human small intestine: Part I The development of Peyer's patches[J]". Gut. 6 (3): 225. doi:10.1136/gut.6.3.225. PMC 1552287.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ Owen, R. L.; Jones, A.L. (1974). "Epithelial Cell Specialization within Human Peyer's Patches: An Ultrastructural Study of Intestinal Lymphoid Follicles". Gastroenterology. 66 (2): 189–203.
  3. Onori, P.; Franchitto, A.; Sferra, R.; Vetuschi, A.; Gaudio, E. (2001). "Peyer's patches epithelium in the rat: a morphological, immunohistochemical, and morphometrical study". Digestive diseases and sciences. 46 (5): 1095–104.
  4. Ermund, A.; Gustafsson, J.K.; Hansson, G.C.; Keita, A.V. (2013). "Mucus Properties and Goblet Cell Quantification in Mouse, Rat and Human Ileal Peyer's Patches". PLOS ONE. 8 (12): e83688. doi:10.1371/journal.pone.0083688.
  5. Pascall, C R; Stearn, E J; Mosley, J G (1980-07-05), "Short Reports", British Medical Journal, vol. 281, p. 26, PMC 1713722, PMID 7407483, Unlike S hadar peritonitis, S typhi peritonitis is due to perforation of Peyer's patches.
  NODES