پلیکان
پلیکان یا مرغ سقا[۱][۲] یا لَمبَر[۳][۴] یا حواصل[۵] (نام علمی: Pelecanidae) خانواده‌ای از پرندگان آبزی درشت‌جثه با گلویی تخصص یافته به همراه منقاری بزرگ‌اند که می‌توانند برای جمع کردن مقدار زیادی طعمه و تخلیه آب ورودی از آن استفاده کنند. این خانواده دارای هشت گونه است و متعلق به راستهٔ پلیکان‌سانان (نام علمی: Pelecaniformes) می‌باشد.[۶]
| پلیکان | |
|---|---|
| |
| یک پلیکان استرالیایی در ویکتوریا، استرالیا | |
| رده‌بندی علمی | |
| فرمانرو: | جانوران |
| شاخه: | طنابداران |
| رده: | پرندگان |
| راسته: | پلیکان‌سانان |
| تیره: | پلیکانان Pelecanidae رافینسکوئه، ۱۸۱۵ |
| سرده: | Pelecanus کارل لینه، ۱۷۵۸ |
| گونه‌ها | |
ویژگی‌های زیستی
ویرایشچهار گونهٔ سفیدرنگ پلیکان برای تخم‌گذاری روی زمین آشیانه می‌سازند و چهار گونهٔ تیره رنگ و قهوه‌ای و خاکستری از پلیکان‌ها معمولاً بر روی درختان آشیانه می‌سازند.[۷]
پلیکان‌ها از گذشته تا به امروز ارتباط تنگاتنگی با انسان‌ها در افسانه‌ها و داستان‌ها داشته‌اند. به‌طور معمول ماهیگیران و صیادان ماهی به دلیل حس رقابت با پلیکان‌ها در صید ماهی، رابطهٔ خوبی با پلیکان‌ها ندارند و معتقدند که پلیکان‌ها باعث کاهش تعداد ماهی‌ها می‌شوند. در مقابل، مهم‌ترین خطرهایی که نسل پلیکان‌ها را تهدید می‌کند تخریب زیستگاه‌های آن‌ها و تولید آلودگی‌های صنعتی توسط انسان است. در حال حاضر جمعیت سه گونه از هشت گونهٔ پلیکان‌ها مورد تهدید واقع شده و در خطر انقراض است.[۸]
یکی از ویژگی‌های بارز این پرنده، نداشتن زبان است که بر خلاف تمامی پرندگان دیگر زبان ندارد.
پلیکان‌ها جزء پرندگان غول‌پیکر محسوب می‌شوند و در بعضی از آن‌ها طول بال به ۳ متر و وزنشان به ۱۵ کیلوگرم می‌رسد و یکی از بزرگ‌ترین پرندگان پرواز کننده هستند. پلیکان‌ها دارای پروازی بلند و زیبا هستند پروازی که به ۱۰هزار پا نیز می‌رسد. آن‌ها روزانه تا ۱/۵ کیلوگرم ماهی می‌خورند و در برخی نقاط دسته‌های بسیار بزرگی تشکیل می‌دهند. به عنوان مثال در دریاچه روکوا در تانزانیا حدود ۷۵۰۰۰ پلیکان زندگی می‌کنند.[۹]
تغذیه
ویرایشغذای اصلی پلیکان‌ها ماهی است اما در کنار آن از دوزیستان، خزندگان، سخت پوستان، حشرات، پرندگان و حتی پستانداران نیز تغذیه می‌کنند. نوع و اندازهٔ طعمه‌ها بستگی به موقعیت، گونه و اندازهٔ پلیکان دارد. پلیکان‌ها مسافت‌های زیادی را برای یافتن طعمه می‌پیمایند و در شکار کردن و تخم‌گذاری و زادآوری با یکدیگر همکاری می‌کنند.
پراکندگی جغرافیایی
ویرایشپلیکانها ساکن تمام قاره‌ها به جز قطب جنوب هستند و از تاسمانی تا سواحل غرب کانادا دیده می‌شود، اکثر پلیکان‌ها در مناطق گرم زندگی می‌کنند. آن‌ها را می‌توان در سراسر سواحل و کناره رودخانه‌های منتهی به دریا یافت.
| |||||||||||||||||||||||||||||||
نگارخانه
ویرایش-
-
پلیکان استرالیایی در حال پرواز -
منابع
ویرایش- ↑ جرویس رید، سایمون (۱۳۳۷). فهرست پیشنهادی اسامی پرندگان ایران. دانشگاه تهران، شماره ۴۶۵. ص. ۲۳.
- ↑ مجموعهٔ واژه‌های مصوّب فرهنگستان زبان فارسی تا پایان سال ۱۳۸۹.
- ↑ حبیبی، طلعت؛ راعی، محمدمهدی (۱۳۷۳). جانورشناسی عمومی مهره‌داران. مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. ص. ۶۵۱. شابک ۹۶۴-۰۳-۳۴۴۴-۸.
- ↑ خالقی‌زاده، ابوالقاسم (۱۴۰۰). فرهنگ نام‌های محلی پرندگان ایران. تهران: مؤسسه ایرانشناسی. صص. ۴۳۱. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۸۳۵۱-۵۲-۸.
- ↑ یزدگردی، امیرحسین (۱۳۷۱). حواصل و بوتیمار. مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. ص. ۵۰۰. شابک ۹۶۴-۰۳-۵۴۳۷-۶.
- ↑ Louchart, A.; Tourment, Nicolas; Carrier, J. (2010). "The earliest known pelican reveals 30 million years of evolutionary stasis in beak morphology". Journal of Ornithology. doi:10.1007/s10336-010-0537-5.
- ↑ Kennedy, Martyn; Taylor, Scott A.; Nádvorník, Petr; Spencer, Hamish G. (2013-01). "The phylogenetic relationships of the extant pelicans inferred from DNA sequence data". Molecular Phylogenetics and Evolution. 66 (1): 215–222. doi:10.1016/j.ympev.2012.09.034. ISSN 1095-9513. PMID 23059726.
{{cite journal}}: Check date values in:|date=(help) - ↑ https://en.m.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/1-55297-777-3. پیوند خارجی در
|title=وجود دارد (کمک) - ↑ «خبرگزاری مهر». ۱۰ آذر ۱۳۹۱. دریافت‌شده در ۲۸ دی ۱۳۹۲. پارامتر
|first1=بدون|last1=در Authors list وارد شده‌است (کمک)
- جعبه از ویکی‌پدیای انگلیسی